- Σε μια κλωστή δείχνει να κρέμεται η διαπραγμάτευση με τους δανειστές μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Αποδεικνύεται ακόμη μια φορά ότι οι καθυστερήσεις δεν φέρνουν πάντοτε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Στην Ευρώπη, μας έλεγε χθες μια... ισπανίδα δημοσιογράφος, η λήψη των αποφάσεων είναι χρονοβόρα και βασίζεται στη συναίνεση.
Η τακτική της ελληνικής πλευράς στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους δεν βασίσθηκε σ' αυτή την αρχή αλλά ήταν συγκρουσιακή με αποτέλεσμα να απομονωθεί σταδιακά από όλους τους δυνητικά συμμάχους της.
Βρέθηκε λοιπόν η Ελλάδα να είναι μόνη εναντίον όλων των άλλων σ' αυτή την διαδικασία.
Στη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Φινλανδία που ήταν παραδοσιακά απέναντι στις ελληνικές θέσεις ήλθαν να προστεθούν η Ισπανία, η Πορτογαλία και εσχάτως η Ιρλανδία που πέρασαν από την εποχή του Μνημονίου.
Ακόμη κι η Κύπρος που έχει ιδιαίτερους δεσμούς με την Ελλάδα φροντίζει να κρατά αποστάσεις στο Eurogroup.
O πολύς κόσμος στην Ισπανία, έλεγε η ίδια δημοσιογράφος χθες, έχει εκνευρισθεί με την Ελλάδα.
Ο ίδιος αισθάνεται ότι έκανε τις θυσίες που του ζητήθηκαν κι ακόμη περισσότερες για να αποφύγει το Μνημόνιο αλλά σήμερα πληρώνει για τις συνέπειες των ελληνικών πράξεων, π.χ. Χρηματιστήριο Μαδρίτης, για τις οποίες δεν έχει καμία ευθύνη.
Η μεγάλη πλειοψηφία των Ισπανών αισθάνεται, μας είπε, ότι η Ελλάδα ζητάει ειδική μεταχείριση και δεν τους αρέσει.
Αυτό είναι το κλίμα που επικρατεί σε μια άλλη χώρα που έζησε την πολιτική της λιτότητας και εξηγεί την απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα.
Μια χώρα στην οποία η Podemos είναι υπολογίσιμη πολιτική δύναμη πλέον.
Δεν είναι η μοναδική χώρα στην οποία παρατηρούνται ανάλογα φαινόμενα.
Στη Γαλλία, μια παραδοσιακά φιλική χώρα προς την Ελλάδα, το ποσοστό εκείνων που βγάζουν μια αρνητική προδιάθεση απέναντι στη χώρα έχει αυξηθεί αν και δεν είναι ακόμη πλειοψηφικό ρεύμα.
«Η ταπείνωση και ο διασυρμός της Ελλάδας και των ελλήνων πρέπει να σταματήσουν,» μας έλεγε πρόσφατα γαλλίδα, στέλεχος μεγάλης επιχείρησης.
Μόνο που δεν εννοούσε ότι οι περισσότεροι από εμάς. Γι' αυτή διασυρμός και ταπείνωση είναι να είσαι συνεχώς με απλωμένο το χέρι και πρώτο θέμα στα ΜΜΕ διεθνώς.
Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε άλλα περιστατικά και τα σχόλια άλλων ανθρώπων από άλλες χώρες που είναι πιο φτωχές από την Ελλάδα σε κατά κεφαλή εισόδημα.
Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στον ελληνικό αντίλογο για την μεγάλη δόση λιτότητας και τις συνέπειες της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, την υψηλή ανεργία κ.τ.λ. που αρκετοί στο εξωτερικό αντιμετωπίζουν με συγκατάνευση.
Όμως, δεν έχει νόημα.
Αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι ο συνδυασμός των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων και της απομάκρυνσης από το ευρωπαϊκό, ανιαρό μοντέλο της συναίνεσης δεν έχει κάνει καλό στη χώρα.
Εκτός των άλλων, έχει προκαλέσει κρίση εμπιστοσύνης που αντικατοπτρίζεται στη λήψη έξτρα μέτρων που ζητούν οι δανειστές.
Η πρόταση που υπέβαλαν χθες οι θεσμοί στο Eurogroup θα είναι πιθανόν η τελική με ελάχιστες προσθαφαιρέσεις.
Δεν είναι ασφαλώς η καλύτερη που θα μπορούσαμε να πάρουμε.
Ιδίως, αν συγκριθεί, όπως αναπόφευκτα θα γίνει στο τέλος, με το περιεχόμενο του e mail Χαρδούβελη.
Όμως, είναι αυτή που υπάρχει στο τραπέζι.
Εναλλακτικά, αν δεν υπάρξει συμφωνία, η χώρα θα αντιμετωπίσει το φάσμα των ελέγχων στη κίνηση κεφαλαίων μετά τις 30 Ιουνίου και το ενδεχόμενο να μην αποπληρώσει πλήρως το κράτος βασικές υποχρεώσεις του στο τέλος του μήνα.
Επιπλέον, η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με βαθύτερη ύφεση το 2ο εξάμηνο και σε χειρότερη θέση.
Ακούγονται ίσως κοινότυπα αλλά αποδεικνύεται, ακόμη μια φορά, πόσο δίκιο είχαν εκείνοι που έλεγαν ότι ο ευκολότερος και ταχύτερος δρόμος εξόδου από τα μνημόνια είναι τα ίδια τα μνημόνια.
Κι αυτό γιατί άμα βγείς απ' αυτά και δεν σε παρακολουθεί κανένας θεσμός θα έχεις την ευχέρεια να αντιστρέψεις μερικές από τις πολιτικές που θεωρείς λανθασμένες χωρίς να βασίζεσαι στα δάνεια άλλων χωρών ή του ESM.
Oμως, οι πολιτικές σκοπιμότητες και τα οργανωμένα συμφέροντα δεν το επέτρεψαν.
Ας αλλάξουμε τακτική γιατί έτσι όπως πάει οι ατελείωτες διαπραγματεύσεις εξαντλούν εμάς, όχι τους άλλους.
του Dr. Money