Είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθεί κανείς το «τελικό παιχνίδι» που έχουν ορισμένοι στο μυαλό τους.
Ποιος υποτίθεται ότι είναι ο στόχος του προγράμματος προσαρμογής που έχει επιβληθεί στην Ελλάδα;
Η λογική απάντηση είναι οι μεταρρυθμίσεις, η δημοσιονομική σταθερότητα και η ανάκαμψη της οικονομίας. Πιέζοντας τη.. σημερινή ελληνική κυβέρνηση στα άκρα, πέρα από κάθε όριο πολιτικής αντοχής, κανείς εκ των τριών στόχων δεν επιτυγχάνεται. Αν η αξιωματική αντιπολίτευση ήταν ένα κλασικό ευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό κόμμα θα ήταν λογικό να αναμένει κανείς ότι οι μεταρρυθμίσεις είτε θα εντείνονταν είτε θα παρέμεναν ασφαλείς. Με δεδομένες τις θέσεις της αντιπολίτευσης κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Αντιθέτως υπάρχει η δέσμευση για το «ξήλωμα» των περισσότερων, ακόμη και την ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η δημοσιονομική πειθαρχία που επετεύχθη με τόσο κόπο επίσης δεν πρόκειται να διαφυλαχθεί αν η χώρα αλλάξει κυβέρνηση.
Και τέλος η ανάκαμψη που έχει δειλά-δειλά εμφανισθεί θα τραυματισθεί καίρια από την αβεβαιότητα, η οποία θα εδραιωθεί καθώς θα πλησιάζουμε στις εκλογές και θα κορυφωθεί όταν μία νέα κυβέρνηση μπει σε αχαρτογράφητα νερά.
Υπάρχει βεβαίως στο μυαλό των δανειστών και η δυνατότητα να πάρουν τα χρήματα που έχουν δανείσει στην Ελλάδα. Χωρίς ανάκαμψη, δημοσιονομική πειθαρχία και μεταρρυθμίσεις ούτε αυτά θα είναι ιδιαίτερα ασφαλή.
Οι απαντήσεις σε όλα αυτά διαφέρουν.
Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της ΕΚΤ έχουν κολλήσει στο ρεφρέν, σύμφωνα με το οποίο «εμείς έχουμε διαδικασίες και αρχές τις οποίες δεν διαπραγματευόμαστε ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα σας».
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι οι πρόωρες εκλογές είναι ενδεχομένως αναπόφευκτες και σκέπτεται ότι η μόνη λύση είναι να αναβάλει τη διαπραγμάτευση έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Παράλληλα θέλει να φορέσει ένα «ζουρλομανδύα» με τη μορφή της παράτασης του ισχύοντος προγράμματος, ο οποίος θα είναι έτοιμος και για τον... επόμενο, έτσι ώστε να δοθεί ένα μήνυμα και σε όποιον άλλον επικαλείται τις εσωτερικές του δυσκολίες για να αποκρούσει πιέσεις για περικοπές ή μεταρρυθμίσεις.
Οι κ. Γιουνκέρ και Μοσκοβισί σκέπτονται πιο ευρωπαϊκά, αντιλαμβάνονται το πολιτικό ρίσκο και κάνουν ό,τι μπορούν για σώσουν την παρτίδα.
Λάθη έγιναν πολλά από την ελληνική πλευρά, αλλά δεν είναι η στιγμή να αναλυθούν.
Εδώ που βρισκόμαστε δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια. Αν η τρόικα πιέσει για άλλα μέτρα θα επισπεύσει τις πολιτικές εξελίξεις και θα επιτείνει την αστάθεια χωρίς να πετύχει κανένα στόχο της. Και αυτό δεν έχει καμία λογική, εκτός αν κάποιοι είτε πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη είτε πάλι θεωρούν ότι πρέπει να περάσει από μία ακόμη πιο βίαιη προσαρμογή για να αλλάξει πραγματικά.
Επικίνδυνα πράγματα...
Ποιος υποτίθεται ότι είναι ο στόχος του προγράμματος προσαρμογής που έχει επιβληθεί στην Ελλάδα;
- Άρθρο του κ.Αλ.Παπαχελά
Η λογική απάντηση είναι οι μεταρρυθμίσεις, η δημοσιονομική σταθερότητα και η ανάκαμψη της οικονομίας. Πιέζοντας τη.. σημερινή ελληνική κυβέρνηση στα άκρα, πέρα από κάθε όριο πολιτικής αντοχής, κανείς εκ των τριών στόχων δεν επιτυγχάνεται. Αν η αξιωματική αντιπολίτευση ήταν ένα κλασικό ευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό κόμμα θα ήταν λογικό να αναμένει κανείς ότι οι μεταρρυθμίσεις είτε θα εντείνονταν είτε θα παρέμεναν ασφαλείς. Με δεδομένες τις θέσεις της αντιπολίτευσης κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Αντιθέτως υπάρχει η δέσμευση για το «ξήλωμα» των περισσότερων, ακόμη και την ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η δημοσιονομική πειθαρχία που επετεύχθη με τόσο κόπο επίσης δεν πρόκειται να διαφυλαχθεί αν η χώρα αλλάξει κυβέρνηση.
Και τέλος η ανάκαμψη που έχει δειλά-δειλά εμφανισθεί θα τραυματισθεί καίρια από την αβεβαιότητα, η οποία θα εδραιωθεί καθώς θα πλησιάζουμε στις εκλογές και θα κορυφωθεί όταν μία νέα κυβέρνηση μπει σε αχαρτογράφητα νερά.
Υπάρχει βεβαίως στο μυαλό των δανειστών και η δυνατότητα να πάρουν τα χρήματα που έχουν δανείσει στην Ελλάδα. Χωρίς ανάκαμψη, δημοσιονομική πειθαρχία και μεταρρυθμίσεις ούτε αυτά θα είναι ιδιαίτερα ασφαλή.
Οι απαντήσεις σε όλα αυτά διαφέρουν.
Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της ΕΚΤ έχουν κολλήσει στο ρεφρέν, σύμφωνα με το οποίο «εμείς έχουμε διαδικασίες και αρχές τις οποίες δεν διαπραγματευόμαστε ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα σας».
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι οι πρόωρες εκλογές είναι ενδεχομένως αναπόφευκτες και σκέπτεται ότι η μόνη λύση είναι να αναβάλει τη διαπραγμάτευση έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Παράλληλα θέλει να φορέσει ένα «ζουρλομανδύα» με τη μορφή της παράτασης του ισχύοντος προγράμματος, ο οποίος θα είναι έτοιμος και για τον... επόμενο, έτσι ώστε να δοθεί ένα μήνυμα και σε όποιον άλλον επικαλείται τις εσωτερικές του δυσκολίες για να αποκρούσει πιέσεις για περικοπές ή μεταρρυθμίσεις.
Οι κ. Γιουνκέρ και Μοσκοβισί σκέπτονται πιο ευρωπαϊκά, αντιλαμβάνονται το πολιτικό ρίσκο και κάνουν ό,τι μπορούν για σώσουν την παρτίδα.
Λάθη έγιναν πολλά από την ελληνική πλευρά, αλλά δεν είναι η στιγμή να αναλυθούν.
Εδώ που βρισκόμαστε δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια. Αν η τρόικα πιέσει για άλλα μέτρα θα επισπεύσει τις πολιτικές εξελίξεις και θα επιτείνει την αστάθεια χωρίς να πετύχει κανένα στόχο της. Και αυτό δεν έχει καμία λογική, εκτός αν κάποιοι είτε πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη είτε πάλι θεωρούν ότι πρέπει να περάσει από μία ακόμη πιο βίαιη προσαρμογή για να αλλάξει πραγματικά.
Επικίνδυνα πράγματα...
