Πολιτικές λύσεις για την Ευρωπαική κρίση χρέους μόνο δύο υπάρχουν:
είτε να το διαλύσουμε το μαγαζί και να πάρει ο καθένας το δρόμο του,
είτε να ομοσπονδοποιηθεί το χρέος, κάτι που θα στο τέλος της ημέρας θα προϋπέθετε και πολιτική ομοσπονδοποίηση της ευρωζώνης...
Οι αποφάσεις που ελήφθησαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο της περασμένης Παρασκευής ήταν – για μία ακόμη φορά – λογιστικές και όχι πολιτικές. Η κρίση χρέους δεν αντιμετωπίστηκε επομένως στη ρίζα της, αλλά συμπτωματολογικά και, ως εκ τούτου, είναι βέβαιο πως οι πιέσεις των αγορών θα συνεχιστούν.
Από
... λογιστικής άποψης λοιπόν, είναι βέβαιο πως η Ελλάδα εξασφάλισε μία μεγάλη ανάσα, καθώς η μείωση του επιτοκίου και η παράταση του χρόνου αποπληρωμής για το δάνειο των 110 δισεκατομμυρίων που έχει λάβει από την Τρόικα, μειώνει στο μισό σχεδόν τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους, τα κρίσιμα δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση του Μνημονίου. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι πως με τα σημερινά δεδομένα η ανάσα αυτή δεν θα αποδειχθεί αρκετή για να αποτρέψει την ασφυξία. Και τούτο διότι όσο η αβεβαιότητα ως προς την πολιτική αποφασιστικότητα των Ευρωπαίων ηγετών να περάσουν στο επόμενο στάδιο της οικονομικής ενοποίησης συνεχίζεται, οι αγορές θα συνεχίζουν να αρνούνται να δανείσουν την Ελλάδα.
Ε, και τι έγινε, θα διερωτηθεί κάποιος, αφού πλέον αποφασίστηκε ότι τα χρήματα που θα χρειαστούμε θα τα παράσχει ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός, ο οποίος θα μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα. Εδώ ακριβώς εντοπίζεται όμως και το μεγάλο ερωτηματικό της όλης υπόθεσης. Αφήνοντας κατά μέρος το γεγονός ότι απομένουν ακόμη πολλά τεχνικά ζητήματα να λυθούν ως προς τη λειτουργία του Μηχανισμού και ο διάβολος, όπως γνωρίζουμε, βρίσκεται στις λεπτομέρειες (π.χ. η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία καλούνται να βάλουν 125 δισεκατομμύρια ευρώ στον κοινό κουμπαρά), το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ο ESM θα αντιμετωπίσει το ερώτημα του δανεισμού της Ελλάδας αμιγώς λογιστικά. Αποφασίστηκε δηλαδή πως θα αγοράσει ομόλογα, μόνο εάν θεωρηθεί πως το «χρέος του κράτους που ζητάει βοήθεια είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο».
Με δεδομένο ότι το ελληνικό χρέος το 2013 θα ξεπερνάει το 150% του ΑΕΠ, οι λογιστές είναι πολύ πιθανό να αποφασίσουν πως δεν είναι βιώσιμο και να μας στείλουν, όπως προβλέπεται, πρώτα μία βόλτα από τον κουρέα, πριν το αναχρηματοδοτήσουν. Και ποιο χρέος θα κουρευτεί; Προφανώς όχι το χρέος των 110 δισεκατομμυρίων προς την Τρόικα, το οποίο δεν είναι «αναδιαρθρώσιμο», παρά μόνο ως προς τα επιτόκια του και την περίοδο αποπληρωμής του, αλλά το χρέος προς τους ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές - τις τράπεζες, ελληνικές και ξένες, και τα ασφαλιστικά ταμεία. Το τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση, λίγοι άνθρωποι είναι επαρκώς καταρτισμένοι και ενημερωμένοι για να το προβλέψουν. Εξαρτάται εν πολλοίς από τις αντοχές και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν στην κατοχή τους όσοι θα αναγκαστούν να δεχθούν το κούρεμα, ενώ μία ιδέα θα πάρουμε και από τα αποτελέσματα των επόμενων stress test.
Με λίγα λόγια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν να φέρονται ως τραπεζίτες που προσπαθούν να διαχειριστούν ένα τοξικό χαρτοφυλάκιο, αντί να δώσουν πολιτική λύση στο πρόβλημα. Και πολιτικές λύσεις μόνο δύο υπάρχουν: είτε να το διαλύσουμε το μαγαζί και να πάρει ο καθένας το δρόμο του, είτε να ομοσπονδοποιηθεί το χρέος, κάτι που θα στο τέλος της ημέρας θα προϋπέθετε και πολιτική ομοσπονδοποίηση της ευρωζώνης.
Μέχρι να φτάσουμε όμως στο σημείο αυτό (κάτι που θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις των επόμενων μηνών), η Ελληνική κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει το δρόμο του λογιστή. Να αποδείξει δηλαδή ότι τα «νούμερα βγαίνουν». Και πως μπορεί να το κάνει αυτό; Μόνο με τη συνέχιση της προσπάθειας για περιορισμό του ελλείμματος και την μαζική εκποίηση δημόσιας περιουσίας. Ο χρόνος που μας απομένει δεν είναι πολύς και το αποτέλεσμα της προσπάθειας αβέβαιο...
N.Mαλεβίτης
