Τόσο η Δύση όσο και οι χώρες τις Μέσης Ανατολής ως σήμερα θεωρούσαν αδιανόητη την κατάρρευση του αιγυπτιακού κράτους, που είχε καταφέρει να οικοδομήσει μια εικόνα, ήρεμης δύναμης, μετριοπάθειας και σταθερότητας.Αν η πολιτική και κοινωνική αναταραχή στην Αίγυπτο εξελιχθεί σε επανάσταση, οι επιπτώσεις για τον Αραβικό Κόσμο, την πολιτική της Δύσης, αλλά και τη Μέση Ανατολή θα είναι τεράστιες.
Η σημασία της Αιγύπτου είναι απείρως μεγαλύτερη από αυτή της μικρής Τυνησίας, που αποτέλεσε τον...καταλύτη των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή. Τα νέα δεδομένα θα επηρεάσουν τα συμφέροντα των Αράβων, του Ισραήλ, του Ιράν και της Δύσης.
Η Αίγυπτος είναι οι πολυπληθέστερη χώρα της Μέσης Ανατολής, οι θέσεις της στα διεθνή ζητήματα ετεροκαθορίζουν εν πολλοίς, την ευρύτερη πολιτική των Αράβων προς το Ισραήλ και το Ιράν, και τις συναινετικές αποφάσεις του Αραβικού Συνδέσμου.
Τόσο η Δύση όσο και οι χώρες τις Μέσης Ανατολής ως σήμερα θεωρούσαν αδιανόητη την κατάρρευση του αιγυπτιακού κράτους, που είχε καταφέρει να οικοδομήσει μια εικόνα, ήρεμης δύναμης, μετριοπάθειας και σταθερότητας.
Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι με ή χωρίς τον Πρόεδρο Μουμπάρακ, το κράτος και οι βασικές δομές του θα επιβιώσουν. Το ζήτημα είναι ποιος θα καλύψει το πολιτικό κενό και αν θα παρέμβει στις εξελίξεις ο στρατός, που θεωρείται θεματοφύλακας και χαίρει της εμπιστοσύνης της συντριπτικής πλειοψηφίας των Αιγυπτίων.
Στα μεγάλα κέντρα αποφάσεων πολλοί αναρωτιούνται αν οι πολιτικές πιέσεις για μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν και αν η ισλαμιστική Αντιπολίτευση θα εκμεταλλευθεί την αναταραχή για να καταλάβει την εξουσία. Προς το παρόν η Μουσουλμανική Αδελφότητα φαίνεται να προσπαθεί να ανέβει στο τραίνο ενός αυθόρμητου κινήματος διαμαρτυρίας, που κινείται χωρίς συγκροτημένη ηγεσία. Το ισλαμιστικό κίνημα προσπαθεί να ανέβει στο τραίνο, δεν κάθεται όμως στη θέση του οδηγού εκτιμά το Βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η κατάσταση πάντως παραμένει ρευστή, και αν η χώρα βυθιστεί στο χάος, οι πιθανότητες για την ανάδειξη, εθνικιστικής, ισλαμιστικής, στρατιωτικής ή φιλοδυτικής νέας ηγεσίας είναι ισοδύναμες. Η κατάσταση στην Αίγυπτο προκαλεί έκδηλη ανησυχία στα αυταρχικά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, που παρακολουθούν την ευρύτερη περιοχή να εισέρχεται σε μια ιστορική περίοδο πολιτικής αφύπνισης και λαϊκών διεκδικήσεων. Η Αίγυπτος είναι η πρώτη αραβική χώρα που έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ, μια πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ θα μπορούσε να ενισχύσει το αίσθημα απομόνωσης που αισθάνονται οι Ισραηλινοί στην περιοχή.
Η κατάρρευση της Αιγύπτου ενισχύει την παγκόσμια οικονομική αστάθεια και ωθεί την τιμή του πετρελαίου προς τα πάνω. Η Δύση τέλος ταλαντεύεται μεταξύ ανοικτής στήριξης των πολιτικών ελευθεριών και μεταρρυθμίσεων, και του ισχυρού φόβου να πέσει η Αίγυπτος στα χέρια πολιτικών ή θρησκευτικών εξτρεμιστών.
"O διορισμός του Ομάρ Σουλεϊμάν δεν θα είναι αρκετός, μπορεί να ήταν πριν από ένα χρόνο, όχι όμως σήμερα, ο διορισμός του μπορεί να καθησυχάσει τις ξένες κυβερνήσεις, την αμερικανική ή την ισραηλινή, οι δύο κυβερνήσεις έχουν μακρές σχέσεις με τον Ομάρ Σουλεϊμάν και τον εμπιστεύονται, οι κινήσεις Μουμπάρακ όμως για την πλειοψηφία είναι ημίμετρα, πολύ λίγα και πολύ αργά", επισημαίνει ο δημοσιογράφος Ασράφ Καλίλ της εφημερίδας Egypt Today.
Οι Αιγύπτιοι ζητούν πολιτικές μεταρρυθμίσεις, θέλουν μια ουσιαστική Δημοκρατία, με ορισμένη προεδρική θητεία και εκλογικό σύστημα. Δεν πείθονται από τα πολιτικά ανοίγματα του Προέδρου Μουμπάρακ, και τον κατηγορούν για διαφθορά και ότι είναι εκτός πραγματικότητας. Το μέγα ερώτημα είναι ποιος θα μπορούσε να τον διαδεχθεί, καθώς όπως έδειξε η εξέγερση στην Τυνησία, οι μάζες δεν ικανοποιούνται εύκολα.
Η Αντιπολίτευση είναι κατακερματισμένη, χωρίς ιδεολογική συνοχή, ενώ αν γίνονταν εκλογές, αναλυτές εκτιμούν ότι θα κέρδιζαν άνετα οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, έστω και μέσω ανεξάρτητων υποτίθεται υποψηφίων. Δεν υπάρχει δε δημοκρατική κουλτούρα, λόγω μακρόχρονης πολιτικής καταπίεσης.
"Αυτή είναι η νύχτα των μεγάλων αποφάσεων, η στάση του στρατού θα κρίνει το μέλλον, η αγάπη του λαού είναι όπλο των στρατιωτικών, ο στρατός δεν πρέπει να στραφεί κατά των πολιτών", τονίζει ο Μαμούν Φάντι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου.
Πάντως ο Εσάμ Ελ Εριάμ, ανώτατος στέλεχος των Αδελφών Μουσουλμάνων, κάλεσε τη Δύση να σεβαστεί το θρησκευτικό φρόνημα των Αιγυπτίων, και δήλωσε ότι Δημοκρατία, Ισλάμ και ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να συνυπάρξουν. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι προσπαθεί να θέσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα υπό την πολιτική Ομπρέλα της οργάνωσης, Εθνική Ένωση για την Αλλαγή, ώστε να δοθεί πολιτική λύση στην κρίση, που μπορεί να περιλαμβάνει και τον Επικεφαλής του Αραβικού Συνδέσμου, Αμρ Μούσα.
Η Ιορδανία, η Συρία, η Υεμένη, η Σαουδική Αραβία, η Αλγερία, η Λιβύη και το Μαρόκο φοβούνται ντόμινο πολιτικών εξελίξεων. Ήδη ο Μουαμάρ Καντάφι ανακοίνωσε νέο στεγαστικό πρόγραμμα για να κατευνάσει τις δυσαρεστημένες μάζες της Τζαμαχιρίας. Η Δύση ανησυχεί μήπως η ανατροπή Μουμπάρακ οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο τύπου Αλγερίας, σε ένα νέο Σαντάμ Χουσείν, σε μαοϊκό καθεστώς τύπου Υεμένης, ή σε στρατιωτικό πραξικόπημα.
"Το χειρότερο σενάριο για το Ισραήλ είναι η ενίσχυση της επιρροής ή η ανάληψη της εξουσίας από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, που συνδέεται πολιτικά και ιδεολογικά με τη Χαμάς", επισημαίνει ο Τζον Ντόνισον, αναλυτής του δικτύου BBC στην Ιερουσαλήμ.
Ιδιαίτερα το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν μήπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, ιδεολογικό δίδυμα της Χαμάς, ανέλθει στην εξουσία μέσω δημοκρατικών εκλογών. Ένα εχθρικό καθεστώς της Αίγυπτο θα ενίσχυε το αίσθημα περικύκλωσης των Ισραηλινών, που θα ένιωθαν ασφυκτικές στρατιωτικές και οικονομικές πιέσεις.
Ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα γνωρίζει ότι η χώρα που γέννησε πολιτικά πολλά κινήματα, και είναι πατρίδα του Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι, ιδεολογικού καθοδηγητή του Οσάμα Μπιν Λάντεν, μπορεί να αποτελέσει την ταφόπλακα για τις πολιτικές του φιλοδοξίες.
Δ.Θωμάς.
skai
