25η Δεκεμβρίου εκτός της γέννησης του Χριστού έχει συνδεθεί και με σκληρές μάχες του Αμερικανικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, της Γαλλικής Επανάστασης και του ελληνικού 1821.. Πέρασαν 177 χρόνια από τότε που εμφανίστηκε το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα.
Ερευνητές υποστηρίζουν ότι το έθιμο έχει...γερμανική προέλευση που ανάγεται στον 16ο αιώνα.
Ο Βαυαρός βασιλιάς Οθων έφερε το έλατο, ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση, στην Ελλάδα το 1833. Αρχικά το δέντρο στολίστηκε στο ανάκτορό του στο Ναύπλιο. Τον επόμενο χρόνο το παρουσίασε στην Αθήνα, που είχε στο μεταξύ ανακηρυχθεί νέα πρωτεύουσα του κράτους. Οι κάτοικοί της εντυπωσιασμένοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν.
Το πρώτο στολισμένο δέντρο στήθηκε στη Γερμανία το 1539. Τα στολίδια του ήταν γλυκίσματα και φαγώσιμα, εορταστικά συσκευασμένα, ρούχα ή άλλα χρήσιμα είδη. Με την πάροδο του χρόνου και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, εξελίχθηκαν σε διακοσμητικά αντικείμενα.
Οι προτεστάντες θέλουν τον Μαρτίνο Λούθηρο εμπνευστή του.
Ο στολισμός είναι καθαρά συμβολικός. Δείχνει την ευτυχία των ανθρώπων και την αναδημιουργία της φύσης, επειδή «εγεννήθη Παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός».
Ομως η ημέρα των Χριστουγέννων δεν είναι πάντα γιορτή για όλους. Και ας λάμπει σε άλλα σημεία του πλανήτη το έλατο. Η 25η Δεκεμβρίου έχει συνδεθεί με σκληρές μάχες, με πολυαίμακτες αντιπαραθέσεις. Ορισμένες από αυτές έχουν συνδεθεί με ημερομηνίες-ορόσημα για επαναστάσεις που έβαλαν τη σφραγίδα τους στην ιστορική εξέλιξη.
Αμερικανικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας.
Το 1776, νύχτα των Χριστουγέννων, οι άνδρες του Τζορτζ Ουάσινγκτον διασχίζουν τον ποταμό Ντελαγουέαρ στην Πενσιλβάνια. Με έφοδο αιφνιδιάζουν τους Βρετανούς αποικιοκράτες και την επόμενη ημέρα τούς νικούν στη μάχη του Τρέντον.
Γαλλική Επανάσταση.
Το 1793, ο στρατός της δημοκρατίας έχει συντρίψει διά πυρός και σιδήρου την αντεπαναστατική εξέγερση της Βανδέας.
Ελληνική Επανάσταση.
Το 1822, ο Ομέρ Βρυώνης οργανώνει την τελική έφοδο στο πολιορκημένο Μεσολόγγι την ώρα που οι υπερασπιστές του θα είχαν αφιερωθεί στα θρησκευτικά τους καθήκοντα, όπως όριζαν τα αυστηρά έθιμα της εποχής. Το μυστικό του προδίδεται. Οι Ελληνες βρίσκονται στις θέσεις τους. Η επίθεση έχει κακό τέλος.
1776
Ο Ουάσιγκτον έπιασε στον ύπνο τους Αγγλους στην Πενσυλβάνια
Στην αμερικανική ήπειρο το χριστουγεννιάτικο δέντρο άργησε πολύ να κάνει την εμφάνισή του. Είχε επικρατήσει η αντίληψη των πρώτων αποίκων, πουριτανών ως προς το δόγμα, που συνέδεαν το έθιμο με την ειδωλολατρική λατρεία.
Ανεξάρτητα απ΄αυτό, η Πενσυλβάνια δεν μπορούσε να έχει τίποτε το εορταστικό το 1776, καθώς μαινόταν η επανάσταση εναντίον της αγγλικής αποικιοκρατίας, ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας, όπως ονομάστηκε.
Ο ένοπλος αγώνας των 13 αποικιών εναντίον της καταπιεστικής μητρόπολης βρισκόταν ήδη στον δεύτερο χρόνο. Η επανάσταση συναντούσε σοβαρή αντίσταση. Το μέλλον της παρουσιαζόταν αβέβαιο. Είχε υποστεί σοβαρές στρατιωτικές ήττες στη Νέα Υόρκη και τη Νέα Υερσέη.
Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, διοικητής του ονομαζόμενου Ηπειρωτικού Στρατού, επινόησε ένα σχέδιο. Τη νύχτα των Χριστουγέννων, θα διασχίσει τον ποταμό Ντελαγουέαρ της Πενσυλβανίας και θα περικυκλώσει τους Αγγλους, που βρίσκονταν οχυρωμένοι στη μικρή πόλη του Τρέντον.
Ο καιρός ήταν άσχημος και το ποτάμι παγωμένο. Παρ΄ όλα αυτά οι στρατιώτες του Ουάσιγκτον κατάφεραν να το περάσουν. Πολλοί απ΄ αυτούς δεν είχαν ούτε μπότες να φορέσουν. Προχωρούσαν έχοντας τα πόδια τους δεμένα με κουρέλια.
Τα ξημερώματα κατάφεραν να βαδίσουν προς την κατεύθυνση του Τρέντον. Στην πορεία πολλοί ντόπιοι άμαχοι προσχώρησαν στους προελαύνοντες.
Πολλοί απ΄ αυτούς, διακατεχόμενοι από τον ενθουσιασμό του νεοσύλλεκτου, συμμετείχαν στην επιχείρηση χωρίς γνώση του επιτελικού σχεδίου και χωρίς προφυλάξεις. Ο αυθορμητισμός τους έφερε τον Τζορτζ Ουάσιγκτον συχνά σε απόγνωση.
Η κατάσταση έγινε περισσότερο δύσκολη, όταν διαπιστώθηκε ότι το μπαρούτι βράχηκε και αχρηστεύτηκε.
Στην αμηχανία των αξιωματικών του, ο Ουάσιγκτον απάντησε με ορμή: «Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ξιφολόγχες. Είμαι αποφασισμένος να καταλάβω το Τρέντον».
Ο αιφνιδιασμός ήταν απόλυτος. Οι Αγγλοι, παρά κάθε στρατιωτική λογική, είχαν επιτρέψει στον εαυτό τους το ξέφρενο γλέντι για τη γιορτή των Χριστουγέννων. Δεν έμειναν στις θέσεις τους ούτε καν οι σκοπιές γύρω από την πόλη, όπου στρατοπέδευαν. Οταν προσπάθησαν να ανασυγκροτηθούν, το αμερικανικό πυροβολικό άρχισε να βάλλει αποτελεσματικά από την απέναντι όχθη του Ντελαγουέαρ.
Η αμερικανική νίκη είχε αποφασιστική σημασία για τη συνέχεια της επανάστασης. Ενέπνευσε τους εξεγερμένους των αποικιών.
1793 ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Οι Ιακωβίνοι συντρίβουν την εξέγερση της Βανδέας
Το 1793, ενώ η Γαλλική Επανάσταση έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της, στα γερμανικά κράτη το χριστουγεννιάτικο δέντρο διανύει κιόλας 245 χρόνια παρουσίας. Οι Ιακωβίνοι, σφοδροί πολέμιοι της θρησκείας, έχουν εκτοπίσει το παραδοσιακό τυπικό της Καθολικής Εκκλησίας. Εχουν καθιερώσει τη λατρεία του Υπέρτατου Οντος. Αντικατέστησαν το Γρηγοριανό Ημερολόγιο με ένα καινούργιο, επαναστατικό, όπου δεν γιορτάζονται ούτε Χριστούγεννα ούτε Πάσχα. Ο πόλεμος εναντίον του Πρώτου Συνασπισμού δημιουργεί εκρηκτικά προβλήματα στην Εθνοσυνέλευση του Παρισιού.
Από τον Μάρτιο έχει εκδηλωθεί εξέγερση στη Βανδέα, την αφιλόξενη περιοχή που βρέχεται από τον Ατλαντικό. Αφορμή αποτέλεσε η γενική επιστράτευση 300.000 ανδρών, που ψήφισε η Συμβατική. Στην πραγματικότητα αφορούσε μονάχα 18.000 νέους από τη συγκεκριμένη περιφέρεια. Οι χωρικοί της Βανδέας επηρεάστηκαν δραματικά από τους ευγενείς και κυρίως από τον αντιδραστικό κλήρο. Ξεσηκώθηκαν.
Παρά τη σκληρή αντίστασή τους, υπέκυψαν. Και τον Δεκέμβριο υπέστησαν αλλεπάλληλες ήττες. Στο Μαν (12 Δεκεμβρίου) και στο Σαβενέ (23 Δεκεμβρίου) περικυκλώθηκαν και κατασφάχτηκαν. Οι επιζήσαντες τουφεκίστηκαν ή ρίχτηκαν στη θάλασσα για να πνιγούν. Εστίες αντίστασης παρέμειναν μέχρι το 1800. Τις εξαφάνισε ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Οι πρώτες εξεγέρσεις του Μαρτίου ήταν μεμονωμένες. Ομως γρήγορα συνενώθηκαν σε μία στρατιά, που αρχικά ονομάστηκε «Καθολική Ρωμαϊκή», κατόπιν «Καθολική Βασιλική» και τέλος «Μεγάλη Στρατιά». Συγκέντρωσε στις τάξεις της 40.000 άνδρες. Εδωσε σκληρές μάχες υπέρ της μοναρχίας. Κατάφερε να επιβιώσει, αξιοποιώντας τα ελώδη εδάφη γύρω από τον ποταμό Λείγηρα, αλλά και τη βοήθεια από το εξωτερικό. Η βοήθεια από το εξωτερικό και οι ωμότητες που διαπράχτηκαν εναντίον κατοίκων των πόλεων ώθησαν τη Συντακτική να εκδώσει ψήφισμα για την εκτέλεση κάθε στασιαστή που συλλαμβανόταν με το όπλο στο χέρι, καθώς και την καταστροφή των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Βανδέας.
1822 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Οι Τούρκοι χάνουν στο Μεσολόγγι
Τα Χριστούγεννα στην επαναστατημένη Ελλάδα του 1822 συνδέονται με την απόκρουση των στρατευμάτων του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή από τους πολιορκημένους του Μεσολογγίου.
Ο λόγος για την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου. Αρχισε στις 25 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Οι οθωμανικές δυνάμεις απέκλεισαν την πόλη από ξηρά και θάλασσα.
Ο Ομέρ Βρυώνης ήθελε να καταλάβει το Μεσολόγγι με διαπραγματεύσεις. Στόχος του ήταν να το διατηρήσει αλώβητο, για να το χρησιμοποιήσει ως σταθμό ανεφοδιασμού μετά την ερήμωση της Αιτωλοακαρνανίας.
Την επιδίωξή του αυτή αξιοποίησαν οι Ελληνες αρχίζοντας μια ατέρμονη διαπραγμάτευση. Η παρελκυστική τακτική επέτρεψε στους πολιορκημένους να ενισχύσουν τις πενιχρές οχυρώσεις τους και να εξασφαλίσουν τον ανεφοδιασμό τους.
Οι πασάδες είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο όταν αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την τελική έφοδο τη νύχτα 24 προς 25 Δεκεμβρίου. Πεποίθησή τους ήταν πως οι χριστιανοί, εφησυχασμένοι, θα πήγαιναν στις εκκλησίες για την πανηγυρική λειτουργία.
Το σχέδιό τους προδόθηκε από τον Γιάννη Γούναρη, έναν από τους κυνηγούς που είχαν υποχρεώσει να τους ακολουθήσουν για τις ανάγκες της επιμελητείας.
Ενημερωμένοι οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου βρέθηκαν στα πρόχειρα οχυρώματά τους την ώρα που χτυπούσαν οι καμπάνες και καλούσαν τους πιστούς στον Ορθρο. Η τουρκική έφοδος αποκρούστηκε.
Η πολιορκία λύθηκε λίγες ημέρες μετά την πανωλεθρία. Πολλοί από τους στρατιώτες πνίγηκαν στον Αχελώο κατά την υποχώρηση. Οι υπόλοιποι έφτασαν σε κακή κατάσταση στον Κραβασαρά (σημερινή Αμφιλοχία). Στη συνέχεια πέρασαν με πλοία στην Πρέβεζα.
Η καταστροφή αυτή των Οθωμανών σήμανε το τέλος της εκστρατείας τους στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.
Ο ηρωικός Γιάννης Γούναρης υπέστη θηριώδη εκδίκηση. Ο Ομέρ Βρυώνης διέταξε να σφαγούν η γυναίκα και τα παιδιά του, πράγμα που έγινε. Ο ίδιος, σχεδόν τρελαμένος, κατέφυγε σε μοναστήρι.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ
ethnos.gr
Ο Βαυαρός βασιλιάς Οθων έφερε το έλατο, ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση, στην Ελλάδα το 1833. Αρχικά το δέντρο στολίστηκε στο ανάκτορό του στο Ναύπλιο. Τον επόμενο χρόνο το παρουσίασε στην Αθήνα, που είχε στο μεταξύ ανακηρυχθεί νέα πρωτεύουσα του κράτους. Οι κάτοικοί της εντυπωσιασμένοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν.
Το πρώτο στολισμένο δέντρο στήθηκε στη Γερμανία το 1539. Τα στολίδια του ήταν γλυκίσματα και φαγώσιμα, εορταστικά συσκευασμένα, ρούχα ή άλλα χρήσιμα είδη. Με την πάροδο του χρόνου και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, εξελίχθηκαν σε διακοσμητικά αντικείμενα.
Οι προτεστάντες θέλουν τον Μαρτίνο Λούθηρο εμπνευστή του.
Ο στολισμός είναι καθαρά συμβολικός. Δείχνει την ευτυχία των ανθρώπων και την αναδημιουργία της φύσης, επειδή «εγεννήθη Παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός».
Ομως η ημέρα των Χριστουγέννων δεν είναι πάντα γιορτή για όλους. Και ας λάμπει σε άλλα σημεία του πλανήτη το έλατο. Η 25η Δεκεμβρίου έχει συνδεθεί με σκληρές μάχες, με πολυαίμακτες αντιπαραθέσεις. Ορισμένες από αυτές έχουν συνδεθεί με ημερομηνίες-ορόσημα για επαναστάσεις που έβαλαν τη σφραγίδα τους στην ιστορική εξέλιξη.
Αμερικανικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας.
Το 1776, νύχτα των Χριστουγέννων, οι άνδρες του Τζορτζ Ουάσινγκτον διασχίζουν τον ποταμό Ντελαγουέαρ στην Πενσιλβάνια. Με έφοδο αιφνιδιάζουν τους Βρετανούς αποικιοκράτες και την επόμενη ημέρα τούς νικούν στη μάχη του Τρέντον.
Γαλλική Επανάσταση.
Το 1793, ο στρατός της δημοκρατίας έχει συντρίψει διά πυρός και σιδήρου την αντεπαναστατική εξέγερση της Βανδέας.
Ελληνική Επανάσταση.
Το 1822, ο Ομέρ Βρυώνης οργανώνει την τελική έφοδο στο πολιορκημένο Μεσολόγγι την ώρα που οι υπερασπιστές του θα είχαν αφιερωθεί στα θρησκευτικά τους καθήκοντα, όπως όριζαν τα αυστηρά έθιμα της εποχής. Το μυστικό του προδίδεται. Οι Ελληνες βρίσκονται στις θέσεις τους. Η επίθεση έχει κακό τέλος.
1776
Ο Ουάσιγκτον έπιασε στον ύπνο τους Αγγλους στην Πενσυλβάνια
Στην αμερικανική ήπειρο το χριστουγεννιάτικο δέντρο άργησε πολύ να κάνει την εμφάνισή του. Είχε επικρατήσει η αντίληψη των πρώτων αποίκων, πουριτανών ως προς το δόγμα, που συνέδεαν το έθιμο με την ειδωλολατρική λατρεία.
Ανεξάρτητα απ΄αυτό, η Πενσυλβάνια δεν μπορούσε να έχει τίποτε το εορταστικό το 1776, καθώς μαινόταν η επανάσταση εναντίον της αγγλικής αποικιοκρατίας, ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας, όπως ονομάστηκε.
Ο ένοπλος αγώνας των 13 αποικιών εναντίον της καταπιεστικής μητρόπολης βρισκόταν ήδη στον δεύτερο χρόνο. Η επανάσταση συναντούσε σοβαρή αντίσταση. Το μέλλον της παρουσιαζόταν αβέβαιο. Είχε υποστεί σοβαρές στρατιωτικές ήττες στη Νέα Υόρκη και τη Νέα Υερσέη.
Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, διοικητής του ονομαζόμενου Ηπειρωτικού Στρατού, επινόησε ένα σχέδιο. Τη νύχτα των Χριστουγέννων, θα διασχίσει τον ποταμό Ντελαγουέαρ της Πενσυλβανίας και θα περικυκλώσει τους Αγγλους, που βρίσκονταν οχυρωμένοι στη μικρή πόλη του Τρέντον.
Ο καιρός ήταν άσχημος και το ποτάμι παγωμένο. Παρ΄ όλα αυτά οι στρατιώτες του Ουάσιγκτον κατάφεραν να το περάσουν. Πολλοί απ΄ αυτούς δεν είχαν ούτε μπότες να φορέσουν. Προχωρούσαν έχοντας τα πόδια τους δεμένα με κουρέλια.
Τα ξημερώματα κατάφεραν να βαδίσουν προς την κατεύθυνση του Τρέντον. Στην πορεία πολλοί ντόπιοι άμαχοι προσχώρησαν στους προελαύνοντες.
Πολλοί απ΄ αυτούς, διακατεχόμενοι από τον ενθουσιασμό του νεοσύλλεκτου, συμμετείχαν στην επιχείρηση χωρίς γνώση του επιτελικού σχεδίου και χωρίς προφυλάξεις. Ο αυθορμητισμός τους έφερε τον Τζορτζ Ουάσιγκτον συχνά σε απόγνωση.
Η κατάσταση έγινε περισσότερο δύσκολη, όταν διαπιστώθηκε ότι το μπαρούτι βράχηκε και αχρηστεύτηκε.
Στην αμηχανία των αξιωματικών του, ο Ουάσιγκτον απάντησε με ορμή: «Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ξιφολόγχες. Είμαι αποφασισμένος να καταλάβω το Τρέντον».
Ο αιφνιδιασμός ήταν απόλυτος. Οι Αγγλοι, παρά κάθε στρατιωτική λογική, είχαν επιτρέψει στον εαυτό τους το ξέφρενο γλέντι για τη γιορτή των Χριστουγέννων. Δεν έμειναν στις θέσεις τους ούτε καν οι σκοπιές γύρω από την πόλη, όπου στρατοπέδευαν. Οταν προσπάθησαν να ανασυγκροτηθούν, το αμερικανικό πυροβολικό άρχισε να βάλλει αποτελεσματικά από την απέναντι όχθη του Ντελαγουέαρ.
Η αμερικανική νίκη είχε αποφασιστική σημασία για τη συνέχεια της επανάστασης. Ενέπνευσε τους εξεγερμένους των αποικιών.
1793 ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Οι Ιακωβίνοι συντρίβουν την εξέγερση της Βανδέας
Το 1793, ενώ η Γαλλική Επανάσταση έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της, στα γερμανικά κράτη το χριστουγεννιάτικο δέντρο διανύει κιόλας 245 χρόνια παρουσίας. Οι Ιακωβίνοι, σφοδροί πολέμιοι της θρησκείας, έχουν εκτοπίσει το παραδοσιακό τυπικό της Καθολικής Εκκλησίας. Εχουν καθιερώσει τη λατρεία του Υπέρτατου Οντος. Αντικατέστησαν το Γρηγοριανό Ημερολόγιο με ένα καινούργιο, επαναστατικό, όπου δεν γιορτάζονται ούτε Χριστούγεννα ούτε Πάσχα. Ο πόλεμος εναντίον του Πρώτου Συνασπισμού δημιουργεί εκρηκτικά προβλήματα στην Εθνοσυνέλευση του Παρισιού.
Από τον Μάρτιο έχει εκδηλωθεί εξέγερση στη Βανδέα, την αφιλόξενη περιοχή που βρέχεται από τον Ατλαντικό. Αφορμή αποτέλεσε η γενική επιστράτευση 300.000 ανδρών, που ψήφισε η Συμβατική. Στην πραγματικότητα αφορούσε μονάχα 18.000 νέους από τη συγκεκριμένη περιφέρεια. Οι χωρικοί της Βανδέας επηρεάστηκαν δραματικά από τους ευγενείς και κυρίως από τον αντιδραστικό κλήρο. Ξεσηκώθηκαν.
Παρά τη σκληρή αντίστασή τους, υπέκυψαν. Και τον Δεκέμβριο υπέστησαν αλλεπάλληλες ήττες. Στο Μαν (12 Δεκεμβρίου) και στο Σαβενέ (23 Δεκεμβρίου) περικυκλώθηκαν και κατασφάχτηκαν. Οι επιζήσαντες τουφεκίστηκαν ή ρίχτηκαν στη θάλασσα για να πνιγούν. Εστίες αντίστασης παρέμειναν μέχρι το 1800. Τις εξαφάνισε ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Οι πρώτες εξεγέρσεις του Μαρτίου ήταν μεμονωμένες. Ομως γρήγορα συνενώθηκαν σε μία στρατιά, που αρχικά ονομάστηκε «Καθολική Ρωμαϊκή», κατόπιν «Καθολική Βασιλική» και τέλος «Μεγάλη Στρατιά». Συγκέντρωσε στις τάξεις της 40.000 άνδρες. Εδωσε σκληρές μάχες υπέρ της μοναρχίας. Κατάφερε να επιβιώσει, αξιοποιώντας τα ελώδη εδάφη γύρω από τον ποταμό Λείγηρα, αλλά και τη βοήθεια από το εξωτερικό. Η βοήθεια από το εξωτερικό και οι ωμότητες που διαπράχτηκαν εναντίον κατοίκων των πόλεων ώθησαν τη Συντακτική να εκδώσει ψήφισμα για την εκτέλεση κάθε στασιαστή που συλλαμβανόταν με το όπλο στο χέρι, καθώς και την καταστροφή των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Βανδέας.
1822 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Οι Τούρκοι χάνουν στο Μεσολόγγι
Τα Χριστούγεννα στην επαναστατημένη Ελλάδα του 1822 συνδέονται με την απόκρουση των στρατευμάτων του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή από τους πολιορκημένους του Μεσολογγίου.
Ο λόγος για την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου. Αρχισε στις 25 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Οι οθωμανικές δυνάμεις απέκλεισαν την πόλη από ξηρά και θάλασσα.
Ο Ομέρ Βρυώνης ήθελε να καταλάβει το Μεσολόγγι με διαπραγματεύσεις. Στόχος του ήταν να το διατηρήσει αλώβητο, για να το χρησιμοποιήσει ως σταθμό ανεφοδιασμού μετά την ερήμωση της Αιτωλοακαρνανίας.
Την επιδίωξή του αυτή αξιοποίησαν οι Ελληνες αρχίζοντας μια ατέρμονη διαπραγμάτευση. Η παρελκυστική τακτική επέτρεψε στους πολιορκημένους να ενισχύσουν τις πενιχρές οχυρώσεις τους και να εξασφαλίσουν τον ανεφοδιασμό τους.
Οι πασάδες είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο όταν αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την τελική έφοδο τη νύχτα 24 προς 25 Δεκεμβρίου. Πεποίθησή τους ήταν πως οι χριστιανοί, εφησυχασμένοι, θα πήγαιναν στις εκκλησίες για την πανηγυρική λειτουργία.
Το σχέδιό τους προδόθηκε από τον Γιάννη Γούναρη, έναν από τους κυνηγούς που είχαν υποχρεώσει να τους ακολουθήσουν για τις ανάγκες της επιμελητείας.
Ενημερωμένοι οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου βρέθηκαν στα πρόχειρα οχυρώματά τους την ώρα που χτυπούσαν οι καμπάνες και καλούσαν τους πιστούς στον Ορθρο. Η τουρκική έφοδος αποκρούστηκε.
Η πολιορκία λύθηκε λίγες ημέρες μετά την πανωλεθρία. Πολλοί από τους στρατιώτες πνίγηκαν στον Αχελώο κατά την υποχώρηση. Οι υπόλοιποι έφτασαν σε κακή κατάσταση στον Κραβασαρά (σημερινή Αμφιλοχία). Στη συνέχεια πέρασαν με πλοία στην Πρέβεζα.
Η καταστροφή αυτή των Οθωμανών σήμανε το τέλος της εκστρατείας τους στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.
Ο ηρωικός Γιάννης Γούναρης υπέστη θηριώδη εκδίκηση. Ο Ομέρ Βρυώνης διέταξε να σφαγούν η γυναίκα και τα παιδιά του, πράγμα που έγινε. Ο ίδιος, σχεδόν τρελαμένος, κατέφυγε σε μοναστήρι.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ
ethnos.gr
