- Συμβιβασμός στην Ουκρανία για μετατροπή της χώρας σε ομοσπονδία με δημοψήφισμα θα είναι συνώνυμη με μια εδώ και τώρα ή στην καλύτερη περίπτωση εξελικτική δυναμική λύση τύπου Βοσνίας: Ντε φάκτο διχοτόμηση υπό τον ενιαίο μανδύα μιας αποδυναμωμένης κεντρικής κυβέρνησης.
Σύγκρουση που απλά κάποια στιγμή θα παγώσει με εκεχειρία-ανακωχή θα είναι μια λύση παρόμοια με αυτή που προέκυψε στο... Κόσοβο μετά την επέμβαση του ΝΑΤΟ την άνοιξη του 1999, με τη Μόσχα να έχει ήδη επικαλεσθεί το προηγούμενο για την Κριμαία. Ντε φάκτο απόσχιση της Ανατολικής Ουκρανίας με περιορισμένη αναγνώριση από τη Μόσχα, το Μινσκ και κάποιες άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, με το Κίεβο και την πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας να μην αναγνωρίζει.
Η προσφυγή στο δημοψήφισμα, που είναι προϋπόθεση για συμβιβαστική λύση, έχει δύο προαπαιτούμενα:
• Πρώτον, οι εξελίξεις στο πεδίο των συγκρούσεων να μην κλιμακωθούν σε σημείο που να καθιστά σήμερα απαγορευτικό το κόστος του συμβιβασμού για τη μία ή την άλλη πλευρά.
• Δεύτερον, το δημοψήφισμα να κληθεί να επικυρώσει μια προϋπάρχουσα διαμορφωθείσα από τις δύο πλευρές πρόταση για τη Συνταγματική Μεταρρύθμιση και όχι μια αντιπαράθεση δύο προτάσεων, με δεδομένο ότι οι ρωσόφωνοι είναι μια πολυάριθμη μεν κοινότητα, αλλά μειοψηφία στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας.
Ο συμβιβασμός στο μοντέλο της Βοσνίας είναι η μόνη δυνατή πολιτική λύση και η πιο συμφέρουσα ταυτόχρονα επιλογή και για τις δύο πλευρές:
• Δύση και Κίεβο δεν έχουν τη δυνατότητα με τη χρήση βίας να αποτρέψουν την απόσχιση της Ανατολικής και της Νότιας Ουκρανίας.
• Για τη Μόσχα και τις φιλικές προς αυτή δυνάμεις είναι αδύνατος ο έλεγχος της Κεντρικής και της Δυτικής Ουκρανίας, με το διεθνές πολιτικό κόστος να προβάλλει ως απαγορευτικό.
Η λύση τύπου Βοσνίας, υπό καλύτερες προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά την Ανατολική και τη Νότια Ουκρανία, θα μπορούσε στο μέλλον να παραπέμπει στο ειδικό ντε φάκτο καθεστώς του γαλλόφωνου Κεμπέκ στον Καναδά, που, πέραν της αυξημένης σε σχέση με τις άλλες πολιτείες αυτονομία, διατηρεί ξεχωριστές διπλωματικές σχέσεις με τη Γαλλία.
Του κ.Γ.Καπόπουλου.
