- Δεν μπορεί η Ελλάδα να έχει οποιοδήποτε όφελος - οικονομικό ή πολιτικό - από το Brexit.
Αυτό τονίζει ο οικονομολόγος του φημισμένου Οικονομικού Ινστιτούτου «Bruegel» των ... Βρυξελλών Ζολτ Ντάρβας μιλώντας στο "Πρώτο Θέμα". Αμέσως μετά το αποτέλεσμα για αποχώρηση της Βρετανίας από το Ε.Ε.
Το Μέγαρο Μαξίμου έσπευσε να δημιουργήσει κλίμα ότι η Ελλάδα μπορεί να έχει ρόλο στο πολιτικό πεδίο, καθώς ζητούμενο είναι η συγκρότηση μιας προοδευτικής συμμαχίας που θα διεκδικήσει αλλαγή ατζέντας στην Ευρώπη, στην οποία διαμόρφωση θα έχει ρόλο και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Το κυβερνητικό επιτελείο προσβλέπει να εκμεταλλευτεί πολιτικά -προς όφελος της Ελλάδας- τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας, εν όψει και της Συνόδου Κορυφής τη Τρίτη.
Μιλώντας στο newmoney ο κ. Ντάρβας κράτησε αποστάσεις από τις φωνές που μιλούν για τραγικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στη ζώνη του ευρώ, ενώ δεν συμμερίζεται την άποψη ότι ξεκίνησε η αποσύνθεση της Ένωσης, στο βαθμό που το εκφράζουν οι καταστροφολόγοι, λέγοντας ότι ακόμα και αν θα υπάρξει άνοδος των λαϊκιστικών ευρωπαϊκών δυνάμεων οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν να μείνουν, με τον μεγάλο χαμένο να είναι το Ηνωμένο Βασίλειο.
Όπως σημειώνει, οι άμεσες εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας δεν είναι πολύ υψηλές, αλλά θα επηρεαστεί η χώρα μέσω άλλων «καναλιών». Το ένα είναι ο προϋπολογισμός της ΕΕ:
Η Ελλάδα έλαβε περίπου 3% του ΑΕΠ ως καθαρό ποσό από την ΕΕ, το οποίο θα μειωθεί. Ένας άλλος λόγος είναι η οικονομική κατάσταση στη ζώνη του ευρώ: εάν η επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της ευρωζώνης αυτό θα έχει συνέπειες και στην ελληνική οικονομία.
Διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζει αυτή τη στιγμή " πολύ θλιβερή" στην ευρωπαϊκή ιστορία και κάνει λόγο για ένα σημαντικό πλήγμα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που άρχισε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι σε κίνδυνο, όπως δηλώνει στο Πρώτο Θέμα, δεδομένου ότι Σκωτία και Βόρεια Ιρλανδία ψήφισαν να «παραμένουν». Παρατηρεί ότι οι αντιευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος, που εν μέρει τροφοδοτείται από τους φόβους που προκαλεί το μεταναστευτικό και η απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. "Η Ε.Ε. πρέπει να επανεξετάσει αυτά τα ζητήματα για να πετύχει", τονίζει χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς για τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν όψει και άλλων δημοψηφισμάτων ο οικονομολόγος απαντά ότι "είμαι λιγότερο απαισιόδοξος για το θέμα αυτό. Το δημοψήφισμα Brexit κατά πάσα πιθανότητα θα δώσει μια ώθηση στις λαϊκιστικές δυνάμεις και σε άλλες χώρες, αλλά βλέπω ότι είναι εξαιρετικά απίθανο η πλειοψηφία των ψηφοφόρων να ψηφίσει για αποχώρηση". Τονίζει δε ότι οι περισσότερες χώρες είναι δεμένες μεταξύ τους σε σύγκρισή με το Ηνωμένο Βασίλειο. Έχουν συγκριτικά ισχυρότερους ιστορικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς, ενώ το η Βρετανία ήταν πάντα μια ιδιαίτερη περίπτωση, αναφέρει.
Τι θα γίνει με την κυκλοφορία εργαζομένων, αγαθών και εμπορευμάτων
Περίπου το 45% των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών της Βρετανίας κατευθύνεται προς τα μέλη της ΕΕ και το 53% των εισαγωγών της προέρχονται από την ΕΕ. Συνεπώς, η Βρετανία θα προσπαθήσει να διατηρήσει την πρόσβασή της στην κοινή αγορά της Ευρώπης, αλλά η Ευρώπη θα επιμείνει στην ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος του «Bruegel» εκτιμά ότι αυτό που θα υπερισχύσει στις διαπραγματεύσεις μακροπρόθεσμα ίσως είναι το νορβηγικό μοντέλο. Η Βρετανία θα μπορούσε να συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Περιοχή υπό όρους παρόμοιους με αυτούς της Νορβηγίας. Αν και η Νορβηγία δεν είναι μέλος της ΕΕ, συμμετέχει σε πολλές από τις δομές του μπλοκ. Αυτή η επιλογή θα διατηρούσε την πρόσβαση της Βρετανίας στην κοινή αγορά της ΕΕ, όμως θα απαιτούσε επίσης το Λονδίνο να υιοθετήσει ευρωπαϊκούς κανόνες και να συνεισφέρει στον προϋπολογισμό του μπλοκ, χωρίς να έχει λόγο στη λήψη αποφάσεων.
"Για τη μακροπρόθεσμη συμφωνία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ε.Ε., η οικονομική πραγματικότητα θα φέρει μια σχέση νορβηγικού τύπου. Αλλά στην περίπτωση που υπάρχει ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων, η νέα ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου πιθανότατα να αντισταθεί. Κατά την άποψή μου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα επιτρέψουν μια εύκολη πρόσβαση των Βρετανών στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. χωρίς να υπάρχει ελεύθερη μετακίνηση των εργαζομένων. Ως εκ τούτου, μπορούν να θεσπιστούν ορισμένοι εμπορικοί φραγμοί και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορούν να πάρουν «διαβατήριο» για τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ΕΕ. Σε αυτή την περίπτωση οικονομικές και χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες μπορεί να μεταφερθούν από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την Ε.Ε., καταστρέφοντας τη βρετανική οικονομία, ενώ θα επωφεληθεί η οικονομία της Ε.Ε.", απαντά ο κ. Ντάρβας σε σχετική ερώτηση.
Εναλλακτικά, η Βρετανία θα μπορούσε να ακολουθήσει το ελβετικό μοντέλο που είναι διαπραγματευόμενη σειρά διμερών συμφωνιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα όριζαν την πρόσβασή της στην κοινή αγορά της Ευρώπης σε ορισμένους τομείς. Η Βρετανία θα πρέπει να τηρήσει τους κανονισμούς της ΕΕ μόνο στους τομείς που καλύπτουν οι συμφωνίες. Άλλη λύση είναι το μοντέλο της Νότιας Κορέας. Να υπογράψει, δηλαδή, μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έκανε η Νότια Κορέα το 2009. Το ευρωπαϊκό μπλοκ πιθανότητα να προσπαθήσει να περιορίσει την πρόσβαση της Βρετανίας σε συγκεκριμένους τομείς, όπως οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να πάρουν πάρα πολύ καιρό, καθώς στην περίπτωση της Νότιας Κορέας χρειάστηκαν σχεδόν μια δεκαετία.
Αγορές
Σχετικά με τις αγορές, αναφέρει ότι "ανησυχώ λιγότερο για τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως η πτώση των μετοχών και της αποδυνάμωσης της βρετανικής λίρας" και συνεχίζει "πιο σημαντική είναι η επίδραση της τρέχουσας αβεβαιότητας στις επενδύσεις (επιχειρήσεις δύνανται να αναβάλουν τα επενδυτικά τους σχέδια) και στην κατανάλωση (το κάθε νοικοκυριό να εξοικονομεί περισσότερα και να καταναλώνει λιγότερο), η οποία θα μειώσει την εσωτερική ζήτηση και θα μειώσει το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε χώρες κοντά". Ωστόσο, σε αντίθεση με τους περισσότερους αναλυτές εκτιμά ότι " θα περίμενα μόνο μια επιβράδυνση, όχι ύφεση". "Μετά από μια αρχική αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές, περιμένω ότι οι αγορές θα ηρεμήσουν τις επόμενες εβδομάδες. Αλλά οι εταιρείες που πραγματοποιούν επενδύσεις στην πραγματική οικονομία (π.χ. την ίδρυση ενός νέου εργοστασίου) πιθανότατα θα είναι πιο προσεκτικοί και έτσι οι επενδύσεις θα μειωθούν", προβλέπει ο κ. Ντάρβας.
