Τη σταδιακή κατάργηση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, αρχής γενομένης από το τέλος του 2013, σχεδιάζει -παρά τις διαψεύσεις- η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια "να απελευθερωθεί ομαλά" η αγορά κατοικίας.
Ο σχεδιασμός προβλέπει τη μείωση του ορίου της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου για το οποίο ισχύει σήμερα η προστασία και το οποίο διαμορφώνεται στα 200.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την πρόταση, που έχει τη.. σύμφωνη γνώμη των τραπεζών, το όριο θα μειωθεί σε πρώτη φάση κατά 50.000 ευρώ με προοπτική την περαιτέρω μείωση ανά εξάμηνο ή ακόμα και χρόνο. Με τον τρόπο αυτό, η προστασία θα περιοριστεί σε πρώτη φάση στα ακίνητα αντικειμενικής αξίας 150.000 ευρώ, για να μειωθεί στη συνέχεια στις 100.000 κ.ο.κ., έως ότου μηδενιστεί και απελευθερωθεί πλήρως η αγορά.
Πιέσεις δανειστών
Ζητούμενο είναι η εξασφάλιση της σύμφωνης γνώμης της τρόικας, η οποία πιέζει για άμεση απελευθέρωση του προστατευτικού πλαισίου, ενώ την ίδια στιγμή το ΔNT, στην πρόσφατη έκθεσή του, κάνει λόγο για κατάργηση της απαγόρευσης πλειστηριασμών από τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους! Η κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να κάμψει την πίεση που της ασκείται, παρουσιάζοντας ένα ρεαλιστικό σχέδιο και επικαλούμενη, φυσικά, τη μεγάλη ύφεση της οικονομίας και τη δραματική μείωση στα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Πηγές από τις τράπεζες υποστηρίζουν ότι η βίαιη κατάργηση της προστασίας θα υποχρέωνε τις τράπεζες –σε μια προσπάθεια να κρατήσουν τις τιμές και να μην πληγούν τα κεφάλαιά τους– να αγοράζουν οι ίδιες τα ακίνητα που σήμερα προστατεύονται και τα οποία θα έβγαιναν σε αυτή την περίπτωση σε πλειστηριασμό. Η πρακτική αυτή θα προσέθετε ένα νέο στοκ ακινήτων στην κτηματαγορά, που ήδη αριθμεί 150.000 νεόδμητα ακίνητα που διατηρούν στην κατοχή τους οι κατασκευαστές. Αντίθετα, η σταδιακή απελευθέρωση θα λειτουργούσε ως ψυχολογική πίεση σε οφειλέτες, που κάνοντας κατάχρηση της απαγόρευσης έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια για σταδιακή αποπληρωμή των στεγαστικών τους δανείων. Στοιχεία από τις τράπεζες δείχνουν ότι μέσα στο 2012 ένα στα τέσσερα στεγαστικά δάνεια μπήκε σε καθυστέρηση, ενώ διαρκώς πλέον συρρικνώνεται ο αριθμός αυτών που εξυπηρετούνται κανονικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο του 1,1 εκατομμυρίου στεγαστικών δανείων, περίπου 300.000 εμφανίζουν προβλήματα στην αποπληρωμή τους, με τουλάχιστον δίμηνη καθυστέρηση. Από αυτά περίπου 200.000 έχουν τουλάχιστον τρίμηνη καθυστέρηση στην αποπληρωμή τους, ενώ αυτά που εξυπηρετούνται κανονικά μειώθηκαν σε 850.000 από 960.000, περίπου, το 2011.
Αύξηση επισφαλειών
Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο έχει αποτρέψει την εκτίναξη των πλειστηριασμών τα τελευταία χρόνια, κατά τα οποία η αδυναμία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων έχει οδηγήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις τράπεζες στο 30% του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2011 οι πλειστηριασμοί μειώθηκαν στις 44.000, από 52.000 το 2009, για να περιοριστούν τελικώς στις 26.000 το 2012. Οι νέες ρυθμίσεις για τα ενυπόθηκα δάνεια που αναμένεται να ψηφιστούν έως αύριο, εκτιμάται ότι θα εκτονώσουν την πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά, επιτρέποντας ελάφρυνση της δόσης για 150.000 οφειλέτες στεγαστικών δανείων. Εάν σε αυτούς προστεθούν και οι περίπου 50.000 δανειολήπτες που έχουν καταφύγει στον νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, φαίνεται πως μια σημαντική μερίδα οφειλετών μπαίνει στην ομπρέλα της προστασίας.
Της Ευγενιας Τζωρτζη
