- «Ουδέν άλλο, πλην ημών, έθνος κέκτηται το πλεονέκτημα να έχη ιδιαιτέραν τάξιν φίλων, εχόντων την ειδικότητα να το αγαπώσιν. Ουδέποτε υπό τοιαύτην έννοιαν έτυχε ν’ ακούσωμεν να γίνεται λόγος περί Φιλάγγλων, Φιλιτάλων, Σλαυοφίλων ή Φιλοτσέχων.
Εν τη λέξει Φιλέλλην υπάρχει τι το απόζον προστασίας, συγκαταβάσεως και... οιονεί ελεημοσύνης, οφειλομένης κατ’ εξαίρεσιν εις μόνους τους Ελληνας, ως εις φυλήν στερουμένην σθένους ικανού όπως εργασθή μόνη προς κατάκτησιν των όσα εκ της συμπαθείας των άλλων αναμένει. Το τοιούτον προς ημάς αίσθημα των ξένων ενδέχεται ίσως να ήναι χρήσιμον, αλλά δύσκολον είναι να θεωρηθή ως πολύ κολακευτικόν διά την εθνικήν ημών φιλοτιμίαν».
Δεν ξέρω πόσους πονά αυτό τη φιλοτιμία, που γράφει ο Εμμανουήλ Ροΐδης, αυτός ο «ξένος» με τον υπεροπτικό καγχασμό, που τον είπαν ασεβή, άπατρι, χριστομάχο, προδότη, φατριαστή και κακοήθη, αλλά αν μας τυραννούσε, δεν θα πορευόμαστε στον 21ο αιώνα με νοοτροπία 19ου.
Δεν ξέρω ποιος βλέπει φιλικά την Ελλάδα και «ποιος είναι τουριστικά φιλέλληνας, ενώ στην ουσία εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα», αλλά «η ανέκαθεν των Ελλήνων πλάνη έγκειται εις την πεποίθησιν επί το δίκαιον αυτών, ενώ βασίμους ελπίδας ηδύναντο να στηρίξωσιν επί μόνην την ιδίαν ενέργειαν ή την σύμπτωσιν του ελληνικού συμφέροντος μετ’ άλλου συμφέροντος ευμοιρούντος κραταιοτέρου υποστηρικτού».
Για το τελευταίο έχω κάποιες αμφιβολίες, καθώς το θέμα δεν είναι να επιλέξεις αγκίστρι, είτε αυτό το κρατάνε ισχυρά κράτη είτε μικρότερα, το ζητούμενο δεν είναι στο όνομα της ισχύος ή της ανάγκης να γίνεις παράρτημα.
Ουδεμία αμφιβολία, όμως, διατηρώ για τα αισθήματα σε διεθνή ζητήματα. Δεν στεριώνουν υποθέσεις, παρά τις «εγκάρδιες σχέσεις». Τα φιλικά ή τα εχθρικά δεν είναι ταιριαστά στη διπλωματία, όπου δεν μετρούν οι διαθέσεις, αλλά οι προσθαφαιρέσεις συμφερόντων. Ολα τ’ άλλα είναι ανεμοσκορπίσματα, σκόνη, άμμος κι εντυπώσεις. Και σπανίως διασώσεις.
Της κ.Κ.Τζωρτζινάκη
