Τι κρύβει η επικείμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους

Η επιμήκυνση της αποπληρωμής του ελληνικού χρέους με δυνητικά χαμηλότερα επιτόκια είναι το ζητούμενο στην ελληνική περίπτωση, αλλά η υλοποίηση δεν είναι εύκολη.

Βέβαιη θεωρούν κοινοτικοί αξιωματούχοι την ενίσχυση της χρηματοδοτικής δυνατότητας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοδοτικής Σταθερότητας (EFSF), καθώς είναι κομβικής σημασίας στο σχέδιο της Ε.Ε. για την...αντιμετώπιση της κρίσης με τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων των αδύναμων χωρών και παρεμβάσεις στην αγορά ομολόγων. Κοινοτικοί αξιωματούχοι και στελέχη ξένων τραπεζών εκτιμούν ότι η Γερμανία θα δώσει τελικά το πράσινο φως, ώστε το EFSF να έχει τη δυνατότητα άντλησης φθηνών κεφαλαίων από την αγορά μέχρι τα 440 δισ. ευρώ, από 255 δισ. ευρώ σήμερα, χωρίς να αποκλείεται η περαιτέρω ενίσχυσή του.

Αυτό σημαίνει ότι η συνδυασμένη δύναμη πυρός του EFSF, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΔΝΤ θα ανέλθει σε 750 δισ. ευρώ τουλάχιστον, ανοίγοντας το δρόμο για αγορές ομολόγων μερικών χωρών όπως η Ελλάδα και έμμεση αναδιάρθρωση του χρέους τους.

Το EFSF πρέπει επίσης να συνδράμει στη χρηματοδότηση της Ελλάδας, αν η τελευταία δεν έχει αποκτήσει πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές με λογικά επιτόκια μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2012, αφού το δάνειο των 110 δισ. ευρώ από τις χώρες τη ευρωζώνης και το ΔΝΤ δεν φτάνει να καλύψει τις ανάγκες από εκεί και πέρα.

Οι δόσεις του δανείου

Σημειωτέον ότι η Ελλάδα είναι προγραμματισμένο να εισπράξει το ποσό των 40 δισ. ευρώ τη φετινή χρονιά από τα 110 δισ. ευρώ, χωρίς να συμπεριληφθεί μέρος της τρίτης δόσης που ήταν να καταβληθεί το 2010 και πληρώθηκε φέτος. Οι εκταμιεύσεις από το ίδιο δάνειο ανέρχονται σε 24 δισ. ευρώ συνολικά το 2012 και μόλις 8 δισ. το 2013.

Το EFSF αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στο σχέδιο για την επαναγορά των ομολόγων που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όπως άλλωστε παραδέχθηκε πρόσφατα ο υπουργός οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου.

Το σχέδιο της επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια της ΕΚΤ, με μακροχρόνιο δάνειο που θα φέρει χαμηλότερο κουπόνι από το EFSF, είναι γνωστό. Η ΕΚΤ δεν θα είχε λογικά καμία αντίρρηση, αφού αναζητεί τρόπο εξόδου από το πρόγραμμα αγοράς τίτλων (SMP) και μάλιστα στην τιμή κτήσης τους, αφού στόχος της είναι να στηρίξει τα ομόλογα των χωρών-μελών και όχι να βγάλει κέρδος.

Εξυπακούεται ότι υπάρχουν κι άλλα σενάρια με απευθείας αγορά των ομολόγων της ΕΚΤ από το EFSF που εν συνεχεία θα ανταλλάξει με νέα ελληνικά ομόλογα που θα έχουν χαμηλότερα κουπόνια και μεγαλύτερες λήξεις.

Επίσης, η Ελλάδα, στο μέτρο που εξασφάλιζε χρηματοδότηση από το EFSF, θα μπορούσε να προχωρήσει σε δημοπρασία (reverse auction) για την επαναγορά του ελληνικού χρέους από την αγορά σε χαμηλότερες τιμές από την ονομαστική τους αξία, μειώνοντας περαιτέρω το χρέος.

Σημειώνεται ότι, εκτός από την ΕΚΤ που διαθέτει ελληνικά χρεόγραφα ονομαστικής αξίας 60 δισ. ευρώ περίπου, οι ελληνικές τράπεζες και τα ταμεία διαθέτουν επίσης ομόλογα ονομαστικής αξίας 77 με 80 δισ. ευρώ περίπου. Κοινώς, 137-140 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους βρίσκεται στα χέρια της ΕΚΤ και νομικών προσώπων ελληνικών συμφερόντων. Επίσης, χρέος ύψους 38 δισ. ευρώ βρίσκεται στα χέρια χωρών της ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Ομως, το ερώτημα που γεννάται είναι ποιοι θα πούλαγαν σε μια τέτοια περίπτωση, αφού θεωρείται βέβαιο ότι η δημοπρασία θα έδινε ώθηση στα ελληνικά ομόλογα.

Μια πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι θέλει την ΕΚΤ να εξωθεί κατά κάποιο τρόπο τις τράπεζες να πουλήσουν, γνωστοποιώντας τους ότι θα επαναφέρει σταδιακά τους προ κρίσης κανόνες για την παροχή ρευστότητας με ενέχυρο ελληνικά ομόλογα.

Με δεδομένο ότι μετά τις υποβαθμίσεις αξιολογούνται πλέον ως ομόλογα υψηλού ρίσκου, αυτό θα σήμαινε ότι οι ελληνικοί τίτλοι δεν θα γίνονταν πλέον αποδεκτοί για χρηματοδότηση από την ΕΚΤ και επομένως οι τράπεζες θα είχαν κίνητρο να τους πουλήσουν στη δημοπρασία.

Μια άλλη πρόταση θέλει τις τράπεζες να εξωθούνται σε πωλήσεις στην ανωτέρω δημοπρασία, αν τους γνωστοποιείτο ότι τα επόμενα πανευρωπαϊκά τραπεζικά τεστ αντοχής (stress tests) θα περιελάμβαναν κάποιο «κούρεμα» (απομείωση) στα ελληνικά ομόλογα.

Διαχείριση ρίσκου

Ομως, στελέχη ξένων οίκων επισημαίνουν ότι σκοπός του EFSF δεν είναι να βοηθήσει την Ελλάδα ή άλλες χώρες να μειώσουν το δημόσιο χρέος τους μέσω της αγοράς. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι σκοπός του ταμείου είναι αφενός να τις χρηματοδοτήσει το διάστημα που εφαρμόζουν προγράμματα λιτότητας και αφετέρου να μειώσει το ρίσκο της αναχρηματοδότησης (roll-over) του χρέους τους ώστε να μπορέσουν να δανεισθούν οι ίδιες από την αγορά.

Επομένως, η επιμήκυνση της αποπληρωμής του ελληνικού χρέους με δυνητικά χαμηλότερα επιτόκια είναι το ζητούμενο στην ελληνική περίπτωση, αλλά η υλοποίηση δεν είναι εύκολη.

Γι' αυτόν το λόγο πιστεύουν ότι πολλοί από τους σημερινούς κατόχους ελληνικών ομολόγων θα ήταν διατεθειμένοι να τα ανταλλάξουν εθελοντικά με νέα ομόλογα που θα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια και πιθανόν χαμηλότερα κουπόνια σε σχέση με τα παλιά, αλλά θα ήταν υψηλότερης πιστοληπτικής διαβάθμισης ώστε να αποζημιωθούν.

Για να συμβεί το τελευταίο, θα έπρεπε τα νέα ομόλογα να έχουν είτε την ΑΑΑ εγγύηση του EFSF είτε ομόλογα μηδενικού επιτοκίου από χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης να εγγυώντο το κεφάλαιο στη λήξη τους. Πρόκειται για παραλλαγή των περίφημων Brady ομολόγων της δεκαετίας του 1980, που πήραν το όνομά τους από τον αμερικανό υπουργό Οικονομικών εκείνης της περιόδου, καθότι οι ΗΠΑ εγγυώντο την αποπληρωμή τους.πηγή Ελευθεροτυπία.