Το παράδειγµα ενός καλοπληρωµένου µισθωτού των 1.500 € που φτάνει να πληρώνει σε εφορία και ασφαλιστικά ταµεία τα ...880!
Mε µεικτό µηνιαίο µισθό 1.500 ευρώ, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας µας θεωρείται από τους τυχερούς, καθώς έχει δουλειά και ο εργοδότης πληρώνει στην ώρα του.
Ποτέ δεν θα φανταζόταν ότι από τις «παχυλές» για την εποχή αποδοχές, περίπου το 60% θα κατέληγε µε τον ένα ή τον άλλο... τρόπο στο ταµείο του κράτους. Φόρος εισοδήµατος, ασφαλιστικές εισφορές, εισφορά αλληλεγγύης, φόρος κατοχής ακινήτων, τέλη κυκλοφορίας, ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε είδη πρώτης ανάγκης και ΦΠΑ: όλοι οι πολίτες στην Ευρώπη αντιµετωπίζουν αυτούς τους φόρους. Οµως, για τον Ελληνα, επιβάλλεται σχεδόν παντού ο υψηλότερος συντελεστής. Ενώ για τις παροχές που λαµβάνει από το κράτος ως ανταπόδοση της υψηλής φορολογίας, καλύτερα κρύβε λόγια... Υφιστάµεθα τις µεγαλύτερες κρατήσεις από το µισθό µας, αντιµετωπίζουµε τον τρίτο υψηλότερο ΦΠΑ στην Ευρώπη και τον µεγαλύτερο φόρο στο πετρέλαιο θέρµανσης, πληρώνουµε ειδικό φόρο κατανάλωσης στο ηλεκτρικό ρεύµα και στο κινητό τηλέφωνο, ενώ θεσπίσαµε φόρο κατοχής για αυτοκίνητα και ακίνητα. Το αποτέλεσµα είναι αυτό που εξιστορεί ο πρωταγωνιστής µας, ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες εκπροσώπους της λεγόµενης «µεσαίας τάξης».
Ο µηνιαίος µισθός των 1.500 ευρώ υπάρχει µόνο στα χαρτιά. Ο εργοδότης παρακρατεί αυτοµάτως 248 ευρώ για την ασφαλιστική εισφορά του εργαζοµένου και την αποδίδει στο ΙΚΑ. Επίσης, αφαιρεί 126 ευρώ για το φόρο εισοδήµατος και 13 ευρώ για την εισφορά αλληλεγγύης, η οποία θεσπίστηκε ως προσωρινό µέτρο, αλλά θα γίνει µόνιµη. Οι καθαρές αποδοχές διαµορφώνονται στα 1.116 ευρώ.
Κάτοικος Χαλανδρίου ο µισθωτός µας, ζει σε ένα διαµέρισµα 120 τ.µ. πενταετίας. Για κάθε τετραγωνικό πληρώνει περίπου 6,5 ευρώ φόρο κατοχής ή 780 ευρώ συνολικά. Τώρα ο φόρος κατοχής λέγεται «χαράτσι µέσω της ∆ΕΗ», από το νέο έτος θα λέγεται ενιαίος φόρος ακινήτων. Με την αναγωγή σε µηνιαία βάση, προκύπτει πρόσθετη επιβάρυνση 65 ευρώ.
Εχει και αυτοκίνητο ένα 1.600άρι, για το οποίο πληρώνει 265 ευρώ ετησίως σε τέλη κυκλοφορίας (ή 22 ευρώ το µήνα). ∆ιανύει περίπου 15.000 χιλιόµετρα, για τα οποία καταναλώνει 1.200 λίτρα βενζίνης. Ο φόρος ανά λίτρο φτάνει περίπου στο ένα ευρώ (στη βενζίνη επιβάλλεται και φόρος κατανάλωσης και ΦΠΑ), που σηµαίνει ότι στο καύσιµο επιβάλλεται φόρος 100 ευρώ το µήνα.
Πάµε τώρα στην κάλυψη βασικών αναγκών - ηλεκτροδότηση και θέρµανση. ∆ιαµέρισµα 120 τετραγωνικών στην Αττική χρειάζεται περίπου 1.200 λίτρα πετρέλαιο. Με τιµή λιανικής στο 1,28 ευρώ, ο φόρος διαµορφώνεται στα 57 λεπτά. ∆ηλαδή, πληρώνει περίπου 1.500 ευρώ στον έµπορο καυσίµων και από αυτά τα 684 (ή 57 ευρώ το µήνα) κατευθύνονται στον κρατικό κορβανά.
Για κατανάλωση 1.200 κιλοβατωρών ανά τετράµηνο, η ∆ΕΗ χρεώνει περίπου 115 ευρώ. Οµως, ο λογαριασµός εκτοξεύεται στα 300 αν συνυπολογιστούν δηµοτικά τέλη και φόροι, τέλος ακίνητης περιουσίας, ΦΠΑ, ειδικός φόρος κατανάλωσης και διάφορες χρεώσεις για το σύστηµα µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και τη µείωση των εκποµπών αέριων ρύπων. Ολα αυτά βγαίνουν περίπου στα 185 ευρώ το τετράµηνο ή 46 ευρώ µηνιαίως. Να έχει κι ένα κινητό τηλέφωνο ο πρωταγωνιστής µας; Αν υποτεθεί ότι κάνει λογαριασµό 41 ευρώ το µήνα, τα 11,33 είναι φόρος (φόρος κινητής τηλεφωνίας και ΦΠΑ επί του φόρου). Αν καπνίζει κιόλας ένα πακέτο την ηµέρα, χρειάζεται άλλα 114 ευρώ. Από αυτά τα 92 είναι φόροι. Αν αφαιρεθούν οι δαπάνες που προαναφέρθηκαν, στον φορολογούµενο έχουν αποµείνει περίπου 500 ευρώ για να καλύψει τα έξοδα του σούπερ µάρκετ, ένδυση, υπόδηση, φροντιστήρια κ.λπ. Αυτές οι δαπάνες υπάγονται σε ΦΠΑ 23% ή 13% για τα τρόφιµα, που σηµαίνει ότι η εφορία απορροφά περίπου 100 ευρώ µηνιαίως. Τελείωσε ο µήνας και τα 1.500 ευρώ εξανεµίστηκαν. Τώρα γνωρίζουµε ποιος πήρε τα περισσότερα: η εφορία και τα ασφαλιστικά ταµεία, µε συνολικές εισπράξεις 880 ευρώ.
10 ιστορίες φορολογικού παραλόγου
Στην Ελλάδα πληρώνεις φόρο επειδή κατέχεις δελτίο παροχής υπηρεσιών, ανεξαρτήτως αν το χρησιμοποιείς ή όχι. Πληρώνεις φόρο επειδή είσαι ιδιοκτήτης ενός ακινήτου, ανεξαρτήτως αν αυτό σου αποφέρει εισόδημα ή όχι. Και πληρώνεις φόρο πολυτελείας για ένα αυτοκίνητο άνω των 2.000 κυβικών, ακόμη και αν αυτό είναι κλεισμένο στο γκαράζ.
Σε μια αποθήκη 100 τετραγωνικών μέτρων με αντικειμενική αξία 10.000 ευρώ, επιβάλλεται το ίδιο τέλος ακινήτων με ένα ρετιρέ έκτου ορόφου ίδιας επιφάνειας - το ρετιρέ έχει δεκαπλάσια αντικειμενική αξία. Ενα από τα «θαύματα» που γίνονται με το χαράτσι της ΔΕΗ, το οποίο εν πολλοίς διατηρείται και με τον ενιαίο φόρο ακινήτων.
Υπολογίζουμε φόρο στο… φόρο. Επί του φόρου εισοδήματος που παρακρατείται από το μισθό μας, επιβάλλουμε εισφορά αλληλεγγύης. Επί του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης ή στη βενζίνη, καταλογίζεται ΦΠΑ, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με το φόρο κινητής τηλεφωνίας.
Ο πελάτης πληρώνει την αξία των προϊόντων που προμηθεύτηκε με μεταχρονολογημένη επιταγή εξάμηνης διάρκειας. Η εφορία όμως εισπράττει το ΦΠΑ ανά μήνα ή ανά τρίμηνο. Ισως ο κυριότερος λόγος συσσώρευσης χρεών από ΦΠΑ ειδικά από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Κατά την απόκτηση ενός ακινήτου με οποιονδήποτε τρόπο (αγορά, γονική παροχή, κληρονομιά), η εφορία δεν καταγράφει στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο τα στοιχεία (επιφάνεια, διεύθυνση κ.λπ.), παρά το γεγονός ότι αυτός που αποκτά το ακίνητο πρέπει υποχρεωτικά να επισκεφτεί την αρμόδια ΔΟΥ. Καλείται ο ίδιος ο φορολογούμενος να το πράξει συμπληρώνοντας τη δήλωση Ε9 -πολλές φορές λανθασμένα- με καθυστέρηση έως και 20 μηνών.
Ο ενοικιαστής δεν πληρώνει το ενοίκιο. Οµως, ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει το φόρο που αναλογεί κανονικά, εκτός και αν αποφασίσει να το χάσει οριστικά, δωρίζοντάς το στο… κράτος. Η δήλωση δωρεάς δεν µπορεί να ανακληθεί.
Μνημείο παραλογισμού αποτελεί η επιβολή του φόρου πολυτελείας στα Ι.Χ. άνω των 1.929 κυβικών. Μοντέλο Mercedes του 2012, σημερινής αξίας 44.000 ευρώ, επιβαρύνεται μόνο με τέλη κυκλοφορίας ύψους 255 ευρώ γιατί έχει μικρό κινητήρα. Αντιθέτως, αυτοκίνητο μάρκας ΚΙΑ του 2003, το οποίο δεν «πιάνει» περισσότερα από 2.000 - 3.000 ευρώ στην αγορά, φορολογείται με φόρο πολυτελούς διαβίωσης και τέλη κυκλοφορίας ύψους… 1.880 ευρώ, περίπου όσα και
η αξία του.
Οι φοιτητές με μηδενικό εισόδημα που σπουδάζουν στην επαρχία δεν δικαιούνται επίδομα θέρμανσης γιατί θεωρούνται «προστατευόμενα μέλη». Οι φοιτητές που έχουν βρει δουλειά και υποβάλλουν ξεχωριστή φορολογική δήλωση εισπράττουν κανονικά το επίδομα.
Οι φορολογικές δηλώσεις υποβλήθηκαν φέτος ηλεκτρονικά. Ομως, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι πρέπει να επισκεφτούν την εφορία τουλάχιστον τρεις φορές, μόνο και μόνο επειδή δικαιούνται επιστροφή φόρου:
Η πρώτη επίσκεψη για να γίνει έλεγχος της δήλωσης και να προσκομισθούν τα δικαιολογητικά.
Η δεύτερη επίσκεψη για να γνωστοποιηθεί στον φορολογούμενο ότι θα πρέπει να προσκομίσει -όταν θα κληθεί εγγράφως- αίτηση, στην οποία θα αναγράφεται ο τραπεζικός του λογαριασμός.
Και η τρίτη επίσκεψη για να κατατεθεί η σχετική αίτηση. Μπορεί κάλλιστα ο αριθμός του τραπεζικού λογαριασμού να έχει δηλωθεί στην αρχική φορολογική δήλωση. Αυτό δεν παίζει, όμως, ρόλο καθώς το τμήμα εσόδων μιας εφορίας που ζητάει τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού δεν επικοινωνεί με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, που υποδέχεται τις ηλεκτρονικές φορολογικές δηλώσεις.
Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται φέτος για όλους τους φορολογουμένους που κλήθηκαν για επανέλεγχο και δικαιούνται επιστροφή φόρου. Σε δεινή θέση βρίσκονται οι κάτοικοι απομακρυσμένων ή νησιωτικών περιοχών, όπως ο υπαγόμενος στη ΔΟΥ Μήλου, που πρέπει να απευθυνθεί στη ΔΟΥ Πειραιά, ή ο κάτοικος της Ορεστιάδας, ο οποίος υπάγεται πλέον στη ΔΟΥ Αλεξανδρούπολης.
Τα τεκμήρια διαβίωσης αποτελούν ούτως ή άλλως ελληνική πατέντα, ενώ το ύψος στο οποίο έχουν εκτιναχθεί δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το πιο εντυπωσιακό, πάντως, είναι ότι πλέον αποτελεί τεκμήριο και ο… γάμος. Ζευγάρι παντρεμένων πρέπει να καλύψει τεκμήριο 5.000 ευρώ, ακόμη και αν δεν έχει κανένα απολύτως περιουσιακό στοιχείο στην κατοχή του.
Του Θάνου Τσίρου.
