Την επομένη της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ο Πούτιν επιχείρησε να προσεγγίσει συνολικά τις ΗΠΑ του Μπους με την ανεπιφύλακτη στήριξη του «Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας», ένα άνοιγμα που έμεινε χωρίς ανταπόκριση από αμερικανικής πλευράς.
Τότε μέσα στην αλαζονεία της νίκης τους στον Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ δεν κατάλαβαν την αξία της στήριξης μιας Δύναμης που ως ΕΣΣΔ και στη συνέχεια ως.. Ρωσία δεν επένδυσε ποτέ στην τρομοκρατική δράση.
Σήμερα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στη Βοστόνη έδωσε προφανώς την ευκαιρία για πυκνή επικοινωνία Ομπάμα- Πούτιν, που άνοιξε το δρόμο για κοινή προσέγγιση Ουάσιγκτον-Μόσχας για τη Συρία.
Στη Συρία υπάρχει αλληλεξάρτηση των δύο πλευρών: Μόνον η Μόσχα μπορεί να εξαναγκάσει τον Ασαντ να αποχωρήσει από την εξουσία, και μόνον η Ουάσιγκτον μπορεί να εγγυηθεί την περιφρούρηση των ναυτικών διευκολύνσεων της Ρωσίας στη μετά Ασαντ εποχή.
Σε ευρύτερο επίπεδο, μόνον η στενή διμερής συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας μπορεί να διασφαλίσει μια κοινή αποτρεπτική αλλά και αν χρειασθεί παρεμβατική αξιοπιστία σε έναν ολοένα πιο απρόβλεπτο και ασταθή πολυπολικό κόσμο.
Είναι αδιανόητο η προσέγγιση να περιορισθεί στη Συρία και να μην περιλάβει τη Μέση Ανατολή, το Ιράν και το Αφγανιστάν, αλλά και τη μακρινή Βόρεια Κορέα. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, η Μόσχα έχει τους ίδιους αν όχι περισσότερους λόγους από την Ουάσιγκτον να ανησυχεί για ενδεχόμενη παρουσία πυρηνικών οπλοστασίων στις νότιες παρυφές της πρώην ΕΣΣΔ, δίπλα στις Μουσουλμανικές Χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Μια προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας στις εστίες κρίσεων και συγκρούσεων θα σημάνει πρώτον, πλήρη εκκαθάριση της εκκρεμότητας της Αντιπυραυλικής Ασπίδας και δεύτερον, βαθμιαία αλλά μη αντιστρέψιμη εγκατάλειψη του ανταγωνισμού στα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας.
Τίποτε ουσιαστικό δεν φέρνει σήμερα σε αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσία, παρά μόνον τα σύνδρομα του Ψυχρού Πολέμου και τα διάφορα λόμπι στην Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ θα έχουν ένα πολύτιμο εταίρο-συνεταίρο στη διαχείριση κρίσεων, ενώ μαζί Ουάσιγκτον και Μόσχα μπορούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στις ευρωπαϊκές ισορροπίες.
Η προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας εκ των πραγμάτων θα περιορίσει την εμβέλεια της διμερούς συνεργασίας Μόσχας-Βερολίνου στο οικονομικό-εμπορικό-ενεργειακό επίπεδο και θα εκμηδενίσει για την αμερικανική πλευρά το κόστος της άρνησης της Γερμανίας να εμπλακεί στη διαχείριση υπερπόντιων κρίσεων αλλά και την υποβάθμιση της Βρετανίας και της Γαλλίας ως στρατιωτικών δυνάμεων λόγω δημοσιονομικών περικοπών.
Συνολική προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας σημαίνει εξισορρόπηση της αναδυόμενης ισχύος της Κίνας στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, όπου η Μόσχα φοβάται την ισχυροποίηση του Πεκίνου περισσότερο από την Ουάσιγκτον.
Συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας σημαίνει περιορισμό των δυνατοτήτων πολιτικών πρωτοβουλιών της Αγκυρας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η τελευταία ευκαιρία να υπάρξει συνολική σταθεροποίηση στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη βούληση για κοινή δράση Ουάσιγκτον και Μόσχας.
Στο πλαίσιο μιας συνολικής διμερούς προσέγγισης ΗΠΑ-Ρωσίας, η Αθήνα έχει την ευχέρεια να προωθεί ταυτόχρονα την εμβάθυνση της συνεργασίας με την Ουάσιγκτον και τη διεύρυνση της συνεργασίας με τη Μόσχα.
Τηρουμένων των αναλογιών η εν διαμορφώσει συνολική προσέγγιση παραπέμπει στην εξομάλυνση των σχέσεων Ρωσίας-Βρετανίας στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα. Μέχρι τότε το Λονδίνο και η Αγία Πετρούπολη συγκρούονταν για τον έλεγχο και την κυριαρχία στην Κεντρική Ασία, αφήνοντας ανεξέλεγκτη τη Γερμανία στην Ευρώπη.
Σήμερα η απαρχή προσέγγισης ΗΠΑ-Ρωσίας, έστω και καθυστερημένη, θα αποκαταστήσει ένα μεγάλο κενό στις διεθνείς ισορροπίες.
Κοινός παρονομαστής
Στη Συρία υπάρχει αλληλεξάρτηση των δύο πλευρών: Μόνον η Μόσχα μπορεί να εξαναγκάσει τον Ασαντ να αποχωρήσει από την εξουσία και μόνον η Ουάσιγκτον μπορεί να εγγυηθεί την περιφρούρηση των ναυτικών διευκολύνσεων της Ρωσίας στη μετά Ασαντ εποχή.
Του Γ.Καπόπουλου
