Γιατί επανέρχονται τα σενάρια χρεοκοπίας

Αμαρτωλό παρελθόν, προβληματικό παρόν και αβέβαιο μέλλον.

Αυτοί φαίνεται να είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους επανακάμπτουν τα...σενάρια χρεοκοπίας της χώρας μας στις διεθνείς αγορές, όπως τουλάχιστον προκύπτει από την ανάλυση των άρθρων που έχουν δημοσιευτεί τις τελευταίες ημέρες στον ξένο τύπο.

Το τεύχος Οκτωβρίου του περιοδικού Vanity Fair περιλαμβάνει ένα εκτενέστατο άρθρο για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας. Διαβάζοντας, έστω και διαγωνίως, τις πολλές χιλιάδες λέξεις του, αντιλαμβάνεται κανείς το πόσο μεγάλο είναι το βάρος των αμαρτιών του παρελθόντος, στις πλάτες της χώρας μας. Ο συντάκτης του, Μάικλ Λιούις, περιγράφει ένα καθεστώς πλήρους ανομίας, μία χώρα όπου επί χρόνια κυβερνούσαν οι μοναχοί Αρσένιος και Εφραίμ, ένα πραγματικό πανηγύρι φοροδιαφυγής, σπατάλης και διασπάθισης του δημοσίου πλούτου. «Στην περίπτωση της Ελλάδας», γράφει ο Λιούις, «δεν βύθισαν οι τράπεζες το κράτος [όπως συνέβη στην Ιρλανδία ή στις ΗΠΑ], αλλά το κράτος βύθισε τις τράπεζες» και προειδοποιεί τους πάνω από ένα εκατομμύριο συνδρομητές του Vanity Fair ότι θεωρεί πολύ δύσκολο να γλιτώσουν το «κούρεμα» οι δανειστές της χώρας μας.
Πέραν όμως του παρελθόντος, υπάρχει και το παρόν. Με το ΑΕΠ να μειώνεται κατά 3,7% το β’ τρίμηνο του 2010 (σε ετήσια βάση), την ιδιωτική κατανάλωση να υποχωρεί κατά 4,2% και τον πληθωρισμό να καλπάζει στο 5,5%, καθίσταται σαφές ότι το πρόγραμμα σταθεροποίησης κρέμεται πλέον από μία κλωστή. Αν και ο στασιμοπληθωρισμός δεν είναι φαινόμενο πρωτοφανές, η «ψαλίδα» ανάμεσα στο + 5,5% του πληθωρισμού και το - 4,2% της ανάπτυξης είναι σχεδόν πρωτάκουστη για ανεπτυγμένη οικονομία.
Όταν λοιπόν το παρελθόν είναι επιβαρυντικό και το παρόν δεν εμπνέει καμία εμπιστοσύνη, τότε το μέλλον δεν μπορεί παρά να προμηνύεται αβέβαιο. Εξ ου και σε χθεσινό του άρθρο στους Financial Times, ο James Mackintosh επισημαίνει στους επενδυτές ότι αν και η επένδυση στα δεκαετή ομόλογα του ελληνικού δημοσίου είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνη, η επένδυση στα διετή (τα οποία καλύπτονται από την περίοδο δανειοδότησης της Ε.Ε και του ΔΝΤ) είναι πολύ καλή, αφού προσφέρει τη σχεδόν ληστρική απόδοση του 10,4% (περίπου όσο και του Πακιστάν). Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι να απορεί κανείς που τα spread φλερτάρουν επιμόνως με τις 1.000 μονάδες βάσεις. Μάλιστα, ο Mackintosh υπογραμμίζει ότι αν φανεί ότι αποσταθεροποιείται η ελληνική κυβέρνηση, τότε η κήρυξη πτώχευσης θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, γεγονός που εξηγεί εν μέρει και το επιτόκιο στα διετή.