Τεφτέρια με χρέη των ασφαλισμένων, οι οποίοι αδυνατούν να πληρώσουν ακόμη και το ποσοστό συμμετοχής τους προκειμένου να αγοράσουν τα φάρμακά τους, έχουν βγει στα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης.
Αιτία της κατάστασης αυτής είναι η οικονομική κρίση που έχει πλήξει τους ασθενείς, οι οποίοι βλέπουν καθημερινά τα εισοδήματά τους να στερεύουν. Συνεπώς, είναι... αναγκασμένοι να κόβουν ακόμη κι από την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις ζητούν από τους φαρμακοποιούς να τους δώσουν… δανεικό το αναγκαίο για την ίδια τη ζωή τους φάρμακο και να σημειώσουν στο… τεφτέρι το ποσό που αναλογεί στη συμμετοχή τους, ώστε μόλις μπορέσουν να βρουν τα χρήματα, να τα καταβάλουν, χωρίς ταυτόχρονα να αναγκαστούν να στερηθούν το φάρμακό τους.
Τις αποκαλύψεις αυτές κάνει, σε συνέντευξή του στη «Μ», ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Κυριάκος Θεοδοσιάδης. Παράλληλα, τονίζει ότι καθημερινό φαινόμενο αποτελεί το να ζητούν οι ασφαλισμένοι δανεικά φάρμακα αξίας από 3 έως 5 ευρώ, προσπαθώντας στη συνέχεια να τα προμηθευτούν μέσω του βιβλιαρίου τους, κάτι που πριν από τρία χρόνια δεν σκέφτονταν καν να το κάνουν για τόσο φθηνά φάρμακα, τα οποία τα πλήρωναν απευθείας από την τσέπη τους.
«Έχουν αυξηθεί ραγδαία τα τεφτέρια με χρέη ασφαλισμένων που δεν μπορούν να καταβάλουν την απαιτούμενη συμμετοχή στην αγορά φαρμάκων. Επιπλέον, σχεδόν οι περισσότεροι αποφεύγουν την επίσκεψη στον γιατρό και τη λήψη φαρμάκων, εάν αυτό κατά την εκτίμησή τους μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορα πρακτικά μέσα», εξηγεί ο κ. Θεοδοσιάδης.
Για παράδειγμα, οι ασφαλισμένοι αποφεύγουν την επίσκεψη σε έναν ορθοπεδικό, καθώς αναλογίζονται ότι αυτό θα σημαίνει δαπάνη για την επίσκεψη, κάποιες ειδικές ιατρικές εξετάσεις, αξονική, φυσιοθεραπείες κτλ. Αντιθέτως, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με ένα απλό… έμπλαστρο ένα σοβαρό πρόβλημα στην οσφυϊκή χώρα, αντί να ακολουθήσουν συστηματική θεραπεία. Επίσης, επιλέγουν παλιές μεθόδους θεραπείας, όπως… τσαγάκι, για να καταπολεμήσουν τη γρίπη ή μεθόδους που δεν θα δημιουργούν κόστος, δεδομένου ότι η επίσκεψη σε γιατρό, ιατρικά και διαγνωστικά κέντρα, συν τα φάρμακα, πολλές φορές οδηγούν σε μια δαπάνη 200-300 ευρώ, που για πολλές οικογένειες είναι ένα ή μισό μηνιάτικο και για τους συνταξιούχους η μηνιαία σύνταξη.
ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΣΕ ΦΑΡΜΑΚΑ
Στο μεταξύ, καθημερινό φαινόμενο αποτελούν και οι ελλείψεις φαρμάκων. Όπως επισημαίνει ο κ. Θεοδοσιάδης, αυτή τη στιγμή λείπουν περίπου 70-80 φάρμακα, αριθμός που αυξομειώνεται κατά διαστήματα, ενώ πολλές φορές έχει φτάσει και στα 200. Είναι χαρακτηριστικό ότι φάρμακα που λείπουν σήμερα, ενδεχομένως αποκαθίσταται η τροφοδοσία τους αύριο και προστίθενται καινούργια στη λίστα. Επιπλέον, κάποια φάρμακα, όταν μειώνεται η τιμή τους, την επόμενη ημέρα ή εβδομάδα αρχίζει η εξαφάνισή τους από την αγορά.
«Καθημερινά, οι φαρμακοποιοί αναζητούν φάρμακα κι από άλλες περιοχές κι άλλους νομούς εκτός Θεσσαλονίκης. Είναι μόνιμη η τηλεφωνική αναζήτηση μεταξύ συναδέλφων για εξυπηρέτηση και μόνιμη η ταλαιπωρία των ασφαλισμένων, οι οποίοι σπάνια μπαίνοντας σε ένα φαρμακείο καταφέρνουν να προμηθευτούν όλα τα φάρμακα που γράφει η συνταγή. Η συνήθης φράση που ακούγεται είναι ‘έλα αύριο, έλα μεθαύριο, θα προσπαθήσω να το βρω’», λέει ο κ. Θεοδοσιάδης.
«Κύρια αιτία των ελλείψεων είναι η ανεπαρκής τροφοδοσία της φαρμακευτικής αγοράς κυρίως από τις πολυεθνικές βιομηχανίες. Οι περισσότερες έχουν μειώσει την τροφοδοσία πολλών φαρμάκων στο μισό ή και κάτω από το μισό σε σχέση με την περσινή ή την προπέρσινη χρονιά. Για την κίνηση αυτή ευθύνονται άλλοτε οι πολύ χαμηλές τιμές, που εκ μέρους των βιομηχανιών λέγεται ότι έχουν καταστήσει ασύμφορα τα φάρμακα αυτά, άλλοτε μία αίσθηση ανασφάλειας που αισθάνονταν, περισσότερο τους προηγούμενους μήνες και λιγότερο τώρα, σε σχέση με την ελληνική αγορά και την έκθεσή τους σε οικονομικό κίνδυνο σε περιπτώσεις πτωχεύσεων και κουρεμάτων κι άλλοτε στην εικόνα που έχουν οι βιομηχανίες ότι για την τροφοδοσία της αγοράς, τουλάχιστον στον δημόσιο τομέα (νοσοκομεία, ΕΟΠΥΥ), δεν εξοφλούνται στις προβλεπόμενες προθεσμίες κι όταν εξοφλούνται, εξοφλούνται με κούρεμα», εξηγεί ο κ. Θεοδοσιάδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτείται μία εξειδικευμένη και προσεχτική προσέγγιση στο θέμα των τιμών των φαρμάκων και της τροφοδοσίας, η οποία δυστυχώς δεν υπάρχει από την πλευρά της πολιτείας. Οι απαιτούμενες παρεμβάσεις δεν ασκούνται με τρόπο δραστικό, αποτελεσματικό και καίριο. Το υπουργείο Υγείας δεν εστιάζει στον τομέα αυτό τις προσπάθειές του κι αποδίδει τις ελλείψεις κυρίως στις εξαγωγές, οι οποίες δημιουργούν πρόβλημα, αλλά δεν είναι η κύρια αιτία των ελλείψεων.
«Αυτό που απαιτείται είναι το υπουργείο να εξετάσει για κάθε φάρμακο που είναι σε έλλειψη τι ποσότητες χορηγούσε η αντίστοιχη φαρμακευτική εταιρεία στην ελληνική αγορά κι εκεί θα αντιληφθεί ότι αν για ένα προϊόν είχε στείλει 100.000 κομμάτια και φέτος στέλνει 20.000 κομμάτια, είναι προφανές ότι θα υπάρχει έλλειψη. Κι αν κάνει έναν τέτοιο έλεγχο, θα διαπιστώσει ότι αυτή είναι η αιτία των ελλείψεων», επισημαίνει ο κ. Θεοδοσιάδης και προσθέτει ότι «η πολιτεία ή δεν θέλει ή δεν μπορεί ή και τα δύο να βάλει χέρι στις μεγάλες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Ως ένα σημείο δεν μπορεί να το κάνει, διότι κι αυτή δεν είναι εντάξει απέναντί τους οικονομικά. Δεν εξοφλεί τις υποχρεώσεις της και κατά συνέπεια δεν έχει ‘πάτημα’ να ασκήσει πίεση, διότι ο αντίλογος είναι ‘πλήρωσέ μας, κι εμείς θα στείλουμε φάρμακα’».
ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΣΤΟ… ΚΟΚΚΙΝΟ
Η οικονομική κρίση, όμως, έχει χτυπήσει και τα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης. Όπως τονίζει ο κ. Θεοδοσιάδης, την τελευταία τριετία το εισόδημα των φαρμακείων έχει μειωθεί από 50%-70%, τόσο εξαιτίας της μείωσης των τιμών που είναι ραγδαία κι εκτεταμένη όσο και του εισοδήματος των ασφαλισμένων. Ακόμη και το ποσοστό κέρδους έχει μειωθεί κι αυτή τη στιγμή είναι 7,5% επί των πωλήσεων για ένα φαρμακείο. Επιπλέον, το 50% των φαρμακείων είναι σε οριακή κατάσταση και με την παραμικρή καθυστέρηση πληρωμής κινδυνεύουν να καταρρεύσουν. Ακόμη κι ο τομέας των καλλυντικών και προϊόντων πλην του φαρμάκου έχει πτώση της τάξεως του 80%.
«Στη Θεσσαλονίκη έκλεισαν 32 φαρμακεία μετά από οικονομική κατάρρευση και περίπου 110-112 έχουν οδηγηθεί σε αναγκαστικούς συνεταιρισμούς με άλλους νεότερους συναδέλφους, φτιάχνοντας ομόρρυθμες εταιρείες, προκειμένου να υπάρξει οικονομική ανάσα. Από την άλλη, είναι ενδεικτικό ότι υπάρχουν περίπου 125 φαρμακεία που είτε με οικεία βούληση είτε με δικαστικές αποφάσεις έχουν εκχωρήσει τις απαιτήσεις τους από τον ΕΟΠΥΥ προς τις φαρμακαποθήκες», τονίζει ο κ. Θεοδοσιάδης κι εξηγεί ότι «αυτοί οι συνάδελφοι δουλεύουν και δεν πληρώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, διότι τα χρήματα του ΕΟΠΥΥ πηγαίνουν απευθείας στις φαρμακαποθήκες βάσει δικαστικών αποφάσεων. Σε κάποιες περιπτώσεις τα χρήματα του ΕΟΠΥΥ πάνε στις εφορίες, επίσης βάσει κατασχέσεων που έχουν γίνει κι αυτά τα φαρμακεία χαροπαλεύουν προσπαθώντας να σταθούν με τα όποια μετρητά εισπράττουν κάθε μέρα, τα οποία βέβαια λιγοστεύουν όλο και περισσότερο».
Αναφερόμενος στα χρέη των ασφαλιστικών ταμείων που ενσωματώθηκαν στον ΕΟΠΥΥ, επισημαίνει ότι παρατηρείται μία στοιχειώδης βελτίωση σε επίπεδο μηνιαίων πληρωμών του ΕΟΠΥΥ, ωστόσο δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από τον νόμο και τις συμβάσεις προθεσμίες.
Χειρότερη είναι η κατάσταση στο θέμα εξόφλησης υποχρεώσεων ασφαλιστικών ταμείων από το 2010 έως και το 2012, οι οποίες έχουν κολλήσει, παρότι ήρθαν χρήματα από την τρόικα εδώ και 2-3 μήνες. Ειδικότερα, τα χρέη του ΟΠΑΔ εξοφλήθηκαν, ενώ εκκρεμεί η εξόφληση των χρεών των ΔΕΚΟ ύψους 7.100.000 ευρώ για τη Θεσσαλονίκη.
ΚΥΚΛΩΜΑ ΕΞΑΓΩΓΩΝ
Ερωτηθείς για το κύκλωμα των παράνομων εξαγωγών φαρμάκων, στο οποίο φέρονται να εμπλέκονται φαρμακεία και φαρμακαποθήκες, ο κ. Θεοδοσιάδης δηλώνει ότι για τις υποθέσεις αυτές δεν υπάρχει καμία ενημέρωση ούτε για την έκταση του προβλήματος ούτε για τον βαθμό ενοχής και συμμετοχής των φαρμακοποιών. Βέβαια, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας δήλωσε ότι ο σχετικός φάκελος έχει σταλεί στην εισαγγελία.
«Πιστεύω ότι οι κατ’ αυτόν τον τρόπο εξαγωγές, με την πώληση δύο κουτιών από ένα φαρμακείο κι ενός κουτιού από άλλο φαρμακείο, είναι σταγόνα στον ωκεανό και βλέπουμε, δυστυχώς, το δέντρο κι όχι το δάσος. Οι εξαγωγές που έγιναν κατ’ αυτόν τον τρόπο -τυπικά παράνομες- δεν είναι αυτές που δημιούργησαν πρόβλημα ελλείψεων φαρμάκων. Δημιουργούν εντυπώσεις, θα ελεγχθούν από τα αρμόδια όργανα και μέχρι να έχουμε τα πορίσματα δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη. Η μειωμένη τροφοδοσία κατά 30% - 80% σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς είναι η καρδιά του προβλήματος», λέει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Παράλληλα, τονίζει ότι εάν διαπιστωθεί πως ένα φαρμακείο πούλησε προς εξαγωγή από δύο έως πέντε κουτιά φαρμάκου και μάλιστα χωρίς να γνωρίζει ότι προορίζονταν για εξαγωγή, τότε δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, η ίδια προσέγγιση δεν ισχύει εάν αυτό το φαινόμενο έγινε σε μεγάλο όγκο, κατ’ εξακολούθηση κι εν γνώσει του φαρμακοποιού ότι γινόταν η πώληση προς εξαγωγή.
«Αυτά είναι ζητήματα τα οποία θα εξετάσει το αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο, στο οποίο θα παραπεμφθούν οι υποθέσεις όταν υπάρξουν πορίσματα. Άλλωστε, πρόεδρος του πειθαρχικού είναι δικαστικός λειτουργός. Αυτό σημαίνει ότι λειτουργεί με κανόνες δικαστηρίων και θα αξιολογήσει όλο το αποδεικτικό υλικό κι αναλόγως θα εκτιμήσει την ενοχή ή μη κάθε φαρμακοποιού. Η οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά εντοπίζεται, αυτοδικαίως παραπέμπεται στο αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο», ξεκαθαρίζει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Ρεπορτάζ: Νικολέττα Μπούκα
Πηγή: εφημερίδα "Μακεδονία"
