- Στις κρίσιμες επόμενες ημέρες που θα καθορίσουν το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας, και ίσως ακόμη και το μέλλον της Ευρώπης, αναφέρεται σε εκτενές δημοσίευμα -ανάλυσή του το BBC, παρουσιάζοντας τα τέσσερα πιθανά σενάρια αλλά και τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα προκαλέσουν.
Τα στρατόπεδα είναι δύο και εξίσου ... αποφασισμένα, υπογραμμίζει το δημοσίευμα του βρετανικού δικτύου: Από τη μία ο Γιάνης Βαρουφάκης που θέλει να ελαφρύνει την Ελλάδα από το φορτίο του χρέους της και από την άλλη οι δανειστές που δεν επιθυμούν να αλλάξουν τα συμφωνημένα.
Καμία πλευρά δεν έχει χρησιμοποιήσει ξεκάθαρα τη λέξη «συμβιβασμός», προσθέτει ο αρθρογράφος πριν παρουσιάσει τα τέσσερα πιθανότερα σενάρια αυτής της αντιπαράθεσης.
Σενάριο 1ο: Η Ελλάδα παίρνει αυτό που θέλει
Ένα σε μεγάλο βαθμό απίθανο σενάριο, εκτιμά το BBC, καθώς η ευρωζώνη και ειδικά η Γερμανία είναι αντίθετη σε αυτό.
Σύμφωνα με αυτό, θα εγκριθούν δύο προγράμματα διάσωσης.
Το πρώτο είναι ένα δάνει-γέφυρα που θα βοηθήσει την Ελλάδα για τους προσεχείς έξι μήνες παρέχοντάς της 7 δισεκ. ευρώ, ενώ το δεύτερο θα αφορά σε μια αναχρηματοδότηση του χρέους διάρκειας τεσσάρων χρόνων.
Μέρος αυτού μπορεί να γίνει με ομόλογα που συνδέονται AEΠ.
Η συμφωνία αυτή θα περιλαμβάνει και μια μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος από 3% σε 1,49% του ΑΕΠ, μια επαναδιαπραγμάτευση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και αύξηση των δαπανών για την αντιμετώπιση της «ανθρωπιστικής κρίσης»: αύξηση του κατώτατου μισθού, καλύτερες συντάξεις και επαναπρόσληψη δημοσίων υπαλλήλων.
Μια τέτοια συμφωνία θα ανακούφιζε ασφαλώς τον πόνο της λιτότητας, σχολιάζει το BBC, που εκτιμά ότι η αύξηση των δαπανών θα μείωνε μεν τις πιθανότητες ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, θα αύξανε όμως τις πιθανότητες για επίτευξη μιας κάποιας ανάπτυξης.
Τα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ ομόλογα θα ήταν ίσως ελκυστικά για τους δανειολήπτες σε μια στάσιμη οικονομία, αλλά θα σήμαιναν χαμηλότερες αποδόσεις βραχυπρόθεσμα για τους δανειστές.
Και όχι μόνο αυτό: θα έδινε το πάτημα σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ελλάδας.
Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει το κόσμος δανεισμού τους -τη «μόλυνση» που τόσο τρέμουν οι οικονομολόγοι- και θα τους ενθάρρυνε να διαπραγματευτούν για παρόμοιες συμφωνίες.
Σενάριο 2ο: Ένα μαγείρεμα («μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων»)
Κάθε συμφωνία εξαρτάται από τη γλώσσα στην οποία διατυπώνεται, έτσι ώστε να «πωληθεί» με τον ανάλογο τρόπο στις αντίστοιχες εκλογικές περιφέρειες.
Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει επανειλημμένα επιμείνει ότι δεν θα δεχτεί «επέκταση» του προγράμματος. Οποιοσδήποτε συμβιβασμός είναι απίθανο να περιλαμβάνει τη λέξη «επέκταση».
Αντίστοιχα σκληρή στάση κρατά και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Έχει επανειλημμένα διαμηνύσει ότι η Ευρώπη δεν θα διαπραγματευτεί ένα δάνειο – γέφυρα. Επομένως, δεν πρόκειται να δεχτεί την εμφάνιση της λέξης «γέφυρα» οπουδήποτε, εκτιμά το BBC.
Όμως η Ελλάδα θα πρέπει να συναινέσει και να δεχτεί όλες τις δεσμεύσεις της στην αποπληρωμή, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, των χρεών της. Πρόκειται για έναν μακρύ δρόμο από τις προεκλογικές υποσχέσεις για «διαγραφή» του χρέους. Αλλά και η Ευρώπη, σε αντάλλαγμα, πρέπει να δείξει μεγαλύτερη ευελιξία στην αποπληρωμή.
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ένα μορατόριουμ που θα επιτρέψει στη χώρα να παρακάμψει τις πληρωμές τόκων για μια δεδομένη περίοδο (πέντε με δέκα χρόνων) ή μέχρι να επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη.
Μάλιστα, η ελάφρυνση στους όρους αποπληρωμής θα μπορούσε να απελευθερώσει ρευστό το οποίο, όσο ειρωνικό κι αν ακούγεται αυτό, θα έκανε τη χώρα πιο ελκυστική σε νέους δανειστές.
Όσον αφορά στις μεταρρυθμίσεις, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να έρθουν σε κάποια συμφωνία, με τον ΣΥΡΙΖΑ ήδη να απαιτεί επιθετικές μεταρρυθμίσεις στην φορολογία και τη διαφθορά.
Αλλά οι Γερμανοί θα είναι σκληροί απέναντι στο θέμα της λιτότητας, η οποία σημαίνει διευθέτηση των οικονομικών της κυβέρνησης.
Χωρίς ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να βρει επενδυτές πρόθυμους να τη δανείσουν, εκτιμά το δημοσίευμα.
Σενάριο 3ο: Η Ελλάδα βρίσκει αλλού χρήματα
Ακόμη κι αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σταματήσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα, αυτή θα μπορεί ακόμη να παίρνει χρήματα από τον έκτακτο μηχανισμό στήριξης (ΕLA).
Αλλά κι αυτό θα ήταν περιορισμένης ισχύος δεδομένου ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να θέσει βέτο στον ELA κάτι που στο παρελθόν έχει απειλήσει να κάνει στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Κύπρου.
Αλλά υπάρχουν και άλλες πηγές, γράφει το δημοσίευμα, αναφερόμενο σε δηλώσεις του Πάνου Καμμένου σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα θα μπορούσε να δανειστεί από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα ή άλλες χώρες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ιδέα να δανειστεί η Ελλάδα από τη Ρωσία έρχεται στο προσκήνιο, ενώ το 2011 έγιναν συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας, σχολιάζει το βρετανικό δίκτυο.
Αλλά μέχρι στιγμής η οικονομική συνεργασία Κίνας - Ελλάδας έχει να κάνει με ιδιωτικοποιήσεις, όπως η πώληση του ΟΛΠ. Όσο για τη Ρωσία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με δικές της ανάγκες, η περίοδος δεν μοιάζει καθόλου κατάλληλη για να προσφέρει χρήματα στους φτωχοποιημένους ευρωπαϊους.
Από την άλλη, λίγα δισεκατομμύρια θα μπορούσαν να εξαγοράσουν την πολιτική στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ήδη έχει εκφράσει τη συμπάθειά του απέναντι στο τέλος των δυτικών κυρώσεων προς τη Ρωσία.
Όσο για τις ΗΠΑ; Φαίνεται απίθανο ο Ομπάμα να παρακάμψει τους Ευρωπαίους δανείζοντας τους Έλληνες...
Σενάριο 4ο: Η Ελλάδα χρεοκοπεί
Αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει και εγκαταλείψει την ευρωζώνη, οι επενδυτές θα γίνουν ιδιαίτερα νευρικοί γύρω από την πιθανότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους άλλα χρεωμένα κράτη, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, ή ακόμη και να μείνουν στο ευρώ.
Πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ.
Και γύρω από αυτό υπάρχουν δύο σχολές:
η πρώτη εκτιμά ότι η χώρα θα εισέλθει σε μια οικονομική περίοδο αντίστοιχη ενός πυρηνικού χειμώνα καθώς δεν θα είναι σε θέση ούτε καν να τυπώσει δραχμές ενώ η αποπληρωμή του χρέους της σε ευρώ μέσω της υποτιμημένης δραχμής θα γινόταν ένα τεράστιο φορτίο, το οποίο δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να εγκατέλειπε συνολικά, καθώς θα ήταν αδύνατο να δανειστεί από τις διεθνείς αγορές.
Οι εισαγωγές θα στέγνωναν, μερικές από αυτές όπως ιατρικές προμήθειες, πετρέλαιο, πρώτες ύλες και μια σειρά από τρόφιμα καθημερινής χρήσης θα δημιουργούσαν τεράστιες ελλείψεις.
Οι αποταμιευτές και επενδυτές θα απέσυραν τα ευρώ τους, προκαλώντας μαζική φυγή κεφαλαίων.
Η δεύτερη σχολή, ωστόσο, εκτιμά πως μετά από την αρχική κατάρρευση, ένα κύμα επενδύσεων θα επέστρεφε στη χώρα, ο τουρισμός θα απογειωνόταν και οι εξαγωγές θα ενισχύονταν, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ανοικοδομώντας αργά ένα νέο πιο δυνατό νόμισμα.
Όσον αφορά στις επιπτώσεις στον υπόλοιπο κόσμο, αυτές θα ήταν μικρότερές σε σχέση με τρία χρόνια πριν.
Οι τράπεζες δεν αγνοούν πλέον τα ρίσκα της Ελλάδας και είναι καλύτερα προετοιμασμένες για ένα Grexit.
Αν όμως η ζωή αρχίζει να μοιάζει σημαντικά καλύτερη για μια ελληνική οικονομία με τη δραχμή, κι άλλες χώρες θα έπρεπε να αρχίσουν σοβαρά να σκέφτονται να τυπώσουν λίρες, πεσέτας και εσκούδος ενώ το μέλλον και η πιστοληπτική ικανότητα μιας σειράς χωρών στην ευρωζώνη θα αμφισβητούνταν έντονα, εκτιμά το βρετανικό δίκτυο...
