Επικίνδυνες χημικές ενώσεις ανιχνεύθηκαν στον Θερμαϊκό Κόλπο.
Πρόκειται για ενδοκρινικούς διαταρράκτες οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το ενδοκρινικό σύστημα των οργανισμών που εκτίθενται σε αυτούς, προκαλώντας προβλήματα στη γονιμότητα, εμφάνιση ερμαφρόδιτων ειδών, διαταραχές στο ανοσοποιητικό, μείωση του πληθυσμού διαφόρων ειδών πανίδας κ.λπ!
Υπό διερεύνηση βρίσκονται οι πιθανές επιπτώσεις των ουσιών αυτών και στον άνθρωπο, καθώς υπάρχουν υποψίες ότι... δυσλειτουργίες στην αναπαραγωγική ικανότητα και διάφορες ορμονικές διαταραχές μπορεί να είναι αποτέλεσμα της έκθεσης σε αυτού του είδους τις ενώσεις. Πρόσφατα, μάλιστα, υπήρξε διεθνής προειδοποίηση σχετικά με την επικινδυνότητα της παρουσίας αυτών των ενώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον, με αφορμή τα αποτελέσματα έρευνας του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, που έγινε από την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας Δήμητρα Βουτσά.
Η έρευνα
Η έρευνα αφορούσε την παρουσία και την περιβαλλοντική τύχη διαφόρων οργανικών ενώσεων στο ευρύτερο περιβάλλον του Θερμαϊκού, καθώς υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία-πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική, αλλά και οδηγία-πλαίσιο για τα Υδατα, που προτείνουν τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό της ρύπανσης από χημικές ενώσεις που καταλήγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον και την προστασία των διαφόρων οργανισμών. Στόχοι της έρευνας ήταν να μελετηθεί η παρουσία των φαινολικών και στεροειδών ενδοκρινικών διαταρρακτών σε διάφορες φάσεις του θαλάσσιου περιβάλλοντος και να εντοπιστούν πηγές και πιθανά σημεία εισόδου των ενώσεων στον Θερμαϊκό Κόλπο.
Για το σκοπό αυτό εξετάστηκαν δείγματα νερού, ιζημάτων, αιωρούμενων σωματιδίων, αλλά και μυδιών. Επιπλέον, μελετήθηκαν και επιφανειακά ύδατα και απόβλητα που καταλήγουν στον Θερμαϊκό. Η ένωση με τη μεγαλύτερη συχνότητα ανίχνευσης ήταν η εννεϋλοφαινόλη και τα παράγωγά της, που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα με απορρυπαντική δράση, ως γαλακτωματοποιητές, αντιδραστήρια διαβροχής κ.λπ. Οι ενώσεις αυτές απαντούν συχνά σε βιομηχανικά απόβλητα, γεωργικές απορροές και αστικά λύματα.
Επικινδυνότητα
Αυξημένες συγκεντρώσεις των επίμαχων ουσιών και των παραγώγων τους ανιχνεύτηκαν στα ιζήματα του Θερμαϊκού Κόλπου, καταδεικνύοντας αυξημένη επικινδυνότητα για τους οργανισμούς που ζουν στο βυθό. Επίσης, αυξημένες συγκεντρώσεις βρέθηκαν σε τάφρους και ρέματα που δέχονται βιομηχανικά ή αστικά απόβλητα. Ευτυχώς, οι συγκεντρώσεις της εννεϋλοφαινόλης και των παραγώγων της στα νερά του Θερμαϊκού ήταν σχετικά χαμηλές, όπως και στα μύδια που εξετάστηκαν, τα οποία εξάλλου διαθέτουν περιορισμένη ικανότητα συσσώρευσης αυτών των χημικών ουσιών.
Η εννεϋλοφαινόλη θεωρείται από τους σημαντικότερους ρυπαντές του υδάτινου περιβάλλοντος και συμπεριλαμβάνεται στον ευρωπαϊκό κατάλογο των επικίνδυνων ουσιών προτεραιότητας για τα νερά. Για το λόγο αυτό, από τον Ιανουάριο του 2005 υπάρχει περιορισμός στην πώληση και χρήση προϊόντων που περιέχουν τις ενώσεις αυτές σε ποσοστό μεγαλύτερο από 0,1%.
Ρεπορτάζ της κ.Β.Κουλισοπούλου,
αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία"
