αίο, πρέπει να ισχύουν, μεταξύ των πολλών άλλων, δύο προϋποθέσεις.Πρώτον, να έχουν απόλυτη συνείδηση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται, δηλαδή να μην έχουν αυταπάτες.
Και, δεύτερον, να έχουν στοιχειώδη πίστη ότι μπορούν να τα καταφέρουν.
Κι αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να πιστεύουν τα επαναλαμβανόμενα κάθε τρεις και λίγο σενάρια καταστροφής, που δεν είναι καθόλου αθώα και, στο τέλος, είναι ικανά να δημιουργήσουν τέτοιο κλίμα που θα λειτουργήσουν όπως η αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Εξυπακούεται ότι για την ...εκπλήρωση και των δύο προϋποθέσεων, την πρώτη ευθύνη έχει η κυβέρνηση και όσοι άλλοι έχουν καίριες θέσεις ευθύνης στο ευρύτερο σύστημα οικονομικής εξουσίας. Ειδικά για τη δεύτερη προϋπόθεση, όμως, δεν είναι άμοιρα ευθυνών και τα μέσα ενημέρωσης, όταν επιλέγουν την καταιγιστική προβολή μόνο των καταστροφολογικών προβλέψεων. Αν ισχύει το αξίωμα ότι η οικονομία, εκτός από αριθμούς, «είναι κλίμα», αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλο βάρος έχει αυτή η επιλογή.
Υστερα από μια περίοδο ελαφρότητας (που εκφράστηκε με τη φράση «λεφτά υπάρχουν»), απαράδεκτης καθυστέρησης στη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού (που έχει αντίκτυπο σε κρίσιμους τομείς, όπως τα έσοδα του κράτους και η μείωση της σπατάλης) και επικοινωνιακών τεχνασμάτων (όπως η δήθεν σύγκρουση με την τρόικα των ελεγκτών για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό), φαίνεται ότι η κυβέρνηση αρχίζει να πατάει καλύτερα στα πόδια της. Μπορεί να καθυστέρησε χαρακτηριστικά σε πολλούς τομείς, αλλά τώρα είναι η κρίσιμη στιγμή να θέσει κάποιες βάσεις, ώστε να εξασφαλιστεί ότι σε μερικούς μήνες (π.χ. στις αρχές του 2011) η χώρα θα διαψεύσει οριστικά τα εφιαλτικά σενάρια περί πτώχευσης και θα πάρει το σίγουρο δρόμο προς την έξοδο από την κρίση.
Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες. Ο δρόμος αυτός θα είναι κακοτράχαλος και μακρύς, θα έχουμε επώδυνες αλλαγές σε ορισμένους τομείς της ζωής μας, αλλά είναι ο μόνος που μπορεί να βγάλει σε ξέφωτο. Ο άλλος οδηγεί κατευθείαν στον γκρεμό και πολλές δεκαετίες πίσω.
Προς αυτόν τον άλλο δρόμο επιδιώκουν να μας σπρώξουν όσοι έχουν ποντάρει στη χρεοκοπία της χώρας και, μέσω αυτής, στην αποδυνάμωση ή και τη διάλυση της ευρωζώνης. Από την άποψη αυτή η Ελλάδα, μέσα σε όλες τις αδυναμίες της, έχει και ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Η ευρωζώνη δεν θα την αφήσει να χρεοκοπήσει, επειδή αυτό το ενδεχόμενο θα επιφέρει μεγάλο πλήγμα στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μάλιστα, αν ακολουθήσει το φαινόμενο του ντόμινο, ίσως φτάσουμε στη διάλυση της ευρωζώνης, όπως προφητεύουν -κυρίως, δε, επιθυμούν διακαώς- ορισμένοι διεθνείς «γκουρού» των επενδύσεων και των αναλύσεων.
Πρώτα οι χώρες της ευρωζώνης και μετά η Ελλάδα έχουν κάθε λόγο και συμφέρον να αποτρέψουν αυτές τις επιδιώξεις. Αν η Ελλάδα καταφέρει να σταθεροποιήσει την κατάσταση της οικονομίας της (και αυτό θα κριθεί τους επόμενους μήνες), τότε θα μπορέσει από καλύτερη θέση να επιδιώξει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του δυσβάσταχτου χρέους της. Και αυτό μπορεί να το κάνει με περισσότερους του ενός τρόπους. Μπορεί να ζητήσει να μετατεθούν χρονικά οι δόσεις αποπληρωμής του. Ακόμη και ένα είδος αναδιάρθρωσης με ορισμένους από τους δανειστές της θα μπορούσε να επιδιώξει. Τότε, όμως. Και από θέση σχετικής ισχύος, αφού θα έχει φέρει αποτέλεσμα το οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζει και η εμπιστοσύνη θα έχει αποκατασταθεί. Αντίθετα, κάθε σκέψη για ελεγχόμενη πτώχευση, που συνεπάγεται έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή, είναι η συνταγή της αποτυχίας, που οδηγεί σε καθόλου ελεγχόμενη οικονομική καταστροφή για πολλά χρόνια.
Το συμπέρασμα όλων αυτών είναι προφανές και είναι διπλό:
* Η Ελλάδα καλείται να κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις της για να διαψεύσει τις «προφητείες», που διακινούν όσοι έχουν επενδύσει στη χρεοκοπία της. Είναι δουλειά όσων κυβερνούν να μην αφήνουν αναπάντητο το όργιο των φημών. Και πέρα από τις διαψεύσεις, η καλύτερη απάντηση είναι η προβολή των πραγματικών στοιχείων, που πολλές φορές χάνονται μέσα στον καταιγισμό των αρνητικών ειδήσεων.
* Για να πετύχει αυτή η κινητοποίηση, πρέπει να σπάσει αυτό το κλίμα μιζέριας και απαισιοδοξίας που τείνει να κυριαρχήσει. Είναι άλλο πράγμα να ξέρεις ότι έχεις μπροστά σου δυσκολίες, αλλά μπορεί να παλέψεις και να τις ξεπεράσεις, και άλλο να εμπεδωθεί η αίσθηση της ματαιότητας.
Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να καταπολεμήσει αυτό το κλίμα του φόβου που πάει να επικρατήσει. Φόβος για τις καταθέσεις τους οι μεν, για τις θέσεις εργασίας τους οι δε, για τις συντάξεις τους οι τρίτοι. Οι αρμόδιοι υπουργοί πρέπει να προσέξουν το μείγμα της πολιτικής που επιλέγουν. Για παράδειγμα, είναι άλλο πράγμα να κόβεις τις συντάξεις στα 45 και 50 χρόνια (όλοι, έστω οι περισσότεροι, καταλαβαίνουν ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό) και άλλο να επιβάλλεις ποινή (μείωση της σύνταξης) σε όσους έχουν 35 και 37 χρόνια δουλειάς, αλλά όχι και 40 την ώρα που συνταξιοδοτούνται.
Επίσης, είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να κόβεις στο μισό τις αποζημιώσεις, όταν περιμένεις κύμα ανεργίας. Με το μέτρο αυτό (αν ισχύσει και δεν πρόκειται ξανά για επικοινωνιακό παιχνίδι, για να ξαλαφρώσει στο τέλος και όλοι να είναι ευχαριστημένοι), οι μεν απολυμένοι θα βρεθούν πιο γρήγορα σε κατάσταση ανέχειας και οι εργοδότες δεν πρόκειται να ανοίξουν τις πόρτες των επιχειρήσεων στους νέους. Σε εποχές ύφεσης, τέτοια μέτρα δεν μπορούν να έχουν κανέναν αναπτυξιακό χαρακτήρα.
Οση σημασία έχει η επιτυχία των στόχων που έχει θέσει η κυβέρνηση κατ' επιταγήν των δανειστών μας (αύξηση εσόδων, μείωση δαπανών), άλλη τόση έχει και η καταπολέμηση του κλίματος απαισιοδοξίας, προτού πάρει τα χαρακτηριστικά τής απόλυτης μαυρίλας. Κι αυτό πρέπει να γίνει τώρα. Το καλοκαίρι, που είναι μπροστά μας, βοηθάει. Τα νέα μέτρα που αφορούν κρίσιμους τομείς της ζωής (π.χ. Ασφαλιστικό) δεν πρέπει να περιέχουν ακρότητες. Τα όποια αναπτυξιακά μέτρα είναι δυνατά, να επισπευσθούν. Η χώρα και οι πολίτες της χρειάζονται ανάσες, για να βγει ο δύσκολος χειμώνας που έρχεται. Άρθρο:Γ.Καρέλιας,αναδημοσίευση από εφημερίδα Ελευθεροτυπία.
