- Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος και στην κορυφή της «πυραμίδας» η Ιταλία.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται τα γεωπολιτικά σχέδια για τη δημιουργία περιφερειακής συμμαχίας υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο με τη συμμετοχή και της Ελλάδας και με …παράκαμψη της Τουρκίας.
Παρά τα...
μεγάλα οικονομικά προβλήματα στη χώρα μας, παρά την ασυνεννοησία με την Τρόικα και τις διαφορές αντιλήψεων με το Βερολίνο, η Αθήνα «χτίζει» αργά αλλά σταθερά την «Νοτιοανατολική Συμμαχία» όπως την ονομάζουν οι αμερικανοί αναλυτές. Αλλωστε ολόκληρο το σχέδιο υλοποιείται με τις ευλογίες της Ουάσινγκτον.
Η Συμμαχία αυτή περιλαμβάνει το Ισραήλ, το Λίβανο και την Αίγυπτο ως «ανοιχτή ανάποδη ομπρέλα» σύμφωνα με κορυφαίο αμερικανό διπλωμάτη στην Αθήνα, με ..«μπαστούνι της ομπρέλας» την Κύπρο και την Ελλάδα και …«χερούλι» την Ιταλία όπου φαίνεται ότι θα καταλήγουν οι επιπλέον ποσότητες πετρελαίου και –κυρίως- φυσικού αερίου που θα αντληθούν τα επόμενα χρόνια από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου περιλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Λόγω των ειδικών γεωπολιτικών συνθηκών, η επαφή μεταξύ Ισραήλ-Αιγύπτου-Λιβάνου γίνεται με ενδιάμεσους την Κύπρο και την Αίγυπτο.
Η συνάντηση του Καίρου
Στο πλαίσιο αυτό, ολοκληρώθηκε χθες με επιτυχία στο Κάιρο, η τριμερής διπλωματική συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου η οποία ασχολήθηκε κυρίως με τη διπλωματία των αγωγών και τη στρατηγική συμμαχία υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Από ελληνικής πλευράς, επικεφαλής επικεφαλής ήταν ο Διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβης κ. Δ. Παρασκευόπουλος, από κυπριακής ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών της Λευκωσίας πρέσβης κ. Γ. Τζιωνής και από αιγυπτιακής ο υφυπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις πρέσβης Χατέμ Σείφ ελ Νάσρ.
Οι επιμέρους συζητήσεις αφορούν στον καθορισμό των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, τη συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου με την Αίγυπτο σε θέματα φυσικού αερίου και την κατασκευή του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό Κύπρου.
Ήδη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η συνεργασία Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου για το ίδιο θέμα με μεγάλο ενδιαφέρον ξένων εταιρειών για τα ελληνικά κοιτάσματα, ενώ τα ισραηλινο-κυπριακά ήδη βρίσκονται στο τελικό στάδιο πριν από την εκμετάλλευση.
Παράλληλα, στην συνεκμετάλλευση υδρογονανθράκων προχωρούν Κύπρος και Λίβανος, γεγονός που θα φέρει σε "νέα εποχή" τις ενεργειακές σχέσεις Λευκωσίας – Βηρυτού.
Πριν από περίπου 20 ημέρες συμφώνησαν για το θέμα, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης με τον Λιβανέζο ομόλογό του Gebran Bassil, στη Λευκωσία ενώ οι δύο επίσημοι εξήραν το καλό κλίμα στο οποίο διεξήχθη η συνάντηση.
Η ιταλική «σφήνα»
Συμμετοχή στα σχέδια μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου από την ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, επιδιώκει όμως και η Ιταλία που θέλει να γίνει η «παραλαμβάνουσα τελική χώρα». Το ενδιαφέρον της, εκδηλώθηκε με το αίτημα της ιταλικής Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, να συμμετάσχει και αυτή στη συνάντηση των Ρυθμιστών Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Τελ Αβίβ.
Όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, Κύπρος Κυπριανίδης, το αίτημα της Ιταλικής Αρχής, διατυπώθηκε στην πρόσφατη μηνιαία σύνοδο των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών στις Βρυξέλλες.
Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Κυπριανίδη, η συμμετοχή των Ιταλών αναβαθμίζει την διαδικασία που είναι σε εξέλιξη αναφορικά με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτήν μέχρι πρόσφατα προωθούσαν τρεις χώρες, Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος, οι οποίες έχουν υπογράψει διακρατικές συμφωνίες ενώ τώρα προστίθενται Αίγυπτος και Λίβανος.
Το γεγονός ότι στην έρευνα για φυσικό αέριο σε θαλάσσια μπλοκ της κυπριακής ΑΟΖ συμμετέχει η ιταλική ΕΝΙ και το ότι στην Ιταλία υλοποιούνται μεγάλα επενδυτικά σχέδια εγκαταστάσεων αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG, υποχρεώνουν τη γειτονική χώρα να εξετάζει κάθε ευκαιρία που δημιουργείται.
Στη συνάντηση των εκπροσώπων των τεσσάρων ρυθμιστικών αρχών, συζητήθηκαν ο τρόπος της συνεργασίας στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου της περιοχής, με βάση τα όσα ισχύουν ως κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στα θέματα μεταφοράς ενέργειας και διαχείρισης δικτύων. Επίσης, έγινε ανασκόπηση των μέχρι στιγμής πραγματικών δεδομένων που αφορούν τα αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία έχουν βρεθεί στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ.
Τα εναλλακτικά σχέδια μεταφοράς αερίου
Για την εμπορική αξιοποίηση του φυσικού αερίου των δύο ΑΟΖ, μέχρι στιγμής έχουν προταθεί σχέδια όπως η μεταφορά του στο Ισραήλ με υποβρύχιο αγωγό, η υγροποίησή του στον σχεδιαζόμενο τερματικό του Βασιλικού στην Κύπρο, η μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο και η μεταφορά του με υποβρύχιο καλώδιο σε Κρήτη, ηπειρωτική Ελλάδα και Ιταλία αλλά και η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς.
Εφ΄ όσον επιτευχθεί εμπορική συμφωνία μεταξύ των εταιρειών που θα κατασκευάσουν τον τερματικό υγροποίησης και των παραγωγών αερίου (Delek, Noble), θα γίνει ευκολότερη η προώθηση του σχεδίου, καθώς τα μέχρι στιγμής αποθέματα που διαπιστώθηκαν στην Κυπριακή ΑΟΖ (μπλοκ 12 περίπου 150 δισ. κυβικά μέτρα), δεν επαρκούν για την κερδοφόρα λειτουργία της μονάδας υγροποίησης.
Σε δηλώσεις του για το θέμα αυτό στο Sigma Live της Κύπρου, ο κ. Κυπριανίδης τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η προοπτική τροφοδοσίας του τερματικού Βασιλικού και με Ισραηλινό αέριο, καθιστά το έργο βιώσιμο και κερδοφόρο, γεγονός που αξιολογούν θετικά οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που πραγματοποιούν έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ (ΕΝΙ - Ιταλία, Total - Γαλλία, Kogas - Κορέα) προκειμένου να συμμετάσχουν στο επενδυτικό σχέδιο.
Η Κύπρος προωθεί διμερή διακρατική συμφωνία με το Ισραήλ, για την αξιοποίηση του αερίου των ΑΟΖ των δύο χωρών μέσω του Βασιλικού, κάτι που πλέον διευκολύνει η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ.
Σε ό,τι αφορά στα άλλα σχέδια, πέραν της τεχνικής δυνατότητας να υλοποιηθούν, αυτή τη στιγμή γίνονται προκαταρκτικές μελέτες προκειμένου να διαφανεί κάτω από ποιες προϋποθέσεις (συνθήκες αγοράς, τιμές) θα μπορούσαν να συζητηθούν. Πάντως για το σχέδιο καλωδιακής διασύνδεσης Ισραήλ, Κύπρου, Κρήτης, ηπειρωτικής Ελλάδας, Ιταλίας (Euroasia Interconnector), η ΡΑΕ έχει επισημάνει ότι θα διευκολυνθεί σημαντικά εάν προηγουμένως η Ελλάδα προωθήσει τα σχέδια διασυνδέσεων των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, ώστε να αποτελέσουν πρόδρομα έργα για τη μεγάλη διασύνδεση.
Του Ανδρέα Χριστοδουλάκη
