Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι εφημερίδες γεμίζουν θρήνους για τις διακοπές των Ελλήνων.
..Οχι μόνο τώρα, την εποχή της κρίσης, αλλά και παλιότερα· τότε που «έπεφταν λεφτά στην αγορά».
Αντιγράφουμε από την εφημερίδα «Ριζοσπάστης» (6.7.2008): «Σχεδόν οι μισοί...εργαζόμενοι στην Ελλάδα δεν θα μπορέσουν να απολαύσουν φέτος καλοκαιρινές διακοπές, αλλά και οι υπόλοιποι μισοί αναφέρουν ότι θα μειώσουν τον συνολικό χρόνο των διακοπών τους. Αυτά είναι τα κυριότερα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), που πραγματοποιήθηκε από τις 7-11 Ιούνη 2008 σε 600 άτομα...». Φέτος σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΙΝΚΑ «περισσότεροι από 75 στους 100 Ελληνες θα περάσουν το φετινό καλοκαίρι χωρίς διακοπές...».
Αναμενόμενο είναι το άλμα του ποσοστού από το 50% στο 75%· τα λεφτά όχι μόνο δεν περισσεύουν, αλλά για πάρα πολλούς συμπολίτες μας δεν φτάνουν ούτε για τα στοιχειώδη. Μόνο που η ετήσια στατιστική του Ινστιτούτου Καταναλωτών έχει πολλά προβλήματα τα οποία ουδόλως συζητούνται, έτσι ώστε να βγαίνουν αξιοποιήσιμα συμπεράσματα για πιθανές πολιτικές και όχι μόνον κλάψα. Πέρυσι, για παράδειγμα, το 73% των ερωτηθέντων στη δημοσκόπηση του ΙΝΚΑ δήλωσε ότι δεν θα πάει καθόλου διακοπές, το 21,6% δήλωσε ότι θα κάνει διακοπές μέχρι πέντε ημέρες και προφανώς το 5,4% θα κάνει περισσότερες από πέντε ημέρες διακοπές. Ομως, από το ευρωβαρόμετρο της Eurostat (Ιανουάριος 2014) προκύπτουν διαφορετικά πραγματικά αποτελέσματα για τον ίδιο χρόνο: μόνο το 7% των Ελλήνων δήλωσε ότι δεν έκανε καθόλου διακοπές. Το 18% έμεινε κάπου για πάνω από 13 συνεχόμενες ημέρες, το 40% έκανε 4-13 διανυκτερεύσεις, ενώ ένα -πραγματικά μεγάλο ποσοστό- 47% δήλωσε ότι πήγε κάπου μόνο για τρεις ή τέσσερις συνεχόμενες ημέρες. Το τελευταίο πραγματικά αποτελεί πρόβλημα -τρεις διανυκτερεύσεις δεν φτάνουν ούτε για ...«ζήτω» και ίσως να μη θεωρούνται διακοπές- αλλά το ποσοστό 58% όσων έφυγαν για πάνω από τέσσερις ημέρες απέχει πολύ από το 73% που δήλωσε ότι δεν θα κάνει ούτε μία ημέρα διακοπές.
Το άλλο πρόβλημα με τη δημοσκόπηση του ΙΝΚΑ είναι ότι φέτος εμφανίζει τα πράγματα χειρότερα από πέρυσι. Το 2013 το 73% δήλωσε ότι δεν θα πάει καθόλου διακοπές, ενώ το 2014 αυτό το ποσοστό ανεβαίνει στο 75%. Μόνο που αυτή η δηλούμενη δυσθυμία προσκρούει στα πραγματικά στοιχεία. «Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, το πρώτο μόνο τετράμηνο του έτους (Ιανουάριος-Απρίλιος 2014) οι αφίξεις με πτήσεις εσωτερικού αυξήθηκαν κατά 9,7%» (Καθημερινή 24.6.2014). Αυτό σημαίνει μια μικρή αλλαγή προς το καλύτερο σε σχέση με πέρυσι και όχι προς το χειρότερο όπως υπονοεί η δημοσκόπηση του ΙΝΚΑ, αλλά και σε ό,τι αφορά τον εξωτερικό τουρισμό, τα στοιχεία δείχνουν ότι φέτος οι Ελληνες ταξιδεύουν περισσότερο από πέρυσι. Το πρώτο τετράμηνο του έτους οι ταξιδιωτικές δαπάνες των Ελλήνων στο εξωτερικό ήταν 30% περισσότερες από το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Ολα αυτά βέβαια δεν δείχνουν ότι η κρίση πέρασε ή ότι «οι Ελληνες το γλεντάνε» ή ότι δεν υπάρχουν πάρα πολλές οικογένειες που δεν έχουν λεφτά για να πάνε διακοπές. Δείχνει μια αντιστροφή της τάσης, που δεν γνωρίζουμε πόσο βιώσιμη είναι. Το θέμα είναι ότι για να ξέρουμε πού πάμε, χρειαζόμαστε αριθμούς που είναι καλύτερα υπολογισμένοι ή σταθμισμένοι..
Του κ.Π.Μανδραβέλη
