Τι κάρμα στα αλήθεια μπορεί να έχει ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας
που σε ηλικία 42 ετών έχει προλάβει
να κάνει δύο γάμους,
δύο παιδιά
...και πάνω από 2 δισ. δολάρια(!) περιουσία
περνώντας τον περισσότερο χρόνο του μέσα σε ένα αεροπλάνο;
Ο μόνος ίσως που θα μπορούσε να απαντήσει είναι ο κ. Γίρι Σμετς, ο οποίος όπως όλα δείχνουν θα γίνει -συν τοις άλλοις- και ο νέος ιδιοκτήτης του ΟΠΑΠ.
Ο Τσέχος επιχειρηματίας, ειδικός στις... επενδύσεις σε δύσκολες και ταραγμένες περιόδους, έχει την πλειοψηφία στην Emma Delta, τη μοναδική εταιρεία που «χτύπησε» και διεκδικεί το 33% του ΟΠΑΠ, και είναι από τους ελάχιστους ξένους επιχειρηματίες σήμερα στην Ελλάδα που ενδιαφέρονται για επενδύσεις στην πραγματική οικονομία. Και ο ΟΠΑΠ δεν είναι η μοναδική επένδυση που έχει τραβήξει την προσοχή του.
Σε ανύποπτο χρόνο είχε επενδύσει στην Τράπεζα Πειραιώς και οι πληροφορίες τώρα αναφέρουν ότι θα συμμετάσχει και στην αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας. Ταυτόχρονα συμμετέχει από κοινού με τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και στον διαγωνισμό για την αγορά της ΔΕΣΦΑ, ενώ άλλες πληροφορίες τον φέρουν να είναι σε διαπραγματεύσεις με ελληνικές εταιρείες για επενδύσεις στον τομέα της διαχείρισης των σκουπιδιών, αλλά και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο κ. Σμετς σήμερα δραστηριοποιείται μέσω της προσωπικής του εταιρείας Emma Capital, την οποία ίδρυσε πέρυσι το καλοκαίρι όταν αποχώρησε από το fund PPF. Το PPF, ή αλλιώς Primary Privatization Fund, ιδρύθηκε το 1991 από τον στενό φίλο του, τον κ. Πετρ Κέλνερ.
Η Πράγα και ο φίλος Κέλνερ
Απόφοιτος του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Πράγας, ο κ. Κέλνερ θα κατορθώσει με το PPF να συγκεντρώσει τα κουπόνια αποκρατικοποίησης (που είχαν αντίκρισμα σε μετοχές) της Ceska Pojist'ovna, της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας της Τσεχίας. Από μια κρατική εταιρεία με πολλά προβλήματα, θα τη μετατρέψει σε μια ανταγωνιστική ιδιωτική εταιρεία. Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι η τράπεζα Home Credit, που θα καθιερώσει τον όμιλο στην τοπική αγορά. Το PPF θα κάνει και άλλες δουλειές στην Τσεχία, όπως π.χ. την πώληση του μεγαλύτερου ιδιωτικού σταθμού ΤV NOVA στην αμερικανική CME.
Το 2004 στο deal πώλησης του TV NOVA στους Αμερικανούς, ο κ. Κέλνερ θα αποκτήσει έναν συνέταιρο στο PPF: τον 33χρονο κ. Σμετς που κατείχε το 34% του τηλεοπτικού σταθμού. Απόφοιτος του Charles University της Πράγας, με εξειδίκευση στα Οικονομικά Μαθηματικά, ο κ. Σμετς γνωρίζει άριστα τον χρηματοοικονομικό τομέα και έχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα των συγχωνεύσεων. Ο κ. Κέλνερ θα συνεταιριστεί μαζί του και ο κ. Σμετς θα γίνει ο άνθρωπος που θα απογειώσει το PPF, καθώς «τρέχει» όλες τις μεγάλες δουλειές του γκρουπ.
Το PPF θα αναπτυχθεί πολύ γρήγορα εκτός Τσεχίας. Η στρατηγική του είναι να τοποθετείται σε ταραγμένες αγορές που αντιμετωπίζουν κρίση και να ποντάρουν σε υπεραξίες οι οποίες θα δημιουργηθούν σταδιακά με τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη.
Τα χρυσά deals του PPF
Το PPF, που διαχειρίζεται σήμερα επενδύσεις αξίας 14,3 δισ. δολαρίων, έγινε κολοσσός επειδή τόλμησε να επενδύσει στην Τσεχοσλοβακία του 1991 και στη Ρωσία της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1998.
Τα deal του PPF διαδέχονται το ένα το άλλο, με τον κ. Σμετς να «τρέχει» τις κρίσιμες και σημαντικές δουλειές. Επεκτείνεται στη Ρωσία, αποκτώντας μερίδιο στην τράπεζα Nomos, του Ρώσου μεγιστάνα κ. Αλεξάντερ Νέσις.
Στη ρωσική αγορά θα επεκταθεί και η Home Credit, μια τράπεζα που δίνει μικρά δάνεια σε πελάτες αποκλεισμένους από τις άλλες τράπεζες. Ο κ. Σμετς είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Home Credit, που στο μεταξύ έχει επεκταθεί και στην Κίνα, και χορηγεί συνολικά 75.000 μικρά δάνεια την ημέρα. Η τράπεζα με κέρδη περίπου 700 εκατ. δολάρια σήμερα ετοιμάζεται να περάσει τις πύλες του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης.
Οι κύριοι Κέλνερ και Σμετς θα αποκτήσουν και τη ρωσική Polymetal, που διαθέτει ορυχεία χρυσού και ασημιού και μετέχει σήμερα στον FTSE 100. Το 2007 το PPF κάνει joint venture με τον ιταλικό ασφαλιστικό όμιλο Generali και δημιουργεί την PPF-Generalli για τις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αποκτούν την El Dorado, μεγάλη αλυσίδα λιανικών πωλήσεων στη Ρωσία, την ενεργειακή ΕPH στην Κεντρική Ευρώπη κ.ά.
Οι συμμετοχές του ομίλου αυξάνονται συνεχώς και απλώνονται στην Κίνα, στο Βιετνάμ, στη Λευκορωσία, στο Καζακστάν, στην Ουκρανία κ.α.
Οι τράπεζες και η Emma Capital
Πέρυσι το καλοκαίρι οι δύο συνέταιροι διαχώρισαν τα περιουσιακά τους στοιχεία στο γκρουπ. Ο κ. Κέλνερ κράτησε το PPF και τις δουλειές στην Τσεχία, τις ενεργειακές επενδύσεις και την Polymetal στη Ρωσία.
Το golden boy που γιγάντωσε το PPF, o κ. Σμετς, ανέλαβε τις επενδύσεις στις τράπεζες, τις retail δουλειές στη Ρωσία όπως και τις επενδύσεις στην Ασία. Ιδρύει την Εmerging Market Capital με τον διακριτικό τίτλο Emma Capital και ξεκινά αυτόνομη επιχειρηματική πορεία.
Συνεταιρίζεται με τον επιχειρηματία κ. Δημήτρη Μελισσανίδη για να διεκδικήσει τον ΟΠΑΠ και δημιουργούν την Emma Delta. Στην πορεία στο σχήμα αποκτούν συμμετοχή η Lottomatica και ο όμιλος Κοπελούζου.
Την Τετάρτη που συνεδριάζει το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ, αν η Emma Delta γίνει ο νέος ιδιοκτήτης του ΟΠΑΠ, θα πρόκειται για τη δεύτερη επένδυση του κ. Σμετς στην Ελλάδα μετά την Τράπεζα Πειραιώς.
Γεννημένος στην Πράγα, θεωρητικά ο κ. Σμετς μένει στην πρωτεύουσα της Τσεχίας. Θεωρητικά γιατί στην πραγματικότητα ζει σε ένα αεροπλάνο. Ιδιωτικό βέβαια και αρκετά μεγάλο για να έχει κρεβατοκάμαρα, τραπεζαρία και τις λοιπές ανέσεις.
Ο κ. Σμετς περνάει 15 ημέρες κάθε μήνα σε διάφορες χώρες της Ασίας -κυρίως Κίνα, Ινδονησία, Μαλαισία και Βιετνάμ- περίπου μία εβδομάδα στη Ρωσία, ενώ επισκέπτεται και την Αθήνα κάθε μήνα για δυο-τρεις μέρες, ανάλογα και με τις άλλες δουλειές, εκτός από το διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας Πειραιώς στο οποίο μετέχει.
Αεροπλάνα και σουίτες
Οι συνεργάτες του έχουν συνηθίσει όταν ολοκληρώνεται μια τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του, να επαναλαμβάνει την ατάκα «μιλάμε ξανά σε πέντε ώρες που θα είμαι στο …» Πεκίνο, στην Τζακάρτα, στη Μόσχα, στην Κουάλα Λουμπούρ κ.α. Οταν βρίσκεται στην Αθήνα μένει σε μια σουίτα στη «Μεγάλη Βρεταννία» και εκεί πραγματοποιεί και τις επαγγελματικές συναντήσεις του.
Οι συνεργάτες του τον περιγράφουν ως έναν χαλαρό τύπο, με αίσθηση του χιούμορ, ενδιαφέρον για το αντίθετο φύλο, ο οποίος σπάνια εμφανίζεται με γραβάτα και συνήθως κυκλοφορεί με τζιν και γένια τριών ημερών. Οσοι, όμως, τον έχουν συναντήσει για επαγγελματικούς λόγους, οι περιγραφές τους συμπίπτουν όσον αφορά το αντισυμβατικό λουκ, αλλά κάνουν λόγο και για έναν σκληρό και αποφασιστικό άνθρωπο, εμφανώς ικανό, ο οποίος αποπνέει έναν αέρα αυτοπεποίθησης, ενώ ταυτόχρονα μιλούν για έναν δύσκολο και απροσπέλαστο χαρακτήρα.
Δεν θεωρεί τον εαυτό του επενδυτή, αλλά περισσότερο μάνατζερ που οργανώνει και «τρέχει» μια δουλειά. Το πεδίο στο οποίο έχει μεγάλη εμπειρία και γνώση σε βάθος είναι οι λιανικές πωλήσεις, είτε πρόκειται για πώληση δανείων, είτε για πώληση προϊόντων ή υπηρεσιών. Αυτοδημιούργητος, δεν του αρέσουν οι εξαρτήσεις και έχει μεγάλη απέχθεια στην πάσης φύσεως προστασία. Συνήθως στους συνομιλητές του ξεκαθαρίζει από την πρώτη στιγμή τους όρους του παιχνιδιού, αλλά και τις προθέσεις του.
Τα σχέδια για τον νέο ΟΠΑΠ μετά την ιδιωτικοποίηση
Εναν νέο ΟΠΑΠ, πλήρως αναμορφωμένο, που θα κυριαρχεί στην αγορά διασφαλίζοντας στην πράξη το μονοπώλιο στα τυχερά παιχνίδια και θα αξιοποιεί στο έπακρο το δίκτυο των 4.800 πρακτόρων είναι το σχέδιο των μετόχων της Emma Delta για την επόμενη μέρα του Οργανισμού.
Εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία του σχήματος των κυρίων Γίρι Σμετς, Δημήτρη Μελισανίδη, Lottomatica και Χρήστου Κοπελούζου για την απόκτηση του 33% του Οργανισμού μέσα στην εβδομάδα, ο ΟΠΑΠ θα εισέλθει σε τροχιά μεγάλων αλλαγών.
Το σχήμα της Emma Delta εκτιμά ότι πλήρωσε ακριβά για το 33% των μετοχών.
Μάλιστα ο επικεφαλής του αντίπαλου σχήματος, της Third Point, κ. Ντάνιελ Λεμπ, σε επικοινωνία που είχε μετά τη διαγωνιστική διαδικασία με τους βασικούς μετόχους της Emma Delta, παραδέχτηκε την ήττα του και τους ευχήθηκε καλή επιτυχία. Ο κ. Λεμπ πρόσθεσε ότι η Emma Delta πλήρωσε πολλά και ανέφερε ότι τα μοντέλα αποτίμησης που χρησιμοποίησε το hedge fund δεν του επέτρεπαν να ακολουθήσει τα επίπεδα τιμών στα οποία κινήθηκε ο διαγωνισμός.
Εχει ιδιαίτερη σημασία να αναφέρουμε ότι πέραν του κ. Μελισανίδη, άριστα ενημερωμένος για την κατάσταση του Οργανισμού είναι και ο κ. Σμετς.
Γνωρίζει με εντυπωσιακές λεπτομέρειες όλες τις ιδιαιτερότητες του ΟΠΑΠ, τα ευαίσθητα θέματα, τις αγκυλώσεις που δημιουργεί το κράτος κ.λπ. Η εικόνα που έχουν τα αφεντικά της Emma Delta είναι ότι στον ΟΠΑΠ η κατάσταση είναι βαλτωμένη.
Δεν έχει γίνει καμία ενέργεια ανανέωσης και παραμένουν στο ψυγείο η επέκταση στον οnline στοιχηματισμό, η ανάπτυξη των Βιντεολόττο (VLT) , του Ξυστού κ.ο.κ.
Ο στόχος της Emma Delta είναι να γυρίσει σελίδα, να ανακάμψει ο ΟΠΑΠ, εφαρμόζοντας ένα νέο επιχειρησιακό σχέδιο για την επέκταση των δραστηριοτήτων του σε όλα τα μέτωπα.
Στο πλαίσιο αυτό, μόλις ολοκληρωθεί πλήρως η συναλλαγή και μεταβιβαστούν οι μετοχές θα αλλάξει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ. Ακόμη δεν θεωρείται κάτι δεδομένο, αλλά το πιθανότερο είναι ότι νέος διευθύνων θα αναλάβει ο επικεφαλής της SAZKA, του τσεχικού ΟΠΑΠ.
Η SAZKA ανήκε μέχρι πρότινος στο PPF, όπου ήταν μέτοχος ο κ. Σμετς. Τώρα η εταιρεία έχει περάσει στον έλεγχο ενός άλλου αυτοδημιούργητου Τσέχου δισεκατομμυριούχου, του κ. Κάρελ Κόμαρεκ. Σμετς και Κόμαρεκ συνδέονται με στενή φιλία και το πιθανότερο είναι ο Τσέχος μάνατζερ της SAZKA να μετακομίσει στην Ελλάδα και να αναλάβει καθήκοντα στον ΟΠΑΠ.
Στόχος είναι να στελεχώσουν τον Οργανισμό και με στελέχη από την Ελλάδα. Θέλουν να προσελκύσουν Ελληνες συνεργάτες με αποδεδειγμένα επιτυχή πορεία στον τομέα τους και αδιαμφισβήτητη εντιμότητα.
Η στρατηγική των νέων ιδιοκτητών είναι να θωρακίσουν το μονοπώλιο που έχει ο ΟΠΑΠ στην Ελλάδα όχι με την επίκληση νομικών επιχειρημάτων, αλλά με την έμπρακτη ανάδειξη του κυρίαρχου ρόλου που μπορεί να έχει στην ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών.
Να αποκτήσει δηλαδή ο Οργανισμός μια πλήρη και ταυτόχρονα απολύτως ικανοποιητική γκάμα προϊόντων στον κλάδο του, που θα τον κάνουν να είναι η βασική προτίμηση των Ελλήνων παικτών.
Το βασικό χαρτί στο οποίο θα ποντάρει ο κ. Σμετς είναι το δίκτυο των 4.800 πρακτόρων του Οργανισμού.
Για τον Τσέχο επιχειρηματία τα δίκτυα λιανικών πωλήσεων είναι ο τομέας όπου έχει διαπρέψει, τον γνωρίζει σε βάθος και σε αυτόν θα ποντάρει για να δημιουργηθούν μελλοντικές υπεραξίες.
Το ευρύτατο δίκτυο πρακτόρων, που απλώνεται σε κάθε άκρη της Ελλάδας, είναι το πιο δυνατό σημείο του ΟΠΑΠ κατά τον κ. Σμετς.
Οι πρώτες κινήσεις θα διασφαλίσουν τη συνοχή του δικτύου και ο στόχος είναι τα πρακτορεία να αποκτήσουν και νέα παιχνίδια που θα φέρουν περισσότερη πελατεία, αλλά και άλλες παράλληλες εμπορικές δραστηριότητες που θα αυξήσουν τα περιθώρια κερδοφορίας.
Εφόσον την Τετάρτη 1η Μαΐου το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων κατακυρώσει τον διαγωνισμό στην Emma Delta, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί να περάσει ένα διάστημα τεσσάρων-πέντε μηνών μέχρι να καταβληθεί το οικονομικό αντίτιμο και να πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση του 33% των μετοχών.
Υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν ένας με δύο μήνες να συμφωνηθεί το κείμενο της σύμβασης που θα υπογράφουν Δημόσιο και αγοραστής και το οποίο θα πρέπει να περάσει από το Ελεγκτικό Συνέδριο, την Επιτροπή Ανταγωνισμού κ.λπ.
του Αλέξανδρου Κασιμάτη
