επί Ελληνικού εδάφους.Με δεκατρία συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια -σε συνέχεια της πρόσφατης επίσκεψης του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου στην Ελλάδα- ετοιμάζονται να επανέλθουν οι Ισραηλινοί.
Η συμφωνία για τις...επενδύσεις έκλεισε στις συζητήσεις που είχαν Παπανδρέου και Νετανιάχου, και αυτήν την περίοδο το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργασία με μια σειρά τοπικών επιχειρήσεων εργάζεται πυρετωδώς για να προετοιμάσει με λεπτομέρειες τις προτάσεις που θα καταθέσει στην ελληνική πλευρά.
Οι Ισραηλινοί δεν θέλουν να αποκαλύψουν το περιεχόμενο της συμφωνίας των δύο πρωθυπουργών και πολύ περισσότερο τις προτάσεις που ετοιμάζουν, αλλά μεταξύ άλλων θα προβλέπουν τη δημιουργία πέντε μονάδων αφαλάτωσης σε ελληνικά νησιά, επενδύσεις στον τουρισμό, την ενέργεια και ειδικότερα σε ανανεώσιμες πηγές, στα αγροτικά προϊόντα κ.λπ.
Η ισραηλινή κυβέρνηση επιδιώκει μέσω των παραπάνω επενδύσεων να θέσει τις βάσεις για στενότερη οικονομική συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ και να ενισχύσει τις προοπτικές στις σχέσεις των δύο κρατών. Η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν, εκ πρώτης όψεως, κάποια σημαντικά κοινά στοιχεία. Είναι μικρά κράτη, γεωγραφικά δεν βρίσκονται και στην καλύτερη γειτονιά, δεν διαθέτουν σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές και όπως συμβαίνει και με τους Ελληνες, πέντε Ισραηλινοί όταν συζητούν για ένα θέμα έχουν πέντε διαφορετικές απόψεις. Από το σημείο αυτό όμως κάθε ομοιότητα με την Ελλάδα σταματά.
Το Ισραήλ έχει μια οικονομία με εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης φέτος 4%, ανεργία 6,2% (και 3,7% για τον πληθυσμό με ανώτερη μόρφωση), το έλλειμμα από 5,1% του ΑΕΠ το 2009 υποχωρεί φέτος στο 4% και το χρέος διαμορφώνεται το 2010 στο 77,8% του ΑΕΠ.
Χρήσιμος οδηγός
Το οικονομικό μοντέλο του Ισραήλ μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο οδηγό, τουλάχιστον σε ορισμένες πτυχές του, για την Ελλάδα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση. Είναι ενδιαφέρον πως μια χώρα που συγκλονίστηκε τη δεκαετία του ’80 από μια δραματική οικονομική κρίση (ο πληθωρισμός το ’85 είχε φθάσει το 450%) κατάφερε σήμερα -και αφού απορρόφησε 1.000.000 εβραίους που μετανάστευσαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση- να κάνει εξαγωγές 35 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 23 δισ. σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Βεβαίως, είχαν τη δυνατότητα της νομισματικής πολιτικής και υποτίμησαν το σέκελ, αλλά το κλειδί της επιτυχίας για το Ισραήλ ήταν η καινοτομία. Κυβέρνηση, αντιπολίτευση και συνδικαλιστές συμφώνησαν στην κορύφωση της κρίσης, το 1985, να συνεργαστούν για τη διάσωση της οικονομίας και συνεπώς της χώρας. Τεχνολογίες που είχαν αναπτυχθεί για αμυντικούς σκοπούς, αξιοποιήθηκαν από τον ιδιωτικό τομέα και ταυτόχρονα η κυβέρνηση άρχισε να δίνει στους ιδιώτες ένα δολάριο για κάθε ένα που διέθεταν για επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογία.
Παράλληλα έστρεψαν τα εκπαιδευτικά τους ιδρύματα -έχουν επτά πανεπιστήμια, εκ των οποίων δύο κατατάσσονται σε υψηλές θέσεις μεταξύ των καλυτέρων του κόσμου- προς τις ειδικότητες της μηχανικής-μηχανολογίας (σήμερα το 40% των φοιτητών σπουδάζει στους κλάδους της μηχανικής και τα εκπαιδευτικά τους ιδρύματα ανοίγονται τώρα στον κλάδο της βιολογίας). Συμπληρωματικά, δημιούργησαν και οργανισμούς που χρηματοδοτούσε τόσο ο ιδιωτικός όσο και ο δημόσιος τομέας και στους οποίους ιδιώτες ή μικρές εταιρείες για διάστημα 3 έως 5 ετών δοκίμαζαν καινοτόμα project. Με αυτή τη συνταγή, οι Ισραηλινοί βρήκαν τον δικό τους δρόμο να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση.
Κοινωνικη ομοιογένεια
Η ισραηλινή κοινωνία -για προφανείς λόγους- προσπαθεί να περιορίσει τις ανισότητες. Αρκετοί Ισραηλινοί απέκτησαν μεγάλες περιουσίες, εισάγοντας εταιρείες στο NASDAQ ή πουλώντας εταιρείες σε πολυεθνικούς κολοσσούς.
Η δημιουργία αυτής της οικονομικής ελίτ δεν είναι μια εξέλιξη που τους χαροποιεί ή τουλάχιστον ένα γεγονός για το οποίο υπερηφανεύονται. Κάνουν ό,τι μπορούν για να περιορίσουν τα ιδιωτικά σχολεία, ενώ στους δρόμους του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ τα πολυτελή αυτοκίνητα είναι μάλλον σπάνια.
Οι πλούσιοι Ισραηλινοί -τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς- προσπαθούν να μην ξεχωρίζουν από το πλήθος, το αντίθετο δηλαδή με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα.
Υδάτινοι πόροι
Επειδή έχουν έλλειψη υδάτινων πόρων σταμάτησαν να δίνουν έμφαση στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και το βάρος μεταφέρθηκε σε τεχνολογικές λύσεις για τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Επίσης, έξω από το Τελ Αβιβ, βρίσκεται το Volcani Institute for Agriculture.
Σε εγκαταστάσεις που δεν γεμίζουν το μάτι, κατασκευάζουν κατά παραγγελία και όχι μόνον, μηχανήματα που ελέγχουν ποιοτικά τα μήλα, που καθαρίζουν ρόδια και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Τα πουλάνε σε όλο τον κόσμο για χιλιάδες δολάρια και δεν διστάζουν ακόμη και να βάζουν GPS σε αγελάδες για να μελετάνε τη συμπεριφορά των ζώων ώστε να βρίσκουν τρόπους να αυξάνουν την παραγωγή του γάλακτος. Σήμερα δουλεύουν 70 διαφορετικά project...
Αλ.Κασιμάτης
imerisia
