- "Πιο πιθανό είναι σε αναδυόμενες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Τουρκία και η Πολωνία."
Σύμφωνα με τον ιδρυτή της Stratfor*, αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα, καθώς οι πόλεμοι μεταξύ κρατών είναι ένα..χαρακτηριστικό της παγκόσμιας πολιτικής που επαναλαμβάνεται και θα μπορούσε εύκολα να επαναληφθεί σήμερα.
"Eπειδή οι πόλεμοι μεταξύ κρατών ευτυχώς είναι στις μέρες μας ένα ασυνήθιστο φαινόμενο, οι κυβερνήσεις προτιμούν να υποβοηθούν τη δράση μη κρατικών ομάδων σε άλλες χώρες, όπως συμβαίνει σήμερα στη Συρία, την Ανατολική Ουκρανία και σε μια σειρά από άλλα μέρη".
Ο ίδιος κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, αναφέρεται στο 2003 όταν η αμερικάνικη ηγεσία αποφάσισε την εισβολή στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσείν ή στη σύγκρουση Ερυθραίας Αιθιοπίας στα τέλη της δεκαετίας του 90’ για να εντοπίσει έναν πόλεμο μεταξύ κρατών.
Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ήταν η καταστροφική απόδειξη της εγγενούς αστάθειας ενός διεθνούς συστήματος που θεωρούσε τον πόλεμο ως νόμιμη επιλογή εξωτερικής πολιτικής και όχι ως έσχατη λύση.
Αναφέρθηκε μάλιστα σε περιόδους που οι διεθνείς αναλυτές δεν είχαν πιστέψει ότι ο πόλεμος ήταν μια επιλογή και όμως συνέβη. "Από το 1815 έως το 1871 δεν υπήρχε καμία διακρατική σύγκρουση οποιασδήποτε μορφής στην Ευρώπη", δήλωσε. "Και τότε ήταν που ήρθε ο Παγκόσμιος Πόλεμος", συμπλήρωσε.
Ακόμη, προειδοποίησε πως στη σύγχρονη εποχή, όπως σε κάθε ειρηνική περίοδο, υπάρχει μια ροπή προς μια βίαιη αναμέτρηση. "Δεν έχει υπάρξει ποτέ ένας αιώνας στην ιστορία της ανθρωπότητας που δεν είχε έναν τουλάχιστον ένα μεγάλο συστημικό πόλεμο" παρατήρησε, κάνοντας αναφορά στους Ναπολεόντειους και τους παγκόσμιους πόλεμους.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, οποιοδήποτε διεθνές σύστημα – είτε πρόκειται για τη συμμαχία των συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη που διατήρησε την ειρήνη, μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους είτε την ηγεσία των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο – έχει εγγενείς αδυναμίες. Το σύγχρονο διεθνές σύστημα εμπεριέχει τους σπόρους που θα οδηγήσουν στην αυτοκαταστροφή του.
Η σημερινή παγκόσμια τάξη εξακολουθεί να επιτρέπει την εκδήλωση κρίσεων που το ίδιο το σύστημα δεν μπορεί να επιλύσει.
Ο Friedman θεωρεί πως η κατάρρευση συγκεκριμένων δυνάμεων παγκοσμίως θα μπορούσε να παράγει μία τέτοια κρίση, καθώς αν καταρρεύσουν χώρες όπως η Γερμανία, η Κίνα και η Ρωσία και αντικατασταθούν από άλλες, “τότε ξεκινούν συστημικοί πόλεμοι”. Σύμφωνα με τον ιδρυτή της Stratfor, κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο “διότι δεν έχουν ισορροπία”.
Ιστορικά, έτσι έγινε με την ενωμένη Γερμανία του 1871 και μετά από λίγο ξέσπασε κόλαση, με την άνοδο της Ιαπωνίας στις αρχές του 20ου αιώνα που οδήγησε στο χάος. Έτσι και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια συστημική μετατόπιση. Ετοιμαστείτε για πόλεμο”.
Σε ερώτηση για το κατά πόσο θα μπορούσαν να υπάρξουν διακρατικοί πόλεμοι και στις μέρες μας, ο Friedman απάντησε πως δεν έχει υπάρξει αιώνας χωρίς να ξεσπάσει συστημικός πόλεμος (δηλαδή, ένας πόλεμος ικανός να κλονίσει ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα).
Με μια αφοπλιστική ερώτηση καταλήγει “θέλετε να στοιχηματίσετε ότι αυτός θα είναι ο μοναδικός αιώνας χωρίς πόλεμος; Το βάζω το στοίχημα”.
Τέλος, όταν του ζητήθηκε να προβλέψει πού θα μπορούσε να ξεσπάσει πόλεμος απάντησε:
“Πιο πιθανό είναι σε αναδυόμενες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Τουρκία και η Πολωνία. Συνεπώς, θα έλεγα στην ανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή ή λόγω κάποιας θαλάσσιας σύρραξης που θα προκαλούσε η Ιαπωνία εναντίον των ΗΠΑ.
Κάθε φορά που αναδύονται νέες δυνάμεις, πρέπει να βρουν την ισορροπία τους. Υπάρχουν νέες δυνάμεις που αναδύονται και παλιές δυνάμεις που παρακμάζουν. Δεν είναι η διαδικασία αυτή καθαυτή επικίνδυνη αλλά η θέση από την οποία αναδύεται...
"Eπειδή οι πόλεμοι μεταξύ κρατών ευτυχώς είναι στις μέρες μας ένα ασυνήθιστο φαινόμενο, οι κυβερνήσεις προτιμούν να υποβοηθούν τη δράση μη κρατικών ομάδων σε άλλες χώρες, όπως συμβαίνει σήμερα στη Συρία, την Ανατολική Ουκρανία και σε μια σειρά από άλλα μέρη".
Ο ίδιος κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, αναφέρεται στο 2003 όταν η αμερικάνικη ηγεσία αποφάσισε την εισβολή στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσείν ή στη σύγκρουση Ερυθραίας Αιθιοπίας στα τέλη της δεκαετίας του 90’ για να εντοπίσει έναν πόλεμο μεταξύ κρατών.
Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ήταν η καταστροφική απόδειξη της εγγενούς αστάθειας ενός διεθνούς συστήματος που θεωρούσε τον πόλεμο ως νόμιμη επιλογή εξωτερικής πολιτικής και όχι ως έσχατη λύση.
Αναφέρθηκε μάλιστα σε περιόδους που οι διεθνείς αναλυτές δεν είχαν πιστέψει ότι ο πόλεμος ήταν μια επιλογή και όμως συνέβη. "Από το 1815 έως το 1871 δεν υπήρχε καμία διακρατική σύγκρουση οποιασδήποτε μορφής στην Ευρώπη", δήλωσε. "Και τότε ήταν που ήρθε ο Παγκόσμιος Πόλεμος", συμπλήρωσε.
Ακόμη, προειδοποίησε πως στη σύγχρονη εποχή, όπως σε κάθε ειρηνική περίοδο, υπάρχει μια ροπή προς μια βίαιη αναμέτρηση. "Δεν έχει υπάρξει ποτέ ένας αιώνας στην ιστορία της ανθρωπότητας που δεν είχε έναν τουλάχιστον ένα μεγάλο συστημικό πόλεμο" παρατήρησε, κάνοντας αναφορά στους Ναπολεόντειους και τους παγκόσμιους πόλεμους.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, οποιοδήποτε διεθνές σύστημα – είτε πρόκειται για τη συμμαχία των συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη που διατήρησε την ειρήνη, μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους είτε την ηγεσία των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο – έχει εγγενείς αδυναμίες. Το σύγχρονο διεθνές σύστημα εμπεριέχει τους σπόρους που θα οδηγήσουν στην αυτοκαταστροφή του.
Η σημερινή παγκόσμια τάξη εξακολουθεί να επιτρέπει την εκδήλωση κρίσεων που το ίδιο το σύστημα δεν μπορεί να επιλύσει.
Ο Friedman θεωρεί πως η κατάρρευση συγκεκριμένων δυνάμεων παγκοσμίως θα μπορούσε να παράγει μία τέτοια κρίση, καθώς αν καταρρεύσουν χώρες όπως η Γερμανία, η Κίνα και η Ρωσία και αντικατασταθούν από άλλες, “τότε ξεκινούν συστημικοί πόλεμοι”. Σύμφωνα με τον ιδρυτή της Stratfor, κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο “διότι δεν έχουν ισορροπία”.
Ιστορικά, έτσι έγινε με την ενωμένη Γερμανία του 1871 και μετά από λίγο ξέσπασε κόλαση, με την άνοδο της Ιαπωνίας στις αρχές του 20ου αιώνα που οδήγησε στο χάος. Έτσι και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια συστημική μετατόπιση. Ετοιμαστείτε για πόλεμο”.
Σε ερώτηση για το κατά πόσο θα μπορούσαν να υπάρξουν διακρατικοί πόλεμοι και στις μέρες μας, ο Friedman απάντησε πως δεν έχει υπάρξει αιώνας χωρίς να ξεσπάσει συστημικός πόλεμος (δηλαδή, ένας πόλεμος ικανός να κλονίσει ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα).
Με μια αφοπλιστική ερώτηση καταλήγει “θέλετε να στοιχηματίσετε ότι αυτός θα είναι ο μοναδικός αιώνας χωρίς πόλεμος; Το βάζω το στοίχημα”.
Τέλος, όταν του ζητήθηκε να προβλέψει πού θα μπορούσε να ξεσπάσει πόλεμος απάντησε:
“Πιο πιθανό είναι σε αναδυόμενες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Τουρκία και η Πολωνία. Συνεπώς, θα έλεγα στην ανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή ή λόγω κάποιας θαλάσσιας σύρραξης που θα προκαλούσε η Ιαπωνία εναντίον των ΗΠΑ.
Κάθε φορά που αναδύονται νέες δυνάμεις, πρέπει να βρουν την ισορροπία τους. Υπάρχουν νέες δυνάμεις που αναδύονται και παλιές δυνάμεις που παρακμάζουν. Δεν είναι η διαδικασία αυτή καθαυτή επικίνδυνη αλλά η θέση από την οποία αναδύεται...
