Το θέμα έχει την εξής κρίσιμη παράμετρο:Στο εξής, τη σχέση αυτή θα έχει ο φαρμακοποιός, ο οποίος θα αποφασίζει ποιο προϊόν, ποιας εταιρείας θα καταλήγει στον ασθενή...
Το υπουργείο Υγείας έχει θεσμοθετήσει και πιέζει για... συνταγογράφηση φαρμάκων με δραστική ουσία. Αυτό σημαίνει ότι ο γιατρός θα γράφει στη συνταγή τη δραστική ουσία και ο φαρμακοποιός θα χορηγεί το γενόσημο προϊόν που την περιέχει, με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό θα κόψει τον ομφάλιο λώρο των εταιρειών με τους γιατρούς, μειώνοντας τη χορήγηση πρωτοτύπων και αυξάνοντας τη χορήγηση γενόσημων φαρμάκων.
Εκτιμά ότι με τον τρόπο αυτό θα πετύχει τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης που προβλέπεται για το 2014 για τον ΕΟΠΥΥ (από 2,3 δισ. σε 2 δισ. ευρώ). Επικαλείται την περίπτωση των δημόσιων νοσοκομείων, όπου -σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία- η χρήση γενοσήμων αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, αγγίζοντας πλέον το 70%.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, ο μέσος όρος χρήσης γενοσήμων στα νοσοκομεία ξεπερνά το 60%, ενώ σε ορισμένα νοσηλευτικά ιδρύματα ξεπερνά και το 90%. Το αντίστοιχο ποσοστό στον ΕΟΠΥΥ είναι κοντά στο 40%, με στόχο να ξεπεράσει το 60% στο τέλος του έτους.
Το επιχείρημα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου είναι ότι «οι ασθενείς γίνονται καλά στα νοσοκομεία με τα γενόσημα. Γιατί δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο και εκτός νοσοκομείων;». Από την πλευρά τους, οι γιατροί απαντούν ότι δεν είναι όλα τα γενόσημα σκευάσματα όσο αποτελεσματικά είναι τα πρωτότυπα.Προειδοποιούν, δε, ότι η χορήγηση της θεραπείας είναι ευθύνη του γιατρού. Οι φαρμακοποιοί απαντούν ότι ευθύνη του γιατρού είναι η διάγνωση και η επιλογή του θεραπευτικού σχήματος και δική τους είναι να χορηγήσουν το ενδεδειγμένο σκεύασμα.
Το θέμα έχει την εξής κρίσιμη παράμετρο: Μέχρι σήμερα, ο γιατρός είναι εκείνος που επιλέγει το προϊόν που θα καταλήξει στον ασθενή, διατηρώντας προνομιακή σχέση με την εταιρεία που το παράγει. Στο εξής, τη σχέση αυτή θα έχει ο φαρμακοποιός, ο οποίος θα αποφασίζει ποιο προϊόν, ποιας εταιρείας θα καταλήγει στον ασθενή.
Οι γιατροί χαρακτηρίζουν την αλλαγή αυτή ως αντιπαροχή του υπουργείου Υγείας προς τον κλάδο των φαρμακοποιών, έπειτα από τις πρόσφατες μειώσεις στο ποσοστό κέρδους τους. Θέση του υπουργείου είναι ότι το καθεστώς αυτό υπάρχει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι φαρμακοποιοί τηρούν στάση αναμονής, συμφωνώντας (προφανώς) με το μέτρο...
Στην υπόθεση εμπλέκονται και οι ασθενείς, οι οποίοι πληρώνουν πλέον μεγαλύτερη συμμετοχή, εάν επιμείνουν να τους χορηγηθεί πρωτότυπο σκεύασμα. Πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται εάν τα γενόσημα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.
Στο ερώτημα μπορεί να απαντήσει μόνον η πολιτεία, με πολλές ενστάσεις να εγείρονται σχετικά με την επάρκεια του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) να πραγματοποιήσει μελέτες βιοϊσοδυναμίας. Με αυτές μπορεί να πιστοποιηθεί ότι το αντίγραφο (γενόσημο) σκεύασμα είναι ουσιωδώς όμοιο με το πρωτότυπό του.
Οι γιατροί πρέπει να καθορίζουν τη φαρμακευτική περίθαλψη, αναγράφοντας παράλληλα με τη δραστική και την εμπορική ονομασία. Δεν μπορεί άνθρωποι που δεν είναι υπεύθυνοι για την περίθαλψη του ασθενούς να καθορίζουν τη φαρμακευτική αγωγή. Οι φαρμακοποιοί οφείλουν να εκτελούν ακριβώς ό,τι αναγράφει ο γιατρός.
Δεν αρκεί μόνο η αναγραφή της δραστικής ουσίας, διότι όλα τα φάρμακα που έχουν την ίδια δραστική δεν έχουν και την ίδια δυναμική. Ενα φάρμακο με την ίδια δραστική επηρεάζεται από τα έκδοχα και άλλα στοιχεία, και μπορεί να έχει διαφορετική δυναμική στη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Είμαστε υπέρ των αξιόπιστων γενόσημων φαρμάκων. Τα γενόσημα και ιδιαίτερα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας είναι φάρμακα στα οποία έχουν εμπιστοσύνη οι Ελληνες γιατροί. Το αξιόπιστο γενόσημο, όμως, πρέπει να είναι επιλογή του γιατρού και όχι του φαρμακοποιού.
Η έλλειψη προσωπικού στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), η αδυναμία ελέγχων στους τόπους όχι μόνον παραγωγής αλλά και διάθεσης των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων καθιστούν προβληματικά ορισμένα φάρμακα για τα οποία μάλιστα υπάρχουν όχι μόνον ενδείξεις παρενεργειών ή κακής λειτουργίας τους από την εμπειρία μας, αλλά και υπάρχουν και διεθνείς αναφορές από πολλά από αυτά εισαγόμενα από τρίτες χώρες.
Από πλευράς φαρμακοποιών σαφώς αναγνωρίζεται πως είναι αποκλειστική ευθύνη του ιατρού η διάγνωση και επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος για την αντιμετώπιση κάθε ασθένειας.
Είναι, όμως, και αποκλειστική ευθύνη του φαρμακοποιού και στο πλαίσιο του γνωστικού του αντικειμένου να χορηγήσει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα με τη σύνθεση που ο ιατρός έχει καθορίσει μεταξύ δεκάδων ουσιωδώς ομοίων σκευασμάτων που έχουν αδειοδοτηθεί από τον Εθνικό ή Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Ακόμη έχω υποχρέωση να επισημάνω ότι είναι αναγκαίοι οι συχνοί έλεγχοι όλων των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά τόσο ως προς την αξιοπιστία των δεδομένων που αναγράφουν επί της συσκευασίας, όσο και ως προς τη διατηρησιμότητα και το αναλλοίωτο των δεδομένων αυτών με την πάροδο του χρόνου.
Ο φαρμακοποιός σέβεται την επιστημονική ιδιότητα και υπόσταση του γιατρού, όμως σε τελική ανάλυση, όπως συμβαίνει πάντα, αυτός είναι ο τελικός αποδέκτης του θεραπευτικού σχήματος και αυτός στον οποίο ο ασθενής, ο ασφαλισμένος, ο ηλικιωμένος θα καταφύγει για να του χορηγήσει το φάρμακό του.
Καταλήγοντας, για μία ακόμη φορά θα δηλώσω την κατηγορηματική μου θέση, που είναι ότι ο γιατρός είναι υπεύθυνος για τη διάγνωση, το θεραπευτικό σχήμα και ο φαρμακοποιός για το φάρμακο.
