Διττή είναι η πραγματικότητα του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα, καθώς οι οικονομική κρίση έχει επιφέρει μεγάλο πλήγμα στις επιχειρήσεις, ακόμη και σε εκείνες που βρίσκονται στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους, ενώ παράλληλα αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες.
Στροφή στις online αγορές φαίνεται ότι έχουν κάνει οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας...καλύτερες τιμές και μεγαλύτερη ποικιλία, ενώ παράλληλα προχωρούν σε σύγκριση τιμών και κόστους και κερδίζουν χρόνο.Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα σαφώς απέχει από το μέσο όρο της ΕΕ επί του συνολικού τζίρου, ωστόσο παρουσιάζει μεγάλη αύξηση, η οποία σε ορισμένους τομείς φτάνει το 50%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που δημοσιεύθηκαν τον Δεκέμβριο, η αξία των online αγορών των Ελλήνων καταναλωτών έφτασε τα 2,9 δισεκ. ευρώ το 2012, έναντι 1,8 δισεκ. ευρώ το 2011. Συνολικά 1,9 εκατομμύρια Έλληνες αγόρασαν online προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ έκαναν κατά μέσο όρο ετησίως 20 αγορές μέσω του Διαδικτύου συνολικής αξίας 1.600 ευρώ.
Πρώτο στη λίστα των Ελλήνων καταναλωτών για αγορές από το Διαδίκτυο είναι οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες, καθώς υπάρχει μεγάλη προσφορά από τα ταξιδιωτικά πρακτορεία και τις εταιρείες. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι εξαγορές εξαρτημάτων και περιφερειακών για Η/Υ, ενώ την τρίτη θέση καταλαμβάνουν οι αγορές ηλεκτρονικών συσκευών. Αγορές ρούχων και υποδημάτων από το Διαδίκτυο φαίνεται ότι προτιμούν πλέον και οι Έλληνες, καθώς οι πωλήσεις στη συγκεκριμένη κατηγορία βρίσκονται στην 5η από την 10η θέση.
Δυστυχώς μόνο το 61% των αγορών από τους Έλληνες καταναλωτές πραγματοποιήθηκε από ελληνικές ιστοσελίδες, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, οι οποίοι δείχνουν σαφή προτίμηση στα εθνικά και τοπικά site (80% των αγορών). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελληνική αγορά παραμένει ακριβότερη και με λιγότερες προσφορές σε σχέση με την ευρωπαϊκή. Παρόλα αυτά, η τάση είναι θετική υπέρ των ελληνικών εταιρειών, ενώ η «νηπιακή κατάσταση» των online αγορών στην Ελλάδα, αφήνει πολλά περιθώρια ανάπτυξης στο μέλλον, προκαλώντας το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων που θέλουν να επενδύσουν και να επεκταθούν στην ψηφιακή αγορά.
Αύξηση λουκέτων και ανεργίας στις επιχειρήσεις
Αντιστρόφως ανάλογη είναι η εικόνα στο λιανικό εμπόριο, όπου αύξηση παρουσιάζουν μόνο τα λουκέτα που βάζουν οι επιχειρήσεις και η ανεργία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2012 της ΕΣΕΕ, στο πρώτο 9μηνο του 2012 έβαλαν έκλεισαν 68.000 επιχειρήσεις, ενώ άλλες 63.000 επιχειρήσεις βρίσκονται "στο κόκκινο", αφού ήδη οι μισές από το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους.
Την ίδια στιγμή χάθηκαν 93.500 θέσεις εργασίας, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων φτάνει πλέον μόλις τους 673.400. Για πρώτο φορά από το 1999, οι θέσεις εργασίας στο εμπόριο έπεσαν κάτω από τις 700.000.
Στα επίπεδα του 1998 έχουν επιστρέψει τα μεγέθη της απασχόλησης στο εμπόριο , ενώ τα λουκέτα φαίνεται ότι έχουν φτάσει στα όριά τους και αναμένεται μείωση της έντασης του φαινομένου το 2013, την ίδια ώρα που 63.000 επιχειρήσεις βρίσκονται στο «κόκκινο», αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην εκδήλωση για την παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2012, που διοργάνωσε η ΕΣΕΕ τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με την Έκθεση, τον τελευταίο χρόνο το εμπόριο απώλεσε 93.500 θέσεις εργασίας, συγκεντρώνοντας μόλις 673.400 απασχολουμένους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απασχόληση στο εμπόριο διαμορφώθηκε κάτω από τις 700.000 θέσεις για πρώτη φορά από το 1999.
Πτώση 16,5% στον τζίρο το 2012
Βαρύ είναι το πλήγμα στο λιανικό εμπόριο και από την τεράστια πτώση του όγκου των πωλήσεων, με τον κύκλο εργασιών να είναι μειώνεται κατά 16,5% σε ετήσια βάση, χωρίς τα καύσιμα. Εξάλλου, ο τζίρος της εμπορικής κίνησης για τις γιορτές παρουσίασε πτώση 3 δισεκ. ευρώ σε σχέση με το 2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις των εμπόρων, οι οποίοι περίμεναν τη μισή πτώση!
Μάλιστα, οι έμποροι υπολογίζουν ότι στην Αθήνα η μείωση της εμπορικής κίνησης την Κυριακή πριν από την Πρωτοχρονιά ήταν σχεδόν διπλάσια από αυτή της Κυριακής πριν από τα Χριστούγεννα. Ανάλογη είναι η εικόνα και από τα υπόλοιπα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου την παραμονή των Χριστουγέννων ο τζίρος στα εμπορικά καταστήματα είχε υποχωρήσει έως και 50% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Έλλειψη ρευστότητας και αισιοδοξίας
Τα στοιχεία είναι εξίσου δραματικά και όσον αφορά την ρευστότητα των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την Έκθεση, 9 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις εμπορίου την τριετία 2010-2012 δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν καμία επένδυση κεφαλαίου, λόγω έλλειψης της γενικής ρευστότητας. Επιπλέον, 8 στις 10 επιχειρήσεις δηλώνουν μείωση πωλήσεων και μεικτών κερδών, οι 7 στις 10 δηλώνουν ότι δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό , ενώ 6 στους 10 επιχειρηματίες δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον της επιχείρησή τους και οι 5 στους 10 δηλώνουν στασιμότητα και μείωση απασχόλησης. Παράλληλα, οι 4 στους 10 βλέπουν περαιτέρω επιδείνωση της αγοράς και οι 3 στους 10 δηλώνουν εξασθενημένοι οικονομικά και ψυχολογικά χωρίς άλλες αντιστάσεις στην κρίση.