Η επιστροφή στην ανάπτυξη είτε δεν συνοδεύεται από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είτε η μείωση της ανεργίας επιτυγχάνεται με μέτρα που απορρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις..Η αύξηση της ανεργίας αποτελεί μία από τις σοβαρότερες συνέπειες της οικονομικής κρίσης, κοινή σε όλες τις χώρες όπου εκδηλώνεται, από τις...ΗΠΑ, μέχρι την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Σήμερα, οι μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις, παγκοσμίως, ανακάμπτουν - παρά την κρίση χρέους της ευρωζώνης-, ωστόσο οι ρυθμοί αύξησης της απασχόλησης δεν είναι παντού ικανοποιητικοί. Η επιστροφή στην ανάπτυξη είτε δεν συνοδεύεται από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είτε η μείωση της ανεργίας επιτυγχάνεται με μέτρα που απορρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις.
Οι ΗΠΑ, όπου η ισορροπία στις σχέσεων μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών είχε χαθεί σε μεγάλο βαθμό, πριν ακόμα από το ξέσπασμα της κρίσης, είναι η μοναδική χώρα, μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομικών δυνάμεων της Δύσης, όπου οι θέσεις εργασίας εξακολουθούν να μειώνονται, παρόλο που τα υπόλοιπα οικονομικά μεγέθη ανακάμπτουν. Το αμερικανικό ΑΕΠ - η συνολική αξία αγαθών και υπηρεσιών -, μετά την έξοδο από την ύφεση, παρουσίασε σημαντικότερη βελτίωση συγκριτικά με τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία αλλά και τη Ρωσία. Αντιθέτως, τα ποσοστά ανεργίας παραμένουν υψηλότερα στις ΗΠΑ, σε σχέση με τις παραπάνω χώρες. Προφανώς, η σημαντικά συρρικνωμένη ομάδα των αμερικανών εργαζόμενων υποχρεώθηκε να δουλέψει σκληρότερα, για να παράγει αυτά τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Σύμφωνα με μελέτη της Gallup για τις αγορές εργασίας, παγκοσμίως, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, η αμερικανική ανεργία ξεπερνά, ποσοστιαίως, ακόμα και την κινεζική, που προωθεί πολιτική μείωσης της ανεργίας για την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης και κατανάλωσης. Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, μόνο η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Ισπανία, δηλαδή οι χώρες που ακόμα δεν έχουν ξεπεράσει την κρίση, έχουν σοβαρότερο πρόβλημα ανεργίας από τις ΗΠΑ. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, η μείωση των ποσοστών ανεργίας στις ισχυρές οικονομίες της Δύσης, επιτεύχθηκε με τη διασπορά των επιπτώσεων της κρίσης σε μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων. Στη Γερμανία και στον Καναδά, για παράδειγμα, πολλές εταιρείες απέφυγαν τις απολύσεις, επιβάλλοντας μείωση του ωραρίου και των μισθών και προωθώντας ευέλικτες σχέσεις εργασίας. Επέλεξαν δηλαδή πολιτικές που δεν λύνουν το πρόβλημα της εργασιακής ανασφάλειας, αλλά συχνά το εντείνουν.
Σε κάθε περίπτωση, βασική αιτία για την αστάθεια στην αγορά εργασίας των αναπτυγμένων χωρών αποτελούν δομικά χαρακτηριστικά των οικονομιών τους, όπως η ισορροπία ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες. Τα σωματεία, στις περισσότερες χώρες, έχουν χάσει τη δύναμή τους, τουλάχιστον στον ιδιωτικό τομέα, ενώ τα δικαστήρια έχουν γίνει πιο φιλικά στις επιχειρήσεις. Πολλές εταιρείες έχουν ήδη τη δυνατότητα να ρυθμίσουν με μεγαλύτερη ευελιξία τις σχέσεις τους με τους εργαζόμενους. Τους διώχνουν όταν “γίνονται βάρος” για την κερδοφορία τους και εντατικοποιούν τους ρυθμούς εργασίας για τους εναπομείναντες εργαζόμενους ή παίρνουν εποχιακό προσωπικό, όποτε "ανοίγει" η δουλειά.
Στον Καναδά, στην Ιαπωνία και στις περισσότερες από τις χώρες της Ευρώπης, τα εταιρικά κέρδη ακολουθούν αυξητικές τάσεις, ενώ στις ΗΠΑ, η κερδοφορία των επιχειρήσεων έχει αυξηθεί κατά 12%, σε σχέση με τα τέλη του 2007. Για τις επιχειρήσεις, η Μεγάλη Ύφεση αποτελεί παρελθόν, όχι όμως και για τους εργαζόμενους. Ο εργασιακός κατήφορος είναι μεγάλος για να ανακοπεί άμεσα και θα αποτελέσει ρυθμιστικό παράγοντα εξελίξεων στην οικονομία και στην πολιτική, παγκοσμίως, τα επόμενα χρόνια
Ε.Κοσμα
