Η «ολλανδική ασθένεια» της Ελλάδας

Ο καθηγητής Σπράος, μιλώντας προ δεκαπενταετίας για την ελληνική περίπτωση, είχε διαγνώσει την «ολλανδική ασθένεια» που βασάνιζε τη χώρα..

Ο περιβόητος καθηγητής Γιάννης Σπράος ήρθε στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του ’90, -οι παλιότεροι θυμούνται- με πρόσκληση του Κώστα Σημίτη για να μελετήσει τα φλέγοντα προβλήματα της χώρας και να προτείνει λύσεις..
Πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι η πρόσκληση ήταν προσχηματική, καθώς το ΠΑΣΟΚ τότε (όπως και τώρα) δεν άντεχε τις διαρθρωτικές αλλαγές. Τότε η ανάγκη για αλλαγές...ξορκιζόταν μέσα από το εφεύρημα του εκσυγχρονισμού αλλά και μέσω της διακωμώδησης του συμπαθητικού καθηγητή.
Mην ξεχνάμε ότι στις μέρες μας υπό καθεστώς χρεοκοπίας, επιλέχθηκε η προσφυγή στο ΔΝΤ, προκειμένου να αρχίσει η χώρα να αναγνωρίζει τα μεγάλα προβλήματα που καλύπτονταν κάτω από το χαλί.
Ο καθηγητής Σπράος, μιλώντας προ δεκαπενταετίας για την ελληνική περίπτωση, είχε διαγνώσει την «ολλανδική ασθένεια» που βασάνιζε τη χώρα και την οδήγησε τελικά στην εντατική.
Ο όρος εκείνος αναφερόταν στην αποβιομηχάνιση και σε ό,τι κρύβεται πίσω απ’ αυτήν.
Η ολλανδική ασθένεια εκδηλώθηκε στις βόρειες χώρες, όπως η Βρετανία, η Νορβηγία και η Ολλανδία, μετά την εξεύρεση και αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στη Βόρειο Θάλασσα τη δεκαετία του ‘70. Οι εισροές συναλλάγματος χάρη σ’ εκείνους τους πόρους, ανέβασαν την πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία των χωρών αυτών τόσο, ώστε να επηρεάσει δυσμενέστατα την ανταγωνιστικότητα των μεταποιητικών τους προϊόντων και να τις οδηγήσει στην αποβιομηχάνιση.
Τα μεταποιητικά τους προϊόντα δεν ήταν πλέον απαραίτητα όσο πριν για την εξισορρόπηση των εξωτερικών συναλλαγών. Τέθηκε δε η παραγωγή τους στο περιθώριο μέσω της πραγματικής ανατίμησης των νομισμάτων τους, εξηγούν οι επαΐοντες.

Με άλλα λόγια αντί να φτιάχνουν προϊόντα, τα αγόραζαν με τα έσοδα από το πετρέλαιο, αποδυναμώνοντας καθημερινά τη βιομηχανική τους βάση και κατ’ επέκταση την οικονομική τους θέση.
«Πετρέλαιο» στην περίπτωση της Ελλάδας ήταν οι αθρόες εισροές πόρων αρχικά και κατόπιν η είσοδος της χώρας στο ευρώ. Και τα δύο λειτούργησαν ως «ηρεμιστικά» που επέδρασαν κατασταλτικά στην ελληνική οικονομία, με αποτέλεσμα να την αποπροσανατολίσουν και να τη θέσουν εξ αρχής εκτός ανταγωνισμού.

Η ένταξη της χώρας μας στην Ευρώπη, της «έστειλε» περισσότερα από 100 δισ. ευρώ (μέσω των κοινοτικών πακέτων βοήθειας). Τα οποία, αντί να διατεθούν για να δημιουργηθούν υποδομές, κατευθύνθηκαν πρωτίστως στην κατανάλωση, την εξαγορά ψήφων (με διορισμούς στο Δημόσιο) και στην ενίσχυση ημέτερων επιχειρηματικών συμφερόντων, που σήμερα γονατίζουν μπροστά στη λαίλαπα της κρίσης.
Αν οι πόροι εκείνοι διοχετεύονταν στη στήριξη μιας υγιούς παραγωγικής βάσης, δεν θα είχαμε βρεθεί στη σημερινή δυσχερή θέση.
Η κρίση θα χτυπούσε βέβαια την πόρτα μας, αλλά η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει εφεδρείες για να την αντιμετωπίσει..
Δ. Γ. Παπαδοκωστόπουλος