Τι σημαίνει η καθιέρωση κοινού συντελεστή
Η ενοποίηση του ΦΠΑ στα επίπεδα του 19% ή του 21% συνεπάγεται αύξηση της επιβάρυνσης σε ό,τι φορολογείται σήμερα με ΦΠΑ 13%, δηλαδή προϊόντα εστίασης, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, την ιατρική και τη νοσοκομειακή περίθαλψη κ.ά.
Από την άλλη πλευρά, όμως, η απόφαση αυτή εκτιμάται ότι θα δώσει μια βαθιά ανάσα στην αγορά, καθώς θα μειωθεί ίσως και κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες ο ΦΠΑ 23% που επιβάλλεται σήμερα στα περισσότερα προϊόντα που διακινούνται στην αγορά, αλλά και σε όλο τον φάσμα της παροχής υπηρεσιών.
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις του ΔΝΤ, η μεταρρύθμιση του ελληνικού φορολογικού συστήματος θα πρέπει να συμπεριλάβει και την απλοποίηση του καθεστώτος των συντελεστών ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει το αργότερο ως τις αρχές του 2015 τα ακόλουθα μέτρα, τα οποία έχουν προταθεί από τα κλιμάκια των τεχνικών εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ:
1) Επιβολή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 19% ή 21% σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, εκτός ξενοδοχείων και τουριστικών πακέτων που μπορούν να υπάγονται σε μειωμένο συντελεστή 9% ή 11%. Μια τέτοιας μορφής απλοποίηση των συντελεστών ΦΠΑ που ζητούν οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ συνεπάγεται:
α) Αύξηση από 6,5% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τις τιμές των φαρμάκων, των βιβλίων, των περιοδικών, των εφημερίδων και των εισιτηρίων του θεάτρου. Αυτό σημαίνει αυτόματη ανατίμηση των προϊόντων αυτών κατά 11,7% έως 13,6%!
β) Αύξηση από 6,5% σε 9% ή 11% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τις υπηρεσίες ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων, που θα οδηγήσει τις τιμές των υπηρεσιών αυτών σε επίπεδα υψηλότερα κατά 2,34% έως 4,22%!
γ) Αύξηση από 13% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει τα τρόφιμα, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τις υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών που παρέχονται από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ξυλουργούς και λοιπούς επιτηδευματίες εμπλεκόμενους με την εκτέλεση εργασιών σε οικοδομές, τις ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, την ιατρική περίθαλψη και τα εισιτήρια θεαμάτων (τα εισιτήρια για την είσοδο σε κινηματογράφους, συναυλίες, αθλητικές εκδηλώσεις, τσίρκα, ζωολογικούς κήπους, εκθέσεις και παρόμοιες πολιτιστικές εκδηλώσεις).
Μια τέτοια αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ θα έχει ως συνέπεια όλα τα παραπάνω αγαθά και οι υπηρεσίες να ανατιμηθούν αυτόματα κατά 5,3% έως 7%!
δ) Μείωση από 23% σε 19% ή 21% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει όλες τις λοιπές πωλήσεις αγαθών και όλες τις λοιπές περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών, δηλαδή τις ακόλουθες συναλλαγές:
- Πωλήσεις ειδών ένδυσης - υπόδησης.
- Παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών.
- Πωλήσεις επίπλων, ειδών οικιακής χρήσης.
- Πωλήσεις νεόδμητων οικοδομών (πλην α΄ κατοικίας).
- Πωλήσεις οικοδομικών υλικών.
- Πωλήσεις αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και λοιπών οχημάτων.
- Πωλήσεις καυσίμων, τσιγάρων και αλκοολούχων ποτών.
- Πωλήσεις ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, πλαστικών ειδών, χημικών ειδών, χαρτικών, απορρυπαντικών, ειδών καθαρισμού, ειδών ατομικής καθαριότητας, σχολικών ειδών κ.λπ.
- Κατασκευές και πωλήσεις έργων τέχνης.
- Επισκευή και συντήρηση αυτοκινήτων, δικύκλων, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και λοιπών αντικειμένων.
- Υπηρεσίες καθαρισμού κτιρίων.
- Παροχή υπηρεσιών από κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα αδυνατίσματος και αισθητικής, γυμναστήρια.
- Παροχή υπηρεσιών από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, λογιστές, φοροτεχνικούς και οικονομολόγους.
- Πώληση έτοιμου φαγητού σε εστιατόρια, ταβέρνες, ψητοπωλεία, ψησταριές, ουζερί, οινομαγειρεία, φαστ φουντ κ.λπ.
- Πώληση ροφημάτων σε καφενεία, καφετέριες, ζαχαροπλαστεία.
Μια τέτοια μείωση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ θα έχει ως συνέπεια να μειωθούν οι τιμές όλων των παραπάνω προϊόντων και υπηρεσιών από 1,62% έως 3,25%.
Εναλλακτικά, το ΔΝΤ έχει προτείνει την εφαρμογή ενός μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 9% ή 11% για τα τρόφιμα, την ιατρική περίθαλψη και τον κλάδο του τουρισμού.
Χτύπημα σε νησιά (με κατάργηση της έκπτωσης 30%), αγρότες και ιδιοκτήτες
Στο σχέδιο προβλέπεται επίσης κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν για τα νησιά του Αιγαίου. Υιοθέτηση του μέτρου αυτού σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα σημαίνει για τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου αύξηση του ΦΠΑ από 5% σε 19% ή 21% για τα φάρμακα, τα βιβλία και τα περιοδικά και από 9% σε 19% ή 21% για τα τρόφιμα, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τις υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών, τις ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, την ιατρική περίθαλψη, τις πωλήσεις ανθέων και ειδών από καουτσούκ και τα εισιτήρια θεαμάτων. Σημαίνει επίσης αύξηση του ΦΠΑ από 16% σε 19% ή 21% για όλα τα άλλα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ θα ανακοινωθεί επισήμως από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών μέσα στους ερχόμενους μήνες, όταν ο κ. Στουρνάρας θα έχει ολοκληρώσει τη συμφωνία με την τρόικα για το πακέτο των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων που απαιτούνται για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2015-2016. Κι αυτό διότι η κατάργηση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ θα είναι ένα κατά πάσα πιθανότητα από τα δημοσιονομικά μέτρα της περιόδου 2015-2016.
Πέραν της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, το ΔΝΤ έχει ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει και στην εφαρμογή των ακόλουθων ρυθμίσεων:
*Επιβολή της υποχρέωσης στις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης εμπορικών ακινήτων όλων των τύπων να χρεώνουν ΦΠΑ επί των μισθωμάτων. Αυτή τη στιγμή μόνο οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης εμπορικών κέντρων χρεώνουν ΦΠΑ στις εμπορικές μισθώσεις, οπότε, για να είναι ομοιόμορφη η αντιμετώπιση των επιχειρήσεων ανάπτυξης και εκμετάλλευσης εμπορικών ακινήτων όλων των ειδών, «κρίνεται σκόπιμη η επέκταση του μέτρου αυτού σε όλες τις μισθώσεις νέων οικοδομών».
* Υπαγωγή σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο κατώφλι πωλήσεων.
Οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ έχουν υποστηρίξει ότι η υποχρεωτική ένταξη των αγροτών που υπερβαίνουν ένα όριο τζίρου στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ «είναι ένα λογικό μέτρο, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον είναι σκόπιμο το αυξημένο όριο ένταξης στον ΦΠΑ των 25.000 ευρώ να ισχύει και για τους αγρότες ή αν για την περίπτωση αυτή θα ήταν πιο πρόσφορο ένα υψηλότερο κατώφλι, για την απλοποίηση των διαδικασιών τήρησης βιβλίων από την πλευρά των μικρών αγροτών».
Στέλιος Κράλογλου
