Σύμφωνα με την προκήρυξη του ΤΑΡ, στην παρούσα φάση θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής όσες εταιρείες εκδήλωσαν αρχικό ενδιαφέρον, αλλά και οι διαχειριστές των εθνικών συστημάτων μεταφοράς.
Πρόσκληση σε ενδιαφερόμενους για δέσμευση χωρητικότητας στον αγωγό ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline) για τη μεταφορά αζέρικου αερίου σε Ελλάδα, Αλβανία... και Ιταλία, απηύθυνε η εταιρεία ΤΑΡ AG, με ημερομηνία έναρξης την 17 Μαρτίου.
Πρόκειται για τη δεύτερη, δεσμευτική φάση της σχετικής διαδικασίας (Booking Phase), κατά την οποία θα προσδιοριστεί ποιες εταιρείες θα αποκτήσουν δικαίωμα χρήσης του αγωγού και άρα θα μπορούν να μεταφέρουν και να διαθέσουν στις αγορές των τριών χωρών, αλλά και γειτονικών, αέριο προέλευσης Αζερμπαϊτζάν.
Στην πρώτη φάση, κατά την οποία οι ενδιαφερόμενοι κλήθηκαν να εκφράσουν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον, συμμετείχαν 20 εταιρείες και κρατικοί φορείς, γεγονός που επέτρεψε στην εταιρεία του ΤΑΡ να εξασφαλίσει τις εγκρίσεις των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας, ώστε να λειτουργεί τον αγωγό ως ανεξάρτητο σύστημα (ΑΣΦΑ) μη ενταγμένο στο εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την προκήρυξη του ΤΑΡ, στην παρούσα φάση θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής όσες εταιρείες εκδήλωσαν αρχικό ενδιαφέρον, αλλά και οι διαχειριστές των εθνικών συστημάτων μεταφοράς (για την Ελλάδα ο ΔΕΣΦΑ), με τον περιορισμό ότι οι τελευταίοι θα δεσμεύονται ότι δεν θα ασκήσουν δραστηριότητες στην προμήθεια.
Ωστόσο όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η πρόσκληση απευθύνεται πρωτίστως σε όσες εταιρείες έχουν «κλείσει» ποσότητες φυσικού αερίου με την κοινοπραξία παραγωγής του Σαχ Ντενίζ ΙΙ. Στις εταιρείες που έχουν συμφωνίες αγοράς αερίου, περιλαμβάνονται σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία η γερμανική Ε.ΟΝ, η ελληνική ΔΕΠΑ, η ελβετική Αxpo, ενώ από τις γειτονικές χώρες η βουλγαρική Bulgargas, η οποία δεν είχε συμμετάσχει στην αρχική φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχική φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος συμμετείχαν από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως καθετοποιημένες ενεργειακές εταιρείες, αλλά και διεθνείς κολοσσοί που ειδικεύονται στην εμπορία και προμήθεια ενεργειακών προϊόντων.
Έτσι, εκτός από τους μετόχους του αγωγού (BP -20%, SOCAR – Αζερμπαϊτζαν - 20%, Statoil - 20%, Fluxys – Βέλγιο - 16%, Total -10%, E.ON -9% και Axpo - Ελβετία 5%), συμμετείχαν από την Ιταλία οι εταιρείες: ITALTRADING GAS & ENERGA, ENEL TRADE S.P.A, GRUPPO HERA TRADING S.R.L. και EDISON, από την Ισπανία η GAS NATURAL SDG, την Ολλανδία η VITOL SA και η GUNVOR INTERNATIONAL B.V, τη Γαλλία TOTAL E&P Absheron και η GDF SUEZ, η Βρετανική SHELL ENERGY EUROPE LTD, η Σαουδαραβική WORLD ENERGY, οι Ελληνικές ΔΕΠΑ και Μ&Μ Gas (όμιλοι Βαρδινογιάννη - Μυτιληναίου), η υπό ίδρυση εταιρεία του αγωγού Ionian Adriatic Pipeline (σχεδιάζεται να συνδεθεί με τον ΤΑΡ στην Αλβανία και να τροφοδοτήσει Μαυροβούνιο, Κροατία και Βοσνία), η Αλβανική ALBPETROL SH, αλλά και η ίδια η Κυβέρνηση της Αλβανίας. Τέλος εκδήλωση ενδιαφέροντος κατέθεσαν και εταιρείες που είναι συνδεμένες με τους μετόχους του αγωγού και συγκεκριμένα οι: BP ENERGY EUROPE, STATOIL HOLDING, E.ON RUHRGAS AG, ΑΧΡΟ και BP EXPLORATION (SHAH DENIZ) LIMITED.
Σημειώνεται τέλος ότι στην Ελλάδα ο αγωγός ΤΑΡ θα προσφέρει τουλάχιστον μία έξοδο για τροφοδοσία του εθνικού συστήματος με αζέρικο αέριο ενώ για επιπλέον διασυνδέσεις με το εθνικό δίκτυο, θα πρέπει να εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον. Η πρώτη ροή αερίου μέσω του αγωγού, υπολογίζεται για τον Ιανουάριο του 2019.
Πρόκειται για τη δεύτερη, δεσμευτική φάση της σχετικής διαδικασίας (Booking Phase), κατά την οποία θα προσδιοριστεί ποιες εταιρείες θα αποκτήσουν δικαίωμα χρήσης του αγωγού και άρα θα μπορούν να μεταφέρουν και να διαθέσουν στις αγορές των τριών χωρών, αλλά και γειτονικών, αέριο προέλευσης Αζερμπαϊτζάν.
Στην πρώτη φάση, κατά την οποία οι ενδιαφερόμενοι κλήθηκαν να εκφράσουν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον, συμμετείχαν 20 εταιρείες και κρατικοί φορείς, γεγονός που επέτρεψε στην εταιρεία του ΤΑΡ να εξασφαλίσει τις εγκρίσεις των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας, ώστε να λειτουργεί τον αγωγό ως ανεξάρτητο σύστημα (ΑΣΦΑ) μη ενταγμένο στο εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την προκήρυξη του ΤΑΡ, στην παρούσα φάση θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής όσες εταιρείες εκδήλωσαν αρχικό ενδιαφέρον, αλλά και οι διαχειριστές των εθνικών συστημάτων μεταφοράς (για την Ελλάδα ο ΔΕΣΦΑ), με τον περιορισμό ότι οι τελευταίοι θα δεσμεύονται ότι δεν θα ασκήσουν δραστηριότητες στην προμήθεια.
Ωστόσο όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η πρόσκληση απευθύνεται πρωτίστως σε όσες εταιρείες έχουν «κλείσει» ποσότητες φυσικού αερίου με την κοινοπραξία παραγωγής του Σαχ Ντενίζ ΙΙ. Στις εταιρείες που έχουν συμφωνίες αγοράς αερίου, περιλαμβάνονται σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία η γερμανική Ε.ΟΝ, η ελληνική ΔΕΠΑ, η ελβετική Αxpo, ενώ από τις γειτονικές χώρες η βουλγαρική Bulgargas, η οποία δεν είχε συμμετάσχει στην αρχική φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχική φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος συμμετείχαν από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως καθετοποιημένες ενεργειακές εταιρείες, αλλά και διεθνείς κολοσσοί που ειδικεύονται στην εμπορία και προμήθεια ενεργειακών προϊόντων.
Έτσι, εκτός από τους μετόχους του αγωγού (BP -20%, SOCAR – Αζερμπαϊτζαν - 20%, Statoil - 20%, Fluxys – Βέλγιο - 16%, Total -10%, E.ON -9% και Axpo - Ελβετία 5%), συμμετείχαν από την Ιταλία οι εταιρείες: ITALTRADING GAS & ENERGA, ENEL TRADE S.P.A, GRUPPO HERA TRADING S.R.L. και EDISON, από την Ισπανία η GAS NATURAL SDG, την Ολλανδία η VITOL SA και η GUNVOR INTERNATIONAL B.V, τη Γαλλία TOTAL E&P Absheron και η GDF SUEZ, η Βρετανική SHELL ENERGY EUROPE LTD, η Σαουδαραβική WORLD ENERGY, οι Ελληνικές ΔΕΠΑ και Μ&Μ Gas (όμιλοι Βαρδινογιάννη - Μυτιληναίου), η υπό ίδρυση εταιρεία του αγωγού Ionian Adriatic Pipeline (σχεδιάζεται να συνδεθεί με τον ΤΑΡ στην Αλβανία και να τροφοδοτήσει Μαυροβούνιο, Κροατία και Βοσνία), η Αλβανική ALBPETROL SH, αλλά και η ίδια η Κυβέρνηση της Αλβανίας. Τέλος εκδήλωση ενδιαφέροντος κατέθεσαν και εταιρείες που είναι συνδεμένες με τους μετόχους του αγωγού και συγκεκριμένα οι: BP ENERGY EUROPE, STATOIL HOLDING, E.ON RUHRGAS AG, ΑΧΡΟ και BP EXPLORATION (SHAH DENIZ) LIMITED.
Σημειώνεται τέλος ότι στην Ελλάδα ο αγωγός ΤΑΡ θα προσφέρει τουλάχιστον μία έξοδο για τροφοδοσία του εθνικού συστήματος με αζέρικο αέριο ενώ για επιπλέον διασυνδέσεις με το εθνικό δίκτυο, θα πρέπει να εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον. Η πρώτη ροή αερίου μέσω του αγωγού, υπολογίζεται για τον Ιανουάριο του 2019.
