Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τον Όλι Ρεν, για την Κομισιόν και το ΔΝΤ, η Ιρλανδία και η Λετονία είναι οι δύο επιτυχημένες ιστορίες του μοντέλου της σκληρής λιτότητας που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και άλλες χώρες.Άρα, μας λένε με ιδιαιτέρως επίμονο και δεικτικό τρόπο, αν το ακολουθήσουμε πιστά, θα φτάσουμε εκεί που έχουν φτάσει οι δύο...αυτές χώρες. Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται - όπως θα μπορούσε να πιστοποιήσει και ο «ημέτερος» Αντώνης Σαμαράς.
Αλήθεια, όμως, πού έχουν φτάσει οι Ιρλανδοί και οι Λετονοί ώστε εμείς να έχουμε λόγο να τους ζηλεύουμε, αλλά και να αντέξουμε τα νέα δεινά που έρχονται; «Ίσως η Ιρλανδία πράγματι να ανακάμψει σύντομα - ας το ελπίσουμε. Όμως, οι επαναλαμβανόμενες διακηρύξεις ότι αποτελεί ήδη ένα success story -κάτι που γίνεται αδιαλείπτως εδώ και τρία χρόνια- είναι ένα τουλάχιστον αλλόκοτο φαινόμενο», έγραφε στο παγκοσμίως γνωστό blog του στους New York Times ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν στα τέλη Μαΐου.
«Εάν τρία συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ μεταφράζονται σε έξοδο από την κρίση, τότε τι ακριβώς θα συνιστούσε αποτυχία με βάση τα κριτήρια του Ρεν;», αναρωτήθηκε μιλώντας στην ισπανική εφημερίδα El Pais, ο καθηγητής οικονομικής ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Κέβιν Ο' Ρουρκ, με βάση τα τελευταία στοιχεία για την οικονομία της Ιρλανδίας.
Ανάλογος σκεπτικισμός διατυπώνεται από πολλές πλευρές για την περίπτωση της «τίγρεως» της Βαλτικής, η οποία θα γίνει το 18ο μέλος της Ευρωζώνης από την 1η Ιανουαρίου του 2014. «Με δεδομένο ότι η Λετονία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χώρα της Ε.Ε., η χώρα θα μπορούσε όντως να χαρακτηριστεί ως success story.
Ωστόσο, το τίμημα που αναγκάστηκε να πληρώσει μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά υψηλό: η υπερβολική ύφεση, η ανεργία, καθώς και το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της έχει εγκαταλείψει τη χώρα, είναι στοιχεία που θα έχουν πολύ αρνητικές επιπτώσεις μακροπρόθεσμα στο δυναμικό ανάπτυξης», ήταν το σχόλιο του Ζσολτ Ντάρβας, αναλυτή του γνωστού ινστιτούτου των Βρυξελλών Bruegel.
Πράγματι, η μαζική μετανάστευση Ιρλανδών και Λετονών μακριά από τις χώρες τους είναι ίσως η πιο αποκαλυπτική πλευρά του success story των δύο αυτών χωρών, καθώς η ανεργία και η μείωση των μισθών έχει οδηγήσει τα καλύτερα μυαλά τους εκτός συνόρων. Έτσι, στη Λετονία ο πληθυσμός τείνει να πέσει κάτω από 2 εκατομμύρια, καταγράφοντας μείωση κατά πάνω από 13% από το 2000 ως πέρυσι - όσο για την Ιρλανδία, ο ρυθμός μετανάστευσης είναι ο υψηλότερος που έχει καταγραφεί εδώ και 25 χρόνια, παραπέμποντας ευθέως στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα.
Υπάρχουν, βεβαίως, και άλλες πλευρές που αποκαλύπτουν την απάτη του success story στις δύο αυτές χώρες. Η τρομακτική ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων, με την αναδιανομή του πλούτου σε βάρος των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων, βάζει μια ακόμη σκοτεινή πινελιά στον πίνακα που προσπαθούν να ζωγραφίσουν όσοι υπερθεματίζουν τις πολιτικές σκληρής λιτότητας.
Οπως υπάρχουν, επίσης, και άλλες χώρες για τις οποίες οι ίδιοι επιχειρούν σήμερα να μας πείσουν ότι βαδίζουν στον δύσκολο δρόμο της επιτυχίας, όταν τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία όπου, παρά το ότι έχουν το χαμηλότερο κόστος εργασίας στην Ε.Ε., δεν λένε να ξεκολλήσουν από τη ζώνη της φτώχειας και της ανεργίας. Ή ακόμη και η Ελλάδα, όπου τα μαγειρέματα που οδηγούν στη μαγική εικόνα του πρωτογενούς πλεονάσματος, μόνο ειρωνικά μειδιάματα μπορούν να προκαλέσουν... Οσο για την ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, ας είναι καλά η Γερμανία..
Γιώργος Παυλόπουλος.
