Την ώρα που η Amazon συγκεντρώνει 16 δισ. με μια απλή ομολογιακή έκδοση
και η Apple από μόνη της έχει κεφαλαιοποίηση 800 δισ. δολάρια,
στη μικρή Ελλάδα οι πιστωτές ερίζουν για το πώς θα της φάνε μερικά περιουσιακά στοιχεία ακόμα.
Υπάρχει άραγε ελπίς με τα μυαλά που έχουμε;
Κάποιοι λένε ότι η ελληνική οικονομία είναι τόσο πίσω που η ανάκαμψή της θα είναι εντυπωσιακή. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι ...μετά από 7 χρόνια «θεραπείας» και τρία μνημόνια οι επενδύσεις στην Ελλάδα παραμένουν βασικό ζητούμενο. Αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο στην κοινωνία - την ώρα που η ανεργία καταπολεμάται και οι μισθοί βελτιώνονται στις προηγμένες οικονομίες η Ελλάδα, ουραγός, δίνει μάχη με τη νεο-φτώχεια.
Η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας, ανυπόληπτη και εκτεθειμένη, έκανε ό,τι στραβό μπορούσε τις τελευταίες δεκαετίες για να επιδεινώσει τα μεγέθη της. Η ελληνική οικονομία έχασε πολλά στοιχήματα, κυρίως όμως έχει τόσα ενδογενή προβλήματα που χρειάζεται πολύς χρόνος για να αντιμετωπιστούν.
Ερώτημα πρώτο: Βοήθησε την ελληνική οικονομία επί της ουσίας η πορεία σύγκλισης προς την Ευρωζώνη με τη μείωση των επιτοκίων;
Αμφίβολο, γιατί οι ραντιέρηδες είχαν μάθει να παίρνουν τον τόκο τους και οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με υψηλά περιθώρια κέρδους. Ετσι, μια πηγή δημιουργίας χρήματος εξαφανίστηκε και υποκαταστάθηκε από έναν υπερδανεισμό που μία δεκαετία αργότερα εμφανίστηκε ως κόκκινα δάνεια.
Παράλληλα οι ελληνικές τράπεζες επιδείνωσαν τους όρους επιβίωσης, καθώς ανέβασαν τη σχέση δάνεια προς καταθέσεις από 30 προς 100 σε 120 προς 100.
Ερώτημα δεύτερο: Η πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό με σταθερό νόμισμα ωφέλησε την οικονομία;
Σε κάποιον βαθμό ναι. Ομως επί της ουσίας χρησιμοποιήθηκε πολύ λίγο για παραγωγικές επενδύσεις και περισσότερο για ανάπτυξη της αγοράς κατοικίας, με συνέπεια να φουσκώσουν οι τιμές ανά την επικράτεια και οι εργολάβοι που έβγαλαν λεφτά να είναι τώρα χρεοκοπημένοι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αλλά και οι τράπεζες να έχουν γίνει αποθήκες ακινήτων άνευ αξίας.
Ερώτημα τρίτο: Το ευρώ ωφέλησε την ανταγωνιστικότητα;
Σαφώς και όχι. Ο πανέξυπνος Ελληνας φρόντισε να στρογγυλοποιήσει προς τα πάνω τις τιμές σε βασικά είδη τροφίμων και αρκετές πολυεθνικές να μεταφέρουν κέρδη μέσω τριγωνικών συναλλαγών. Το κόστος ζωής αυξήθηκε και όταν η κρίση ξέσπασε, τα αποτελέσματα είναι αυτά που έχουμε σήμερα.
Ερώτημα τέταρτο: Οταν μπήκαμε στο ευρώ έγιναν οι αναγκαίες κινήσεις;
Οχι, γιατί οι διαρθρωτικές αλλαγές δεν έγιναν (γίνονται την τελευταία 5ετία), οι αποκρατικοποιήσεις ήταν πολύ λίγες, ενώ οι ντόπιοι φεουδάρχες δεκαπλασίασαν τις περιουσίες τους από τα μέσα του ’90 μέχρι τα μέσα του 2000.
Και μετά ήρθε το αδιέξοδο.
Η πανέξυπνη χώρα αντιστάθηκε στα προτεινόμενα προγράμματα αντί να πάρει την πρωτοβουλία να κάνει μόνη της τις κινήσεις το 2010 και άρχισε να εφαρμόζει γιαλαντζί μνημόνια που οδήγησαν στη σημερινή πραγματικότητα.
Σήμερα, λοιπόν, η ΔΕΗ δεν κάνει ούτε 500 εκατ. ευρώ και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που έχει μπροστά της είναι μαμούθ. Τότε η ΔΕΗ άξιζε πολλά δισ. και την αντιμετώπιζαν ως ιερή αγελάδα! Ποιος έχασε τελικά; Το Ελληνικό Δημόσιο!
Την ώρα που η Amazon συγκεντρώνει 16 δισ. με μια απλή ομολογιακή έκδοση και η Apple από μόνη της έχει κεφαλαιοποίηση 800 δισ. δολάρια, στη μικρή Ελλάδα οι πιστωτές ερίζουν για το πώς θα της φάνε μερικά περιουσιακά στοιχεία ακόμα. Υπάρχει άραγε ελπίς με τα μυαλά που έχουμε;
Του κ.Π.Μπουσμπουρέλη
