- «Το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι χαμηλότερο από ό,τι ένα χρόνο πριν», επισήμανε ο Stiglitz.
Η Ευρωζώνη ενδέχεται να... καταρρεύσει, εντός της επόμενης πενταετίας, το Brexit είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνο, διότι αποδεικνύει πως η ευρωπαϊκή ενοποίηση μπορεί να αντιστραφεί και η ελληνική κρίση δεν έχει τελειώσει.
Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε ο νομπελίστας οικονομολόγος, Joseph Stiglitz, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιρλανδική εφημερίδα «Irish Times», προειδοποιώντας ότι αυτή η κατάσταση δε θα έχει καλό τέλος.
Πιο συγκεκριμένα εκτιμά πως ορισμένες φορές η Ευρώπη πετυχαίνει, όπως στην απόφασή της για την υπόθεση της Apple, αλλά το ευρώ είναι διαλυμένο και οι ευρωπαίοι πολιτικοί στερούνται την επιθυμία να το διορθώσουν.
Αναλυτικότερα, με αφορμή την υπόθεση της Apple, ο Stiglitz τόνισε ότι η εταιρική φοροαποφυγή βρίσκεται στην καρδιά αυτού, που ο ίδιος αποκάλεσε διεφθαρμένο σύστημα, το οποίο προωθεί την ανισότητα και την αδικία και πυροδοτεί τον πολιτικό εξτρεμισμό.
Σημειώνεται ότι ο Stiglitz τάσσεται αναφανδόν υπέρ της απόφασης της Κομισιόν για την Apple, ενώ μόλις χθες (1/9/2016) χαρακτήρισε το αμερικανικό κολοσσό «ανέντιμο».
Στο νέο του βιβλίο «The Euro and Its Threat to the Future of Europe» (Το ευρώ και η απειλή του για το μέλλον της Ευρώπης), ο Joseph Stiglitz υποστηρίζει πως το ευρώ έχει πετύχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό για το οποίο δημιουργήθηκε.
Αντί να οδηγήσει σε περαιτέρω πολιτική ενσωμάτωση έχει προωθηθεί την αποσύνθεση, και αντί για την ενίσχυση της αλληλεγγύης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την έχει φέρει σε οριακό σημείο.
Ο ίδιος κατηγορεί για την αποτυχία του ευρώ την απόφαση να υιοθετηθεί ένα κοινό νόμισμα, προτού υπάρξουν οι θεσμοί για να το κάνουν αυτό να λειτουργήσει, αλλά και την ιδεολογική βάση, πάνω στην οποία δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, σε αντίθεση με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve - Fed), που λαμβάνει υπόψιν την ανεργία και την οικονομική ανάπτυξη για τη χάραξη της πολιτικής της, το μόνο κριτήριο για την ΕΚΤ είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών.
Αναγκασμένες να φορέσουν τον ζουρλομανδύα του ενιαίου νομίσματος, με ένα κοινό επιτόκιο που ταίριαζε σε κάποια μέρη της ηπείρου καλύτερα από ό, τι σε άλλα, οι χώρες της ζώνης του ευρώ έχουν δει την ανισότητα να αυξάνεται τόσο μεταξύ τους, όσο και στο εσωτερικό τους.
Η Γερμανία είναι ο κυρίαρχος παίκτης και, σύμφωνα με τον Stiglitz, ο παίκτης με την πλέον εκκεντρική οικονομική φιλοσοφία.
«Η Γερμανία έχει μια σειρά από οικονομικές πεποιθήσεις που είναι αντίθετες με εκείνες οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Και όμως κερδίζει. Γι 'αυτό βάζει τους πολιτικούς σε πολύ δύσκολη θέση. Τους λένε οι πολίτες τους πως θέλουν ανάπτυξη, και το τέλος της λιτότητας, και η Γερμανία, τους λέει «δεν μπορείτε να την έχετε» και πρέπει να συνεργαστούν», σημειώνει.
Ο ίδιος, έχοντας παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τις δράσεις της τρόικας στην Ελλάδας, τάσσεται κατά της λιτότητας, όχι μόνο διότι είναι «απάνθρωπη», αλλά και επειδή είναι «αναποτελεσματική και αυτοαναιρούμενη».
Ιδανικά, πάντως, ο νομπελίστας οικονομολόγος θα ήθελε να δει το ευρώ να επιβιώνει, ενισχυμένο από μεγάλες μεταρρυθμίσεις, που θα περιελάμβαναν την επιθυμία για μοίρασμα του κινδύνου και αμοιβαιοποίησης των χρεών, ωστόσο δε φαίνεται να υπάρχει η πολιτική βούληση.
Δεύτερη επιλογή του είναι η δημιουργία του «ευέλικτου ευρώ», που θα επέτρεπε στις χώρες ατομικά ή σε ομάδες να υιοθετήσουν διαφορετικές εκδόσεις της νόμισμα σε έναν ευέλικτο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών.
«Αν αυτό δεν είναι αποδεκτό», επισημαίνει ο Stiglitz, «το νόμισμα θα πρέπει να καταργηθεί».
Μάλιστα, εκτιμά πως το τέλος του ευρώ θα είναι θετική εξέλιξη για την Ευρώπη, υπό την έννοια ότι έχει αποσπάσει την προσοχή των χωρών και οδηγεί στη διαίρεση, την ώρα που η Ευρώπη θα έπρεπε να επικεντρώνεται σε τρόπους περαιτέρω ενοποίησης.
«Είναι δύσκολο να επικεντρωθεί σε αυτούς, ενώ το οικονομικό οικοδόμημα είναι ένα χάος», υποστηρίζει.
Η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ έχει δείξει ότι η διαδικασία της πολιτικής ολοκλήρωσης μπορεί να αντιστραφεί, σύμφωνα με τον Stiglitz, κάτι που καθιστά το Brexit δυνητικά επικίνδυνο για το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Ο οικονομολόγος είναι πεπεισμένος, ωστόσο, ότι οι οικονομικές συνέπειες για το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι διαχειρίσιμες, ιδιαίτερα εάν η ΕΕ αντισταθεί στον πειρασμό της εκδίκησης, κατά τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Stiglitz βλέπει την απόφαση υπέρ του Brexit ως μέρος ενός μοτίβου σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο, με βάση το οποίο οι πολίτες απορρίπτουν ένα οικονομικό και πολιτικό σύστημα που τους έχει απογοητεύσει.
Όσο για το ευρώ, ο Stiglitz φοβάται πως θα συνεχίσει να «βρίσκεται σε σύγχυση», καθώς κανείς από τους ευρωπαίους πολιτικού δεν εμφανίζεται πρόθυμος να προχωρήσει σε απαραίτητες αλλαγές που θα καταστήσουν το ευρώ επιτυχία, οικονομικά και πολιτικά.
«Νομίζω ότι υπάρχει μια εύλογη πιθανότητα ότι δε θα επιβιώσει την επόμενη πενταετία», υποστήριξε χαρακτηριστικά ο οικονομολόγος, ο οποίος σημείωσε πως, ακόμα και αν γίνουν οι αλλαγές, που ο ίδιος επιθυμεί να δει, το πιθανότερο είναι να γίνουν πολύ αργά.
«Το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι χαμηλότερο από ό,τι ένα χρόνο πριν», επισήμανε ο ίδιος, προειδοποιώντας πως «η ελληνική κρίση δεν έχει τελειώσει».
Παράλληλα, σημείωσε ότι υπάρχει ένα πολιτικό αδιέξοδο στην Ισπανία.
«Αυτό που βλέπω είναι μια Ευρώπη που σύρεται από τη μια κρίση στην άλλη, όσο βρίσκεται δεμένη στο ευρώ, που δε λειτουργεί», κατέληξε ο Stiglitz.
