Αναθερμαίνεται το παιχνίδι των διεθνών αγωγών, καθώς σε πέντε μήνες, τον Ιούνιο, οι Αζέροι θα αποφασίσουν τη διαδρομή μέσω της οποίας θα διοχετεύσουν το φυσικό αέριο της Κασπίας στην Ευρώπη, με τον ΤΑΡ, τον μόνον από τους σχεδιαζόμενους αγωγούς που περνά από ελληνικό έδαφος, να διεκδικεί το χρίσμα με πιθανότητες 50 - 50 να κερδίσει τον ανταγωνιστικό «West Nabucco»..
Οι προετοιμασίες για τις τελικές προσφορές, που θα υποβληθούν στις 31 Μαρτίου στο κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ ΙΙ, το οποίο... αναπτύσσει το ομώνυμο κοίτασμα αερίου στο Αζερμπαϊτζάν, βρίσκονται στο ζενίθ.
Συμφωνία
Στις 13 Φεβρουαρίου υπογράφεται στην Αθήνα διακρατική συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία, τις τρεις χώρες απ' όπου θα διέρχεται ο ΤΑΡ, σε συνέχεια του τριμερούς Μνημονίου Κατανόησης που είχε υπογραφεί πριν λίγους μήνες στη Νέα Υόρκη. Η συμφωνία αποτελεί έμπρακτη επιβεβαίωση της στήριξης των τριών κυβερνήσεων στο έργο και βασικό προαπαιτούμενο για να δώσει το Αζερμπαϊτζάν το «πράσινο φως».
Ο ΤΑΡ, ο οποίος ξεκινά από την Κομοτηνή, θα εφοδιάζεται με το αζέρικο αέριο από την Τουρκία μέσω του ΤΑΝΑΡ (Τrans Anatolian Pipeline), τον κεντρικό αγωγό, σύμπραξη Τουρκίας - Αζερμπαϊτζάν, που θα μεταφέρει το αέριο εντός Τουρκίας και θα τροφοδοτήσει όποιο σχήμα επιλεγεί.
Εξάλλου, η κοινοπραξία Σαχ Ντενίζ ΙΙ έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με τον ΤΑΡ με οψιόν χρηματοδότησης μέρους του έργου και δυνατότητα απόκτησης ως του 50% των μετοχών του, καθώς και συμφωνία μετόχων, που προσδιορίζει πώς οι εταίροι του Σαχ Ντενίζ, δηλαδή η κρατική εταιρεία του Αζερμπαιτζάν Socar, η βρετανική ΒΡ και η γαλλική Total θα συμμετέχουν στη διοίκηση του ΤΑΡ.
Αγωγή
Παρόμοιες συμφωνίες το κονσόρτιουμ έχει υπογράψει και με τον «West Nabucco», τη μικρότερη εκδοχή το παλαιού Ναμπούκο, που από τα τουρκοβουλγαρικά σύνορα θα μεταφέρει αέριο στην Αυστρία.
Aπό τα βασικά πλεονεκτήματα του ΤΑΡ είναι η μικρότερη διαδρομή -800 χλμ., από Ελλάδα και Αλβανία με υποθαλάσσια σύνδεση ως τη Σάντα Φόκα στο «τακούνι» της ιταλικής χερσονήσου- που συνεπάγεται χαμηλότερο κόστος και χαμηλότερα τέλη διέλευσης. Αντίθετα, ο «West Νabucco» πρέπει να καλύψει μία διαδρομή 1.326 χλμ. σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουγγαρία για να φτάσει στο hub αερίου της Αυστρίας, στο Baumbarten, κοντά στη Βιέννη. Και οι δύο αγωγοί θα έχουν διάμετρο 122 εκατοστά και θα μπορούν να μεταφέρουν από 10 - 11 ως 21 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως.
Το ισχυρό χαρτί του Ναμπούκο ήταν η πολιτική στήριξη Βρυξελλών και Ουάσινγκτον. Μετά την αποτυχία όμως του πρότζεκτ να συγκεντρώσει τα απαραίτητα επιχειρηματικό κεφάλαια για την υλοποίηση του αρχικού σχεδίου, που προέβλεπε τη μεταφορά ως 31 δισ. κμ. ετησίως, ο Ναμπούκο άρχισε να χάνει έδαφος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εξακολουθεί να έχει πολιτική στήριξη.
Οι μέτοχοι του ΤΑΡ
Μέτοχοι του ΤΑΡ είναι η ελβετική AXPO (εξαγόρασε πρόσφατα την EGL) με 42,5%, η νορβηγική Statoil (η οποία μετέχει στο κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ ΙΙ) με 42,5% και η γερμανική E-ON με 15%.
Ο ΤΑΡ έχει δηλώσει ότι είναι ανοικτός σε συμμετοχή της ΔΕΠΑ στο πρότζεκτ, κάτι που και η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να επιδιώκει. Από την άλλη πλευρά δεν εκδήλωσε ποτέ ενδιαφέρον για την εξαγορά της κρατικής εταιρείας αερίου, για την οποία αντιθέτως έχει υποβάλει μη δεσμευτική πρόταση η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν, η Socar, η οποία είναι βασικός εταίρος στο κονσόρτισιουμ Σαχ Ντενίζ ΙΙ και θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην τελική επιλογή του αγωγού, που θα μεταφέρει το αέριο στην Ευρώπη.
Της Μανταλένας Πίου
