- Στο σταυροδρόμι εμφυλίου και ρωσικής επέμβασης
- Το Κίεβο δεν κινείται, ακόμη, κατά των ρωσόφωνων
- Ρωσικό μαχητικό πετάξε 500 μέτρα πάνω από αμερικανικό πλοίο
- Συναγεργός στην Ευρώπη
Σε τεντωμένο σκοινί ακροβατεί η Ουκρανία με τη «φωτιά» που καίει στα ανατολικά να εγείρει φόβους ρωσικής επέμβασης τύπου Κριμαίας εφόσον το Κίεβο προχωρήσει με την απειλή της... στρατιωτικής επιχείρησης κατά των φιλορώσων αυτονομιστών -οι οποίοι απευθύνονται τώρα για «βοήθεια» στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σε διπλωματικό επίπεδο έχει σημάνει εκ νέου συναγερμός με την Ευρωπαϊκή Ένωση να κατηγορεί τη Μόσχα για ανάμειξη στην Ουκρανία και να κινείται πιθανώς προς νέα Σύνοδο Κορυφής για την επέκταση των κυρώσεων, ενώ επίκειται τηλεφωνική επικοινωνία Ομπάμα-Πούτιν
Οι ένοπλοι καταληψίες κυβερνητικών κτιρίων αψήφησαν το τελεσίγραφο του μεταβατικού προέδρου της Ουκρανίας Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ να αποσυρθούν έως το πρωί της Δευτέρας ειδάλλως θα βρεθούν αντιμέτωποι με μαζική στρατιωτική επιχείρηση -η οποία τελικώς δεν εξαπολύθηκε, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Οι αυτονομιστές στην πόλη Σλαβιάνσκ, η οποία αναμενόταν να αποτελέσει την εστία της επιχείρησης, παρέμειναν στις θέσεις τους και κάλεσαν τον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν να τους προστατεύσει. «Ζητούμε από τον πρόεδρο Πούτιν να μας βοηθήσει. Ζητούμε από τη Ρωσία να μας προστατεύσει και να μην επιτρέψει γενοκτονία του πληθυσμού» δήλωσε αρχηγός των εξεγερμένων.
Την ίδια ώρα στην πόλη Χορλίβκα περίπου 100 φιλορώσοι επιτίθενταν και καταλάμβαναν την έδρα της τοπικής αστυνομίας. Συνολικά έχουν καταληφθεί κυβερνητικά κτίρια και υπηρεσίες ασφαλείας σε δέκα πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας από ενόπλους με στολές χωρίς διακριτικά που κινούνται συντονισμένα στο πλαίσιο ρωσικού σχεδίου διαμελισμού της χώρας, όπως καταγγέλλει το Κίεβο.
Παρόλο που δήλωνε πως η επιχείρηση θα προχωρήσει, ο μεταβατικός πρόεδρος Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ απέπεμψε τελικά τον επικεφαλής της επιχείρησης γεγονός που σηματοδοτεί πιθανώς παρασκηνιακές διαφωνίες για την αντίδραση του Κιέβου μπροστά στην εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
Παράλληλα ζήτησε την ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στα ανατολικά, αναφέροντας σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Γκι-μουν πως μία «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» θα μπορούσε να διεξαχθεί με τη συνδρομή των ανδρών του ΟΗΕ (γεγονός όμως απίθανο δεδομένου του ρωσικού βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ).
Και σε ένα ριψοκίνδυνο βήμα στην προσπάθειά του να κάμψει τα αιτήματα των αυτονομιστών άφησε επίσης ανοιχτή την προοπτική ενός εθνικού δημοψηφίσματος για το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας, ενδεχομένως ανήμερα με τις προεδρικές εκλογές στις 25 Μαΐου, δηλώνοντας βέβαιος πως η έκβαση θα είναι υπέρ «μίας ενιαίας Ουκρανίας».
Δήλωσε συγκεκριμένα ότι το Κίεβο θα ήταν ανοιχτό στην προοπτική μίας ομοσπονδίας με τη χορήγηση ευρύτερων αρμοδιοτήτων στους ρωσόφωνους. Οι φιλορωσικές δυνάμεις απαιτούν τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων, ωστόσο ο Τουρτσίνοφ μίλησε για εθνικό δημοψήφισμα -του οποίου η έκβαση θα ήταν αβέβαιη δεδομένου ότι οι κάτοικοι του Κιέβου και της δυτικής Ουκρανίας απορρίπτουν την ιδέα της ομοσπονδίας.
Ανταποκριτές διεθνών μέσων μεταδίδουν ότι οι πολίτες αναμένουν με αγωνία να δουν εάν ο Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ θα υλοποιήσει την απειλή του να στείλει κατά των φιλορώσων το στρατό -ο οποίος δεν έχει αναμειχθεί στους τέσσερις μήνες που «μετρά» η αναταραχή στην Ουκρανία.
Οι προειδοποιήσεις εγείρουν φόβους για πιθανή ρωσική επέμβαση τύπου Κριμαίας, την οποία και τελικώς προσάρτησε η Μόσχα. Η Ρωσία έχει συγκεντρώσει 40.000 στρατιωτικούς στη μεθόριο και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μία στρατιωτική επιχείρηση του Κιέβου ως πρόσχημα για επίθεση.
Ήδη το Κρεμλίνο ανακοίνωσε πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν λαμβάνει πολλές εκκλήσεις για βοήθεια από την ανατολική Ουκρανία και παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία την εξέλιξη της κατάστασης.
«Δυστυχώς λαμβάνουμε πολλά αιτήματα, τα οποία απευθύνονται προσωπικά στον Πούτιν, από τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, οι οποίες ζητούν να βοηθήσουμε, να επέμβουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο» δήλωσε ο εκπρόσωπός του Ντμίτρι Πεσκόφ.
Η Μόσχα παγίως αρνείται ότι πράκτορές της υποδαυλίζουν την ένταση στην ανατολική Ουκρανία, και διά του πρεσβευτή της στον ΟΑΣΕ έρχεται να προειδοποιήσει πως η χρήση βίας εναντίον ρωσόφωνων μπορεί να οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο.
Σε διπλωματικό επίπεδο, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών καταδίκασαν τη Δευτέρα από το Λουξεμβούργο τη ρωσική ανάμειξη στην ένταση στην ανατολική Ουκρανία, με τον επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας Ουίλιαμ Χέιγκ να τονίζει ότι η συντονισμένη δράση ένοπλων ομάδων καταληψιών σαφώς «είναι κάτι σχεδιασμένο από τη Ρωσία».
Η ΕΕ αναμένεται να απαντήσει με επέκταση των κυρώσεων διευρύνοντας τη λίστα με τους Ρώσους αξιωματούχους τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων έχουν «παγώσει» στην Ευρώπη και απαγορεύεται η έκδοση βίζας. Δεν αναμένεται ωστόσο στην παρούσα φάση πιο σκληρή ενίσχυση του καθεστώτος των κυρώσεων.
Εάν κριθεί αναγκαίο από τις εξελίξεις θα πραγματοποιηθεί έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ την προσεχή εβδομάδα για την έγκριση της επέκτασης των κυρώσεων, όπως δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς μετά το πέρας του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο.
Από αμερικανικής πλευράς, σύμβουλος του επικεφαλής διπλωματίας Τζον Κέρι δήλωσε πως οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να προμηθεύσουν με οπλισμό την Ουκρανία. «Προφανώς το κοιτάμε σαν επιλογή [...] αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να πω εάν θα το κάνουμε ή όχι» δήλωσε ο υψηλόβαθμος διπλωμάτης Τόμας Σάνον ερωτηθείς εάν οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εξοπλίσουν τις ουκρανικές δυνάμεις.
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζον Κέρι ηγείται των φωνών που ζητούν την παροχή οπλισμού στην ουκρανική κυβέρνηση, η οποία καταγγέλλει πως οι καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων εντάσσονται σε ρωσικό σχέδιο διαμελισμού της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας.
Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν εξετάζουν την αποστολή θανατηφόρων εφοδίων στην Ουκρανία. Ανακοίνωσε επίσης πως επίκειται τηλεφωνική επικοινωνία του Μπαράκ Ομπάμα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ επιβεβαίωσε ότι εντός του Σαββατοκύριακου βρισκόταν στο Κίεβο ο επικεφαλής της CIA Τζον Μπρέναν -υποβαθμίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της επίσκεψης.
Υπό το βάρος των νέων εξελίξεων ο Αμερικανός πρόεδρος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος και δήλωσε πως το Παρίσι είναι έτοιμο για «αποφασιστικές και κλιμακωτές κυρώσεις» κατά της Μόσχας.
Ρωσικό μαχητικό πετάξε 500 μέτρα πάνω από αμερικανικό πλοίο
Εν μέσω της έντασης στις σχέσεις Κρεμλίνου-ΗΠΑ εξαιτίας της ουκρανικής κρίσης, ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-24 πραγματοποίησε επανειλημμένες διελεύσεις σε χαμηλό ύψος κοντά στο αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Donald Cook στη Μαύρη Θάλασσα.
Τη ρωσική «προκλητική ενέργεια» καταδικάζει το αμερικανικό Πεντάγωνο προχωρώντας σε επίσημη διαμαρτυρία στις ρωσικές Αρχές.
Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου συνταγματάρχης Στιβ Γουόρεν ανακοίνωσε πως το περιστατικό διήρκεσε 90 λεπτά και σημειώθηκε το απόγευμα του Σαββάτου ενόσω το πολεμικό πλοίο πραγματοποιούσε περιπολία σε διεθνή ύδατα στη δυτική Μαύρη Θάλασσα.
Ρωσικό μαχητικό Su-24 ή Fencer πραγματοποίησε 12 διελεύσεις σε χαμηλό ύψος κοντά στο USS Donald Cook, το οποίο βρίσκεται στη Μαύρη Θάλασσα από τις 10 Απριλίου και σήμερα ελλιμενίζεται σε ρουμανικό λιμάνι.
Το μαχητικό δεν ήταν οπλισμένο, επισήμανε ο συνταγματάρχης Γουόρεν καταδικάζοντας την ρωσική «προκλητική και αντιεπαγγελματική ενέργεια» που δεν συνάδει με εθνικά πρωτόκολλα και προγενέστερες διμερείς συμφωνίες.
Αυτή η προκλητική και αντιεπαγγελματική ρωσική ενέργεια δεν συνάδει με τα εθνικά τους πρωτόκολλα και προγενέστερες συμφωνίες σχετικά με την επαγγελματική μεταξύ των στρατευμάτων μας
Το ρωσικό μαχητικό, το οποίο συνοδευόταν από δεύτερο Fencer που δεν πέταξε κοντά στο αντιτορπιλικό, δεν απάντησε σε πολλαπλές απόπειρες του Donald Cook να επικοινωνήσει με τον πιλότο.
«Θα δυσκολευόμουν πολύ να πιστέψω ότι δύο Ρώσοι πιλότοι θα προχωρούσαν από μόνοι τους σε μία τέτοια ενέργεια. Έχουμε δει τους Ρώσους να φέρονται αντιεπαγγελματικά και σε παραβίαση του διεθνών κανόνων στην Ουκρανία εδώ και πολλούς μήνες. Αυτές οι συνεχείς προκλήσεις δεν εξυπηρετούν σε τίποτα στην αποκλιμάκωση της έντασης» υπογράμμισε ο Στιβ Γουόρεν.
Καταλήψεις από φιλορώσους ενόπλους
Χωρίς σημάδια πως οι φιλορώσοι ένοπλοι προτίθενται να αποχωρήσουν από τα κτίρια που έχουν καταλάβει στο Σλαβιάνσκ, η ουκρανική ηγεσία επαναλαμβάνει πως προετοιμάζεται μεγάλης κλίμακας επιχείρηση για την απομάκρυνσή τους -αλλά δηλώνει και ανοικτή στη διενέργεια δημοψηφίσματος, βέβαιη για αποτέλεσμα υπέρ της ενιαίας Ουκρανίας.
Τουλάχιστον 100 φιλορώσοι ένοπλοι εισέβαλαν το μεσημέρι της Δευτέρας στο κτίριο του αρχηγείου της αστυνομίας στην πόλη Χορλίβκα στην ανατολική Ουκρανία και το πήραν υπό τον έλεγχό τους, αγνοώντας το τελεσίγραφο της Ουκρανίας.
Εικόνες που μεταδόθηκαν από την ουκρανική τηλεόραση δείχνουν να δέχονται τις πρώτες βοήθειες σε ασθενοφόρο άνθρωποι που τραυματίσθηκαν στη διάρκεια της επίθεσης.
Παράλληλα, το μεσημέρι της Δευτέρας οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντώνται εκ νέου στο Λουξεμβούργο. Νωρίτερα, σε «πόλεμο» στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είχε μετατραπεί η έκτακτη συνεδρίαση για την αναζωπυρωθείσα κρίση, με τον ρώσο πρεσβευτή εναντίον όλων -και τη Κίνα ουδέτερη- να αρνείται πως η Μόσχα υποκινεί τις ταραχές.
Το μεσημέρι της Δευτέρας, λίγες ώρες αφού εξέπνευσε το τελεσίγραφο που είχε θέσει το Κίεβο, ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας επανήλθε και επανέλαβε πως η αντιτρομοκρατική επιχείρηση, με τη συμμετοχή του στρατού θα γίνει. Η περιφέρεια του Ντονέτσκ «θα σταθεροποιηθεί», τόνισε ο Ολεξάντες Τουρτσίνοφ.
Όσον αφορά δε τις εκκλήσεις για δημοψήφισμα «α λα Κριμαία», ο μεταβατικός πρόεδρος είπε, όπως μεταδίδει το Reuters, ότι «δεν είναι αντίθετος» στο να γίνει μαζί με τις προεδρικές εκλογές (στις 25 Μαΐου), δηλώνοντας βέβαιος πως η πλειοψηφία θα ψήφιζε «υπέρ μίας ενιαίας Ουκρανίας».
Μετά τα επεισόδια της Κυριακής στο Σλαβιάνσκ αλλά και την ένταση στο Χάρκοβο και το Λουγκάνσκ, ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας είχε απευθύνει τελεσίγραφο στους ενόπλους που έχουν καταλάβει κυβερνητικά κτίρια μέχρι το πρωί της Δευτέρας.
Όσοι από αυτούς αποχωρούσαν μέχρι τότε, δεν θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με δικαστικά μέτρα, είχε διαμηνύσει το Κίεβο, προειδοποιώντας για μεγάλης έκτασης «αντιτρομοκρατική επιχείρηση», με τη συμμετοχή και του στρατού.
Όπως ανέφερε το πρωί της Δευτέρας ανταποκριτής του Reuters στο Σλαβιάνσκ, η ρωσική σημαία που είχαν υψώσει οι ένοπλοι βρισκόταν στη θέση της και μετά την εκπνοή του τελεσιγράφου στα κτίρια που έχουν καταληφθεί.
Το πρακτορείο μετέδωσε ότι, πέραν της πρόθεσης των ενόπλων να μην αποχωρήσουν, στο σημείο έφταναν φορτηγά με υλικά για ενίσχυση των οδοφραγμάτων γύρω από τα κτίρια.
Αυξάνονται οι φωνές στην ΕΕ για επέκταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας
Για τη στάση που θα κρατήσουν απέναντι στην αναζωπυρωθείσα ουκρανική κρίση, με το βλέμμα στα ανατολικά, συνεδριάζουν εκ νέου οι υπουργοί Εξωτερικών των «28». Ορισμένες φωνές εγείρουν το ενδεχόμενο επέκτασης των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.
Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ δήλωσε προσερχόμενος ότι η απάντηση στη συμπεριφορά που δείχνει η Ρωσία στην ανατολική Ουκρανία πρέπει να είναι περαιτέρω κυρώσεις.
«Η αποσταθεροποίηση στην ανατολική Ουκρανία είναι σαφές ότι κινείται από τη Ρωσία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτό που γίνεται έχει προγραμματιστεί από τη Ρωσία. Η άρνηση της Μόσχας δεν έχει ίχνος αξιοπιστίας» τόνισε ο βρετανός ΥΠΕΞ.
«Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για γρήγορη δράση εάν χρειαστεί» είπε, προσερχόμενος στη συνεδρίαση ο ολλανδός ΥΠΕΞ Φρανς Τίμερμανς, διαπιστώνοντας «πολλές ομοιότητες με τα όσα έγιναν στην Κριμαία».
Παράλληλα, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών επανέλαβε πως δεν αποκλείει εμπλοκή της Ρωσίας στις ταραχές. «Από αρκετές πηγές μας φαίνεται ότι ίσως η Ρωσία παίζει ρόλο στις εξελίξεις» στην ανατολική Ουκρανία, ανέφερε εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ. Νωρίτερα, το Βερολίνο είχε μιλήσει για τον κίνδυνο να χρησιμοποιηθεί ως «προηγούμενο» η Κριμαία.
«Οι εξελίξεις στην Ουκρανία εμπνέουν μεγάλη ανησυχία και τόσο η Κίνα όσο και η Γερμανία ενδιαφέρονται να διασφαλίσουν ότι αυτό που συνέβη στην Κριμαία δεν θα δημιουργήσει προηγούμενο» είχε πει ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ.
Η λεγόμενη «τρίτη φάση» των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας αναμένεται να περιλαμβάνει περιορισμούς στο εμπόριο και τη χρηματοδότηση, ενδεχομένως με ευρείες συνέπειες για τις οικονομίες της Ρωσίας και της ΕΕ.
Τι θα συζητηθεί στο συμβούλιο των ΥΠΕΞ
Η χορήγηση συμπληρωματικής χρηματοδοτικής ενίσχυσης ύψους 1 δισ. ευρώ στην Ουκρανία και οι σχέσεις με τη Ρωσία κυριαρχούν στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.
Αν και δεν πρόκειται να αποφασίσουν νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ ενδέχεται να αποφασίσουν την ενίσχυση των υφιστάμενων, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κατονομάσει νέα πρόσωπα για συμπερίληψη στη λίστα εκείνων στους οποίους έχουν επιβληθεί περιορισμοί.
Οι εργασίες για την τρίτη φάση των κυρώσεων είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τη Δευτέρα. Περαιτέρω εξελίξεις στο θέμα αυτό αναμένονται το Μάιο.
Το Συμβούλιο αναμένεται επίσης να επαναλάβει τη θέση που θα υποστηρίξει η ΕΕ κατά τη συνεδρίαση ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσίας και Ουκρανίας στη Γενεύη στις 17 Απριλίου. «Ελπίζουμε ότι αυτή θα είναι η αρχή ενός διπλωματικού μηχανισμού διαβούλευσης» δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή.
Το Συμβούλιο αναμένεται επίσης να συζητήσει το θέμα της ενέργειας - ιδιαίτερα μετά την επιστολή που απέστειλε σε 18 κράτη μέλη ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν σχετικά με την προμήθεια φυσικού αερίου προς την Ουκρανία και τη δική τους τροφοδοσία. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα κράτη μέλη είναι σε συμφωνία σχετικά με την αποστολή μιας κοινής απάντησης.
Επίσης, αναμένεται να συζητηθεί μια πρόταση από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πολωνία και τη Σουηδία για μια μη στρατιωτική αποστολή στην Ουκρανία στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΕΠΑΑ) προς υποστήριξη του έργου της αστυνομίας και του δικαστικού συστήματος - αλλά είναι πιθανό να μη ληφθεί απόφαση. Οι χώρες της ΕΕ φαίνεται να έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με αυτό το θέμα.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ πρόκειται επίσης να συζητήσουν - χωρίς να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση - τις οικονομικές επιπτώσεις, καθώς και τους τελωνειακούς δασμούς και τις επιπτώσεις στην έκδοση των θεωρήσεων λόγω της άρνησής τους να αναγνωρίσουν την προσάρτηση της Κριμαίας.
