- Μέτρα δημοσιονομικού και μη χαρακτήρα, ύψους 14 δισ. ευρώ για τη διετία 2015 -2016 που θα φέρουν νέα φορο-καταιγίδα σε εκατομμύρια νοικοκυριά και απειλούν να σύρουν τη χώρα στην ύφεση, θα εξετασθούν σήμερα στο Brussels Group.
Ο «λογαριασμός» των νέων μέτρων είναι.... ιδιαίτερα βαρύς και θεωρείται ότι μπορεί να ξεκλειδώσει τη συμφωνία μεταξύ της Αθήνας με τους θεσμούς (Ε.Ε., ΔΝΤ, ΕΚΤ).
Μόνο από τις επιβαρύνσεις σε μια σειρά προϊόντων ευρείας κατανάλωσης και ειδών πρώτης ανάγκης τις οποίες θα προκαλέσει το νέο καθεστώς ΦΠΑ το πλήγμα για τους καταναλωτές θα είναι τεράστιο.
Η κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει επί της αρχής με τους δανειστές για την εφαρμογή ενός νέου συστήματος δύο συντελεστών ΦΠΑ, αντί τριών (23%, 13% και 6,5%) που ισχύουν σήμερα.
Στο νέο σύστημα, θα προβλέπεται η επιβολή ενός βασικού ενιαίου συντελεστή και ενός χαμηλού στον οποίο θα υπόκεινται ελάχιστες εξαιρέσεις.
Η ελληνική πλευρά στόχευε στην καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή όχι μεγαλύτερο από 15%, τη στιγμή που οι δανειστές έφθασαν να πιέζουν ακόμη και για συντελεστή 23% για το σύνολο σχεδόν των αγαθών (στον οποίο θα μεταταχθούν ακόμα και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού και νερού), με εξαίρεση τρόφιμα και φάρμακα που θα υπαχθούν σε φόρο 8%.
Επίσης, θεωρούσαν ως δεδομένο την πρόταση για κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών για τα νησιά του Αιγαίου.
Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο για ένα νέο σύστημα, δύο μόνο συντελεστών ΦΠΑ θα προκαλέσει νέο κύμα αυξήσεων στην αγορά.
Στην πρώτη γραμμή θα βρεθούν προϊόντα τα οποία σήμερα υπάγονται στους χαμηλή κλίμακα των συντελεστών 6,5% και 13%.
Από την άλλη πλευρά θα προκύψουν μειώσεις τιμών σε όλα τα προϊόντα που υπάγονται στον σημερινό υψηλό συντελεστή 23%.
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που επικρατήσει η άποψη για βασικό συντελεστή ΦΠΑ 18%-20% και για μειωμένο στα επίπεδα του 8%-9%, στον οποίο θα υπάγονται μόνο το γάλα, το ψωμί κι ορισμένα ακόμη βασική είδη διατροφής, τα φάρμακα και οι εκδόσεις, τότε:
* Ο ΦΠΑ για τα φάρμακα, τα βιβλία, τα περιοδικά, τις εφημερίδες και τα λοιπά έντυπα θα αυξηθεί από το 6,5% στο 8%-9%, με συνέπεια την ανατίμηση όλων αυτών των αγαθών και των υπηρεσιών κατά 1,4%-2,34%.
* Ο ΦΠΑ για το γάλα, το ψωμί και ορισμένα άλλα βασικά είδη διατροφής θα μειωθεί από το 13% στο 8%-9% με συνέπεια την μείωση των τιμών των συγκεκριμένων αγαθών κατά 3,5%-4,4%.
* Ο ΦΠΑ για τις διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία και τα λοιπά τουριστικά καταλύματα καθώς επίσης και για τα εισιτήρια των θεάτρων θα αυξηθεί από το 6,5% στο 18%-20% με συνέπεια οι τιμές των υπηρεσιών αυτής της κατηγορίας να αυξηθούν κατά 10,8%-12,67%!
* Ο ΦΠΑ για τα λοιπά τρόφιμα, τα σερβιριζόμενα είδη σε καταστήματα μαζικής εστίασης, τα αναψυκτικά, τα εμφιαλωμένα νερά, τον καφέ, τους χυμούς, τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού και του φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τις υπηρεσίες επισκευής παλαιών κατοικιών, τις δευτεροβάθμιες υπηρεσίες υγείας που παρέχονται από ιδιωτικά θεραπευτήρια, τα εισιτήρια θεαμάτων (κινηματογράφων κ.λπ., πλην θεάτρων), τις πωλήσεις ειδών από καουτσούκ, τις πωλήσεις ανθέων και τις πωλήσεις ειδών που προορίζονται για την υποστήριξη μόνιμα αναπήρων, θα αυξηθεί από το 13% στο 18%-20%, με συνέπεια την αύξηση των τιμών όλων αυτών των αγαθών, των προϊόντων και των υπηρεσιών κατά 4,4%-6,2%.
* Ο ΦΠΑ για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων, αγαθών και υπηρεσιών - όπως τα νεόδμητα κτίσματα (πλην πρώτης κατοικίας), τα αυτοκίνητα, οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τα τσιγάρα, τα οινοπνευματώδη ποτά, τα είδη ένδυσης και υπόδησης, τα είδη οικιακού εξοπλισμού, τα έπιπλα, τα υφάσματα, τα πάσης φύσεως πλαστικά και ξύλινα αντικείμενα, τα χημικά προϊόντα, τα απορρυπαντικά, τα είδη καθαρισμού, υγιεινής, καλλωπισμού κ.λπ., τα κοσμήματα, τα ρολόγια κ.λπ. τα τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, καθώς επίσης και οι υπηρεσίες που παρέχουν διάφοροι επιτηδευματίες (γυμναστήρια, σχολές χορού, ινστιτούτα αισθητικής, κομμωτήρια, κουρεία, συνεργεία επισκευής οχημάτων, επισκευαστές ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών κ.λπ.) και ελεύθεροι επαγγελματίες (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, κτηματομεσίτες, οικονομολόγοι, λογιστές-φοροτέχνες, κ.λπ.) - θα μειωθεί από το 23% στο 18%-20%, με συνέπεια οι τιμές όλων αυτών των προϊόντων και των υπηρεσιών να μειωθούν κατά 2,43%-4%.
Και να ήταν μόνο οι επιβαρύνσεις από το νέο σύστημα του ΦΠΑ.
Πραγματική «κεραμίδα» για τα νοικοκυριά συνιστά και η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ για ένα ακόμη χρόνο τη στιγμή που όλοι είχαν πιστέψει ότι θα καταργηθεί. Θα προηγηθεί βέβαια αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών, κάτι που σημαίνει ότι σε κάποιες περιοχές ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθεί και σε κάποιες άλλες θα μειωθεί.
Παράλληλα δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται η αύξηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στα επίπεδα που ήταν πέρυσι.
Ωστόσο θα πρέπει να τονιστεί ότι οι νέοι συντελεστές δεν θα αφορούν όλους τους πολίτες αλλά εκείνους που δηλώνουν ετησίως εισόδημα πάνω από 30.000 ευρώ. Ουσιαστικά η κυβέρνηση καταργεί την έκπτωση του 30%. Από την εφαρμογή του μέτρου οι εισπράξεις θα επανέλθουν στα επίπεδα του 1,3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, δεν έχει αποκλειστεί ακόμη και το ενδεχόμενο διπλασιασμού των συντελεστών για τα ρετιρέ της φορολογικής κλίμακας. Οι συντελεστές που επιβάλλονται σήμερα σε εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ κυμαίνονται από 1% έως 4%. Σε αυτή την περίπτωση οι συντελεστές για τα μεγάλα εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ θα διαμορφωθούν στο 3,15% και σε 4,2% για πάνω από 100.000 ευρώ.
Άλλα μέτρα που προωθούνται με την συμφωνία είναι:
* Αύξηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης κατά 30% σε Ι.Χ. υψηλού κυβισμού, πισίνες και αεροσκάφη και πιθανή επέκτασή του στα σκάφη.
* Επιβολή φόρου διαμονής (1-5 ευρώ ή 3-5% επί του κόστους της διανυκτέρευσης) για διανυκτερεύσεις σε πολυτελή ξενοδοχεία των νησιών του Αιγαίου.
* Επιβολή φόρου 3% επί της εκδιδόμενης απόδειξης σε νυχτερινά κέντρα, μπαρ, εστιατόρια και λοιπές επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος πρώτης κατηγορίας κατά την τουριστική περίοδο (1η Απριλίου έως 31η Οκτωβρίου)
* Φόρος 6% στις πωλήσεις ειδών που υπάγονται στον φόρο πολυτελείας (π.χ. ρολόγια, κοσμήματα, έργα τέχνης). Το μέτρο προτείνεται να εφαρμοστεί στα νησιά του Αιγαίου όπου ισχύουν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ ως αντιστάθμισμα για τη διατήρηση των υφιστάμενων συντελεστών.
* Υποχρεωτική χρήση πλαστικού χρήματος, αντί μετρητών, για συναλλαγές άνω των 70 ευρώ στα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων.
* Μείωση των επικουρικών συντάξεων άνω των 300 ευρώ.
* Ρύθμιση για την οικειοθελή αποκάλυψη κρυφών καταθέσεων του εξωτερικού. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας θα μπορούν πληρώνοντας φόρο 10% επί της αξίας των καταθέσεων να τις νομιμοποιήσουν.
* Αυστηρότερες ποινικές διώξεις για την φοροδιαφυγή με την μετατροπή σε κακούργημα της μη απόδοσης του ΦΠΑ.
* «Λοταρία» με αποδείξεις. Εφαρμογή ενός συστήματος «λοταρίας» για την επιβράβευση με δώρα των φορολογουμένων που μαζεύουν αποδείξεις για τις αγορές τους.
* Κατασχέσεις περιεχομένου τραπεζικών θυρίδων για χρέη προς το Δημόσιο. Για πρώτη φορά η εφορία θα μπορεί να κατάσχει το περιεχόμενο τραπεζικών θυρίδων σε περίπτωση που διαπιστώσει εκτεταμένη φοροδιαφυγή των ελεγχομένων.
* Ηλεκτρονική παρακολούθηση κυκλωμάτων φοροδιαφυγής.
Η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ θα επιδιωχθεί να αντιμετωπισθεί με την χρησιμοποίηση ενός ειδικού «λογισμικού ανάλυσης των κοινωνικών δικτύων» (social network analysis software), μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι συναλλαγές που θεωρούνται ύποπτες για εξαπάτηση του Δημοσίου για την αποφυγή καταβολής του ΦΠΑ.
Το σύστημα αυτό, θα παρακολουθεί μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας και ίντερνετ, την οικονομική δραστηριότητα των ύποπτων επιχειρήσεων και θα ενημερώνει αυτόματα τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών για κάθε συναλλαγή τη στιγμή της πραγματοποίησής της.
του κ.Μ.Χριστοδούλου
