Η Άγκυρα έδειξε τις διαθέσεις της απέναντι στην Κύπρο με προκλητικές ενέργειες στο θαλάσσιο χώρο όπου γίνονται οι έρευνες για την...ανακάλυψη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, προειδοποίησε την Ελλάδα ότι είναι διατεθειμένη να προκαλέσει μεγάλη ένταση στο Αιγαίο, αν η Αθήνα σπεύσει να οριοθετήσει την ελληνική ΑΟΖ και βεβαίως είναι γνωστό ότι οι σχέσεις της με την Αίγυπτο βρίσκονται σε πολύ κακό σημείο. Ήδη τα πράγματα χειροτερεύουν μετά την τριμερή του Καίρου, όπου Ελλάδα, Αίγυπτος και Κύπρος αποφάσισαν να προχωρήσουν «το ταχύτερο στις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, όπου αυτό δεν έχει γίνει ακόμη» και παράλληλα κάλεσαν την Τουρκία να σταματήσει τις σεισμογραφικές έρευνες στη θαλάσσια ζώνη της Κύπρου και να αποφεύγει ανάλογες δραστηριότητες στο μέλλον.
Η πρώτη απάντηση από την Τουρκία ήταν η δήλωση τούρκου ναυάρχου ότι αλλάζουν οι όροι εμπλοκής τουρκικών πλοίων όταν προφανώς συναντώνται με ελληνικά, αιγυπτιακά και ίσως ισραηλινά πλοία. Τεχνικά δεν ξέρουμε τι σημαίνει αυτό, αλλά προφανώς θα δείχνουν επιθετικότητα και πολεμική εγρήγορση. Που σημαίνει ότι και οι άλλοι μπορεί να κάνουν το ίδιο για να βρίσκονται σε ετοιμότητα και το ένα μπορεί να φέρει το άλλο… Από εκεί και πέρα αναμένεται ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να κλιμακώνει τις προκλήσεις της, αρχικά απέναντι στην Κύπρο και πιθανότατα στο Αιγαίο, ιδιαίτερα αν η Ελλάδα χαράξει την ΑΟΖ και η Αίγυπτος κάνει ταυτόχρονα το ίδιο, καθώς οι δύο ΑΟΖ εφάπτονται. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει θέμα γύρω από το Καστελόριζο, καθώς η Τουρκία έχει αξιώσεις και υπάρχουν νομικά ζητήματα.
Η Άγκυρα δεν κρύβει ότι στόχος των προκλήσεών της στην θαλάσσια περιοχή της Κύπρου είναι να σταματήσουν οι έρευνες για τους υδρογονάνθρακες. Ο Ερντογάν το είπε καθαρά ότι για να αποσύρει το «Μπαρμπαρός», θα πρέπει Κυπριακή κυβέρνηση να σταματήσει τις έρευνες, δηλαδή για να σταματήσει να παραβιάζει η Τουρκία το διεθνές δίκαιο –με την ευκαιρία, είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας – θα πρέπει να πάρει σε αντάλλαγμα τον τερματισμό των νόμιμων ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μιλάμε για γνήσιο νταηλίκι, ανάλογο του bullying που γίνεται στα σχολεία και η Τουρκία δεν κρύβει ότι αυτή είναι πια η θεσμική συμπεριφορά της. Γι’ αυτό και έχει άθλιες σχέσεις με όλους τους γείτονές της, αλλά αυτό δεν την πτοεί, καθώς και φουντώνει το Κουρδικό μέσα και έξω εξαιτίας των τελευταίων εξελίξεων στην περιοχή. Και να μη ξεχνάμε ότι η Κύπρος είναι στρατιωτικά εύκολος αντίπαλος…
Υπάρχουν λοιπόν σαφείς ενδείξεις ότι η Άγκυρα θα κλιμακώσει την ένταση. Δεν αποκλείεται να ποντίσει καλώδια στην Κυπριακή ΑΟΖ και δεν αποκλείεται ακόμη να εγκαταστήσει δική της εξέδρα ερευνών στην ίδια περιοχή. Φαίνεται ότι έχουν υπόσταση σε όσα λέγονται περί συμφωνίας της να φέρει μία ρουμάνικη εξέδρα εκεί. Το χειρότερο όμως είναι ότι ΟΗΕ και Ουάσινγκτον κρατούν επαμφοτερίζουσα στάση. Εκπρόσωποί τους κάνουν κάθε τόσο δηλώσεις περί εξίσου κατανομής των εσόδων από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων (που δεν ξέρουμε ούτε πόσο μεγάλα είναι, ούτε αν τελικά είναι εκμεταλλεύσιμα, καθώς οι τιμές πέφτουν ραγδαία) σε ελληνοκυπρίους και τουρκοκυπρίους, πότε λένε ότι θα πρέπει να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις, ασχέτως των τουρκικών προκλήσεων και άλλα τέτοια. Ο Αναστασιάδης έχει ξεκαθαρίσει ότι θα γυρίσει στις διαπραγματεύσεις όταν Τουρκία σταματήσει τις προκλήσεις και ότι όλοι θα ωφεληθούν αφού βρεθεί λύση στο πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου. Η Τουρκία όμως ουσιαστικά θέλει πρώτον να επιβάλει τη δημιουργία τουρκοκυπριακού κράτους και δεύτερον να καταλάβουν οι πάντες ότι τίποτα δεν θα γίνεται στην περιοχή χωρίς την έγκριση της Άγκυρας. Τελεία και παύλα και γι αυτό και γράφει στα παλιά της τα παπούτσια τις εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το τι θα γίνει από τώρα και στο εξής δεν το ξέρουμε ακριβώς, αλλά πάντως θα υπάρχει διπλωματική δραστηριότητα. Η κυπριακή πλευρά θα αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα με νομικά, πολιτικά και διπλωματικά μέσα σε διεθνές επίπεδο, αφού δεν μπορεί να κάνει και αλλιώς. Γι΄ αυτό υπάρχει προσέγγιση και με το Ισραήλ, όπως κάνει και η Ελλάδα, αν και θέμα τριεθνούς αλά αυτής του Καίρου δεν υπάρχει. Το Ισραήλ έχει καθορίσει την ΑΟΖ του σε συμφωνία με την Κύπρο και η ΑΟΖ του δεν εφάπτεται της αντίστοιχης ελληνικής, όπως της Αιγύπτου, για να υπάρχει ζήτημα. Στο πλαίσιο αυτό, Αναστασιάδης θα πάει σύντομα στο Ισραήλ όπως πριν από λίγες μέρες βρισκόταν ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ στη Λευκωσία. Παράλληλα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μπάϊντεν θα επισκεφθεί σύντομα την Άγκυρα, όχι μόνο για το Κυπριακό βεβαίως, αλλά και γι αυτό, ενώ εκκρεμεί και συνάντηση του Βενιζέλου με τον Τούρκο ομόλογό του. Δεν συζητείται πάντως ότι και η ελληνική πλευρά πρέπει να κινείται με σύνεση, ψυχραιμία και ευελιξία και με ομοψυχία, χωρίς να εντάσσει τη συγκεκριμένη κατάσταση στα εσωτερικά. Οι καιροί είναι πολύ πονηροί, το καθεστώς Ερντογάν ιδιαίτερα απρόβλεπτο, το διεθνές κλίμα εξαιρετικά ρευστό, οι διεθνείς κανόνες και το διεθνές δίκαιο πολύ απαξιωμένο και οι συνθήκες στην Ελλάδα δεν επιτρέπουν τυχοδιωκτισμούς. Η Αθήνα πρέπει να εμφανίζεται αποφασισμένη, αλλά να κινείται αυστηρά μέσα στο διεθνές δίκαιο.
του κ.Αγ.Στάγκου
