- Τι αναφέρεται στην έκθεση με θέμα «Το Δημόσιο Χρέος μετά το τέλος του μνημονίου»
«Κούρεμα» του χρέους και όχι «διευκόλυνση εξυπηρέτησης» προτείνει το Γραφείο της Βουλής για την παρακολούθηση του κρατικού προϋπολογισμού στην έκθεσή του «Το Δημόσιο Χρέος μετά το..
τέλος του «μνημονίου» (2014)».
Επισημαίνουν μάλιστα πως η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί την σωστή τακτική στο συγκεκριμένο ζήτημα «κρατώντας χαμηλούς τόνους μολονότι ο υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας φαίνεται ότι αναμένει κινήσεις για περικοπή και ελάφρυνση του χρέους», αφού, όπως επισημαίνουν: «Ένα επιθετικά προβαλλόμενο σχετικό αίτημα από την ελληνική πλευρά που θα αγνοούσε τις ανησυχίες των εταίρων… θα μπορούσε να τροφοδοτήσει νέα συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη».
Παράλληλα, εξηγούν ότι σε κάθε περίπτωση είναι αναπόφευκτη μια συζήτηση για διαγραφή των ελληνικών χρεών σε επίπεδο Ε.Ε, τονίζουν όμως ότι «υπάρχουν μεσοπρόθεσμες δυνατότητες να μειωθεί το απόθεμα του χρέους χωρίς ως ένα βαθμό να εμφανιστούν σαν νέο κούρεμα». Αυτές οι δυνατότητες – σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης – θα μπορούσαν να είναι: α) ανάληψη του κόστους ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από το ESM (θα μείωνε το χρέος κατά 30 δις ευρώ), β) «αμοιβαιοποίηση» μέρους του χρέους ή ένα σύμφωνο απόσβεσης.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 2014 η χώρα θα αντιμετωπίσει «χρηματοδοτικό κενό» και πως «η Ελλάδα δεν θα είναι εύκολο να δανειστεί με λογικούς όρους από τις αγορές για να καλύψει το κενό αυτό».
Υπο αυτά τα δεδομένα, εξηγεί ότι οι βασικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι:
- η διευκόλυνση εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους: μείωση επιτοκίων κλπ.
- Νέα επίσημη αναδιάρθρωση του χρέους για να έιναι βιώσιμο
Για την λύση μέσω μείωσης των επιτοκίων αναφέρει ότι «αν συμφωνηθεί ένα μορατόριουμ για 4-5 ή και περισσότερα χρόνια (διακοπή της πληρωμής όλων ή μέρους των τόκων) τα αντίστοιχα ποσά θα μπορούσαν να επενδυθούν. Σημειώνουμε ότι η Ευρωομάδα έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο για μείωση των επιτοκίων» και προσθέτει ότι ένα επενδυτικό πρόγραμμα θα άλλαζε το κλίμα και η εξυπηρέτηση του χρέους «δεν θα έπνιγε την οικονομία μας».
Όμως, επισημαίνει ότι «είναι ψευδαίσθηση να αναμένουμε ότι η χώρα θα επιστρέψει στις αγορές μετά το 2014 για να καλύψει με λογικούς όρους τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους συν τυχόν έκτακτες ανάγκες… κατά την εκτίμησή μας οι ελαφρύνσεις είναι μεν αναγκαίες αλλά δεν αρκούν για μια οριστική λύση του προβλήματος και αφήνουν την Ελλάδα έκθετη στις απροσδόκητες διαταραχές της διεθνούς και ευρωπαίκής οικονομίας. Το χρέος θα παραμείνει ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ελληνική οικονομία…».
Αντιθέτως, η λύση ενός νέου «κουρέματος» είναι – σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης – η καλύτερη λύση. Αιτιολογώντας μάλιστα την αναγκαιότητα της συγκεκριμένης λύσης σημειώνουν: «η επίτευξη και κυρίως η διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων στο μέλλον (πάνω σε μια εξασθενισμένη οικονομία) είναι σχεδόν αδύνατη. Εκτός τουτου οι προοπτικές μεγέθυνσης της χώρας είναι δυσμενείς παρά τις επίσημα διατυπωμένες προσδοκίες για ανάκαμψη το 2014 λόγω ασθενούς εξαγωγικής βάσης, πολιτικών αβεβαιοτήτων, συνεχιζόμενης εριοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής υπερβολικά υψηλού χρέους κλπ». Επιπροσθέτως, επισημαίνουν ότι «ούτε μπορεί κανείς να αναμένει σοβαρή μείωση χρέους μέσω ιδιωτικοποιήσεων» και αυτό παρά το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας δήλωσε χθες στην Βουλή ότι «η αξιοποίηση της αναξιοποίητης γης είναι το νέο αναπτυξιακό πρότυπο για την αντιμετώπιση του χρέους».
«Επομένως» σημειώνουν «ένα κούρεμα χρέους εντός της Ευρωζώνης θα επιτάχυνε την ανάπτυξη, ενθαρρύνοντας τις επενδύσεις και μειώνοντας την πίεση για πρωτογενή πλεονάσματα. Το κλειδί είναι η μεγέθυνση. Η χώρα είναι αδύνατο να επιστρέψει στις αγορές κεφαλαίου για να αναχρηματοδοτήσει το τεράστιο χρέος της με λογικού όρους… Η οργανωμένη διαγραφή μέρους του χρέους εντός ΕΕ και Ευρωζώνης θα δημιουργούσε νέα δεδομένα. Το σπουδαιότερο είναι ότι θα ενσωματωνόταν σύντομα στις προσδοκίες των αγορών».
Πάντως, οι συντάκτες επισημαίνουν και τις δυσκολίες για την λύση του «κουρέματος» εξηγώντας ότι πιθανή διαγραφή θα επιβάρυνε το δημόσιο χρέος των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που έχουν εγγυηθεί για τα ελληνικά δάνεια. Αναφέρουν ότι «δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ανησυχία των άλλων κρατών μελών ότι ένα τέτοιο μέτρο ενέχει τον λεγόμενο «ηθικό κίνδυνο». Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι θα μπορούσε να προκαλέσει χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και ανακοπή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που θα προσδοκούσαν ίδια μεταχείριση. Επομένως, θα συνοδευθεί, αν τελικά γίνει (βλ. πιο κάτω) με δικλείδες ασφαλείας!».
Προσθέτουν μάλιστα ότι « Ένα επιθετικά προβαλλόμενο σχετικό αίτημα από την ελληνική πλευρά που θα αγνοούσε τις ανησυχίες των εταίρων, θα επιβάρυνε τις διακρατικές μας σχέσεις με ανυπολόγιστες οικονομικές συνέπειες. Θα μπορούσε να τροφοδοτήσει νέα συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη». Υπό αυτά τα δεδομένα υποστηρίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση χειρίζεται με την σωστή τακτική το ζήτημα και «κρατά χαμηλούς μολονότι ο υπουργός οικονομικών κ. Στουρνάρας φαίνεται ότι αναμένει κινήσεις για περικοπή και ελάφρυνση του χρέους».
Σε κάθε περίπτωση επισημαίνουν ότι «Πάντως, η έκβαση μιας διαπραγμάτευσης για αναδιάρθρωση του χρέους εξαρτάται (και) από την αξιοπιστία της χώρας, η οποία με τη σειρά της μετράται με την εξέλιξη της δημοσιονομικής πολιτικής μας, των μεταρρυθμίσεων και της αξιοποίησης των φυσικών πόρων. Το ίδιο ισχύει και για τις προβλεπόμενες ανάγκες για περαιτέρω στήριξη μετά το 2014. Όσο καθυστερούν οι μεταρρυθμίσεις και άλλες αποφάσεις η οικονομική κατάσταση θα επιβαρύνεται και οι διαπραγματευτικές δυνατότητες θα ελαχιστοποιούνται. Θα ήταν μια χρήσιμη έκπληξη και θα βελτίωνε τις διαπραγματευτικές δυνατότητες της χώρας η έγκαιρη εκπλήρωση των πιο κρίσιμων προαπαιτούμενων
