Τι πωλείται

Οι μεγάλες business και οι ιδιωτικοποιήσεις - Από τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, τα Νερά, τα Αεροδρόμια και τα Λιμάνια, μέχρι τα ακίνητα της ΚΕΔ, τα Λαχεία και τα Καζίνο.
Του Γιώργου Παπακωνσταντίνου

Το θέμα της προώθησης αποκρατικοποιήσεων, εισηγμένων ή μη επιχειρήσεων του Δημοσίου, της αξιοποίησης και πώλησης κρατικής ακίνητης περιουσίας, της εκμετάλλευσης assets της χώρας όπως τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και οι αυτοκινητόδρομοι, επανήλθε για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα μετά την πρόσφατη έκτακτη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών και τις δηλώσεις του οικονομικού επιτελείου περί επίσπευσης των διαδικασιών.
Μόνο που αυτή τη φορά, η υποχρέωση της Ελλάδας να αντλήσει 50 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις ακινήτων και συμμετοχών έχει αποτυπωθεί κι επισήμως προκειμένου να επιμηκυνθεί η αποπληρωμή του χρέους προς την τρόικα αλλά και να μειωθεί το επιτόκιο κατά μία ποσοστιαία μονάδα.

Εκλαμβάνεται πλέον από την τρόικα ως "δέσμευση" της χώρας μας να προχωρήσει σε αυτές τις κινήσεις προκειμένου να λάβει τη στήριξη των εταίρων της στην Ε.Ε.
Τα νέα δεδομένα είναι προφανές ότι ανεβάζουν στα ύψη το θερμόμετρο των προσδοκιών και κινητοποιούν τις επενδυτικές τράπεζες, που βλέπουν ότι ανοίγεται πεδίο δόξης λαμπρό στο μέτωπο των προμηθειών αλλά και των υπεραξιών.

Στο… σφυρί οι συμμετοχές!

Μέσα στα επόμενα χρόνια μπορεί το οτιδήποτε να αξιοποιηθεί ή να… βγει στο σφυρί! Κάτι που βέβαια θα εξαρτηθεί από το timing που θα επιλέξει η κυβέρνηση, τις συνθήκες, οικονομικές αλλά και χρηματιστηριακές, μια και στην ατζέντα των προς πώληση "ασημικών" είναι και τα ποσοστά του Δημοσίου, πλειοψηφικά ή μειοψηφικά, σε ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΕΛΠΕ, Τ.Τ., ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κ.λπ.
Στη λίστα με τις εταιρείες που επίσης, αμεσότερα ή σε βάθος χρόνου, θα… μπούνε στη σειρά για πώληση ή αξιοποίηση, με όποιον τρόπο επιλεγεί από τους αρμοδίους να γίνει, βρίσκονται η ΔΕΠΑ, το "Ελ. Βενιζέλος", το Καζίνο Πάρνηθας, τα "λαχεία", η ΛΑΡΚΟ, η Εγνατία Οδός, η Αττική Οδός και πλήθος ακόμα συμμετοχών ή εταιρειών.
Μόνο από τις εισηγμένες, με βάση τις τρέχουσες αποτιμήσεις, το Δημόσιο μπορεί να αντλήσει περισσότερα από 7 με 8 δισ. ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις μετασχηματισμών και ένταξης ομοειδών εταιρειών υπό την ομπρέλα εισηγμένων το ποσό μπορεί να διαμορφωθεί σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα. Βέβαια, το ερώτημα είναι αν υπάρχει χρόνος για μετασχηματισμούς.
Συνολικά, σήμερα οι συμμετοχές σε εισηγμένες και μη εταιρείες υπολογίζεται ότι μπορούν να αποφέρουν έσοδα της τάξεως των 10 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει υπό προϋποθέσεις τα 15 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι οι ξένοι οίκοι θεωρούν πως η Ελλάδα αρχίζει να βγαίνει από το τούνελ της χρεοκοπίας, συστήνοντας μάλιστα να προτιμώνται τοποθετήσεις σε τράπεζες που έχουν αυξημένες θέσεις σε επενδυτικά ομόλογα.
Σημειώνεται ότι η ΔΕΠΑ, τα κρατικά Λαχεία και το "Ελευθέριος Βενιζέλος" φαίνεται να περιλαμβάνονται στο πρώτο "πακέτο" αποκρατικοποιήσεων, και το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι από τις τρεις αυτές κινήσεις είναι δυνατόν να εισπράξει περί τα 2 δισ. ευρώ, ποσό που ενδεχομένως να είναι υψηλότερο, εφόσον το ενδιαφέρον είναι μεγάλο.

Επί τάπητος η αξιοποίηση ή πώληση ακινήτων

Ωστόσο, πέραν των συμμετοχών του Δημοσίου σε εισηγμένες ή μη επιχειρήσεις, μέσα στις δεσμεύεις που ανέλαβε η Ελλάδα είναι και η αξιοποίηση της ακίνητης δημόσιας περιουσίας, που υπολογίζεται σε επίπεδα μεταξύ 270 και 300 δισ. ευρώ, αφού πρώτα βέβαια η κυβέρνηση προχωρήσει στην άμεση καταγραφή της, ξεπεράσει νομικά προβλήματα και δυσκολίες (καταπατήσεις, κατεχόμενα από ιδιώτες, διεκδικούμενα, κόστος απαλλοτριώσεων κ.λπ.) και δημιουργήσει το περίφημο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο. Και τούτο καθώς ήδη μια μελέτη αναφέρει ότι μόλις το 13,47% αυτών των ακινήτων είναι πραγματικά ελεύθερο προς αξιοποίηση, χωρίς να σημαίνει ότι διαθέτουν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που θα τα καθιστούσαν εμπορικά εκμεταλλεύσιμα.
Πάντως, ήδη η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ), που κατέχει περί τα 72.000 ακίνητα, έδωσε το "πράσινο φως" για την αξιοποίηση είκοσι έως τριάντα ακινήτων-φιλέτων έπειτα από εισήγηση του συμβούλου ανάπτυξης δημοσίων ακινήτων. Οι διαγωνισμοί προσέλκυσης επενδυτικού ενδιαφέροντος αναμένεται να προκηρυχθούν το αμέσως επόμενο διάστηκα, προκειμένου να ενταθούν οι ρυθμοί αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας.
Παράλληλά, η κυβέρνηση έχει απευθυνθεί στις μεγαλύτερες εγχώριες τράπεζες προκειμένου, μαζί με ελληνικούς και ξένους εξειδικευμένους συμβούλους real estate, να βοηθήσουν στο να προχωρήσει μέσα στα επόμενα τρίμηνα η καταγραφή των ακινήτων αλλά και να υποβάλουν προτάσεις για τον τρόπο αξιοποίησης.
Σημειώνεται ότι ακόμα δεν έχει γίνει σαφής ο τρόπος αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, αν και κύκλοι της αγοράς ουδόλως αποκλείουν την πώληση κάποιων "φιλέτων".

Οι προτεραιότητες στις εισηγμένες, τι γίνεται με τις τράπεζες

Από πλευράς εισηγμένων εταιρειών προτεραιότητα λαμβάνουν το Τ.Τ. και η Αττικής, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ειδικά για το Τ.Τ. οι διαδικασίες αποκρατικοποίησης θα πραγματοποιηθούν τον επόμενο μήνα. Η συμμετοχή του Δημοσίου σήμερα στο Τ.Τ., άμεση και έμμεση, προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ. Το Τ.Τ. θεωρείται "φιλέτο" λόγω της καταθετικής βάσης που διαθέτει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν "αγκάθια", όπως η συμμετοχή στην T Βank, η οποία έχει ζήτημα κεφαλαιακής επάρκειας.
Στο πακέτο των υπό πώληση εταιρειών του Δημοσίου, πλέον, μπαίνει κι η Αγροτική Τράπεζα, όπου φαίνεται όμως ότι θα προηγηθεί αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με τη συμμετοχή του Δημοσίου. Υπό τις παρούσες συνθήκες, θεωρητικά το Δημόσιο από την πώληση της τράπεζας θα μπορούσε να εισπράξει άνω των 600 εκατ. ευρώ. Φυσικά, το ποιο θα είναι το ποσό θα καθοριστεί από τους μετασχηματισμούς που θα γίνουν το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.

Η περίπτωση ΟΤΕ

Στον ΟΤΕ είναι δεδομένο ότι η κυβέρνηση θέλει να απεμπλακεί, ενώ οι Γερμανοί της Deutsche Telekom επιθυμούν να ελέγξουν την εταιρεία. Το τι θα γίνει και πώς εξαρτάται από την τιμή της μετοχής αλλά και από την επίλυση του μείζονος θέματος της διαχείρισης του προσωπικού του ΟΤΕ, το οποίο στην πλειοψηφία του απολαμβάνει εργασιακές συνθήκες δημοσίου τομέα... Η τρέχουσα αποτίμηση της εταιρείας, αν το Δημόσιο κάνει χρήση της συμφωνίας μετόχων και ασκήσει το δικαίωμα πώλησης, μπορεί να αποφέρει έσοδα άνω των 900 εκατ. ευρώ.

Το timing για τη ΔΕΗ

Στη ΔΕΗ είχε ήδη αποφασιστεί η πώληση του 17% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας καθώς και η διατήρηση του στρατηγικού ελέγχου. Πλέον, όμως, τα δεδομένα μεταβάλλονται και δεν αποκλείεται να πουληθεί απευθείας ολόκληρη η συμμετοχή του Δημοσίου ή να έχουμε πώληση του 17% και εν συνεχεία του υπολοίπου 34% μαζί με το management. Το timing θα προσδιοριστεί με βάση τη συγκυρία, ενώ υπάρχουν σκέψεις και για αξιοποίηση των θυγατρικών ώστε να προκύψουν μεγαλύτερες υπεραξίες. Επιπλέον, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι ρόλο θα παίξουν κι οι εξελίξεις στο μέτωπο της υποχρέωσης της ΔΕΗ να προβεί σε κινήσεις που δημιουργούν συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά. Το 51% της ΔΕΗ σήμερα αποτιμάται σε πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.

Ο ΟΠΑΠ και το άνοιγμα της αγοράς

Στον ΟΠΑΠ το άνοιγμα της αγοράς κι η διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Οργανισμού αναμένεται να ενισχύσουν και τα μεγέθη του. Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο μπορεί να εισπράξει σημαντικά έσοδα εφόσον πουλήσει το 33,4% που κατέχει στην εταιρεία, πράγμα που θεωρείται ειλημμένη απόφαση, αλλά η υλοποίησή της δεν αναμένεται προ του 2012. Κι αυτό διότι οι όποιες αλλαγές στη νομοθεσία έχουν ήδη καθυστερήσει και δεν αναμένεται να έχουν τεθεί ισχύ πριν από το ερχόμενο καλοκαίρι. Σήμερα ο ΟΠΑΠ θα μπορούσε να αποφέρει ποσό άνω του 1,8 δισ. ευρώ.

Τα ΕΛΠΕ και η ΔΕΠΑ

Στα ΕΛΠΕ είναι σαφές ότι η συμμετοχή του Δημοσίου στην καθημερινή διοίκηση είναι μειωμένη. Η μετοχική παρουσία είναι ισχυρή, αλλά, για να πουληθεί το 35%, σίγουρα θα πρέπει να εκδηλώσει ενδιαφέρον ο όμιλος Λάτση ή να ρευστοποιηθεί το πακέτο του Δημοσίου, που αξίζει σήμερα περί τα 850 εκατ. ευρώ στην αγορά. Πάντως οι εξελίξεις στα ΕΛΠΕ έχουν να κάνουν και με τις γενικότερες κινήσεις στην αγορά ενέργειας και σε εταιρείες όπως η ΔΕΠΑ...

Το "πακέτο" Ενέργεια - Λιμάνια - Υδρευση

Γενικότερα, στο μέτωπο της ενέργειας το οικονομικό επιτελείο προσανατολίζεται να πουλήσει "πακέτο" τη ΔEΠA με τη θυγατρική ΔEΣΦA, την εταιρεία που διαχειρίζεται τους αγωγούς και τον τερματικό σταθμό της Pεβυθούσας, δεδομένου ότι οι υποδομές αυτές αποτελούν το βασικό περιουσιακό στοιχείο που μπορεί να κάνει ελκυστική την εταιρεία αερίου…
Στα λιμάνια προωθείται η στρατηγική εταιρική αναδιάρθρωση του λιμενικού συστήματος των δώδεκα οργανισμών λιμένος που είναι ανώνυμες εταιρείες, καθώς και η σύναψη συμβάσεων παραχώρησης. Στόχος είναι οι στρατηγικές συνεργασίες και η εισαγωγή λιμανιών στο Χρηματιστήριο. Παρά τις καθυστερήσεις, δεν αποκλείεται οι κινήσεις να γίνουν εντός της φετινής χρονιάς. Είναι ιδιαίτερα δε πλέον πιθανό τόσο ο ΟΛΠ όσο και ο ΟΛΘ να αποτελέσουν τους φορείς κάτω από τους οποίους θα ενταχθούν τα υπόλοιπα λιμάνια.
Σήμερα η συμμετοχή του Δημοσίου σε ΟΛΠ και ΟΛΘ αποτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ και 120 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά βέβαια θα είναι πολλαπλάσια αν στην "ομπρέλα" των δύο εταιρειών ενταχθούν κι άλλα λιμάνια. Στον τομέα της ύδρευσης - αποχέτευσης, η κυβέρνηση φαίνεται να οδηγείται στην ένταξη των δύο μεγάλων εταιρειών ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ, στις οποίες ελέγχει περίπου 61% και 75% αντίστοιχα άμεσα) κάτω από εταιρεία συμμετοχών, στην οποία επίσης θα ενταχθούν κι εταιρείες άλλων μεγάλων πόλεων.
Επίσης, είναι σαφές ότι τόσο στη διαχείριση των υδάτινων πόρων όσο και των αποβλήτων προωθείται το μοντέλο των στρατηγικών συνεργασιών. Το Δημόσιο, πρακτικά, θα κρατά τις ιδιοκτησίες των υποδομών, αλλά θα παραχωρεί τη διαχείρισή τους, η οποία άλλωστε έχει και τη μεγαλύτερη σημασία. Σήμερα πάντως η ΕΥΔΑΠ θεωρητικά μπορεί να αποφέρει ποσό άνω των 350 εκατ. ευρώ στο Δημόσιο, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για την ΕΥΑΘ είναι 135 εκατ. ευρώ.

Οι εκτός Χ.Α. συμμετοχές

Στο δεύτερο τρίμηνο του φετινού έτους πρόκειται να προχωρήσει η πλήρης ιδιωτικοποίηση του Καζίνου της Πάρνηθας, ενώ το Δημόσιο θα "απαλλαγεί" κι από τη διαχείριση των κρατικών λαχείων με τη μορφή συμβάσεων παραχώρησης.
Επίσης, αναμένεται ο νόμος για τον εξορθολογισμό του Διαδικτυακού Στοιχήματος, που στην ουσία θα δώσει άδειες στις εταιρείες που ήδη δραστηριοποιούνται, με το Δημόσιο να εισπράττει έσοδα τόσο από τις άδειες όσο και από τη φορολογία. Υπολογίζεται μάλιστα ότι από το παράνομο Στοίχημα σήμερα η φοροδιαφυγή είναι της τάξεως των 4 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τη Λάρκο, προωθείται η άμεση αξιοποίηση της εταιρείας μέσω στρατηγικού επενδυτή, με στόχο την εξάλειψη των ζημιών. Επίσης, για την ορθολογική αξιοποίηση της εταιρείας και των αποθεμάτων νικελίου της χώρας, η κυβέρνηση θα εγκαταστήσει εντός του 2011 διαδικασίες διερεύνησης για τη βέλτιστη διαμόρφωση της στρατηγικής του Δημοσίου.
Στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, προσδιορίζεται παράταση της σύμβασης παραχώρησης για το δεύτερο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, ενώ προωθείται και εισαγωγή της εταιρείας στο Χ.Α. με διάθεση πακέτου μετοχών, χωρίς να αποκλείεται να βγει προς πώληση το σύνολο των μετοχών του Δημοσίου.
Στα υπόλοιπα αεροδρόμια προωθείται, επίσης, η σύναψη συμβάσεων παραχώρησης και φαίνεται ότι θα υπάρξει ένταξη υπό την ίδια εταιρική ομπρέλα αεροδρομίων που γειτνιάζουν. Πάντως και στο μέτωπο των προκηρύξεων έργων, όπως στο Καστέλλι, παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις από κυβερνητικής πλευράς, ενώ μετά τις νέες δεσμεύσεις δεν αποκλείεται να υπάρξει επιτάχυνση.
Σε ό,τι αφορά τον όμιλο ΟΣΕ, πέρα από τις περικοπές αναμένεται να προχωρήσει η μερική ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (πώληση του 49%, η οποία καθυστερεί κι αυτή) καθώς κι η αξιοποίηση ακινήτων (επίσης αποτελματωμένη) με συμβάσεις παραχώρησης. Επίσης, εντός της φετινής χρονιάς θα αξιοποιηθεί ο νέος αυτοκινητόδρομος ΕΓΝΑΤΙΑ μέσω συμβάσεων παραχώρησης, και πλέον δεν αποκλείεται η επέκταση της σύμβασης με την Αττική Οδό.
Στα ΕΛΤΑ, αρχικός στόχος ήταν η είσοδος στρατηγικού επενδυτή με μειοψηφική συμμετοχή και δικαιώματα διαχείρισης, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι η εταιρεία κατέχει το 10% του Τ.Τ. Πλέον, όμως, με δεδομένο ότι η καθολική υπηρεσία από το 2013 μπορεί να ανατίθεται κατά το δοκούν από το υπουργείο Υποδομών και τα ΕΛΤΑ θεωρητικά μπορεί να την κρατήσουν έως το 2028, δέλεαρ θα είναι η εξασφάλιση της καθολικής υπηρεσίας από την πλευρά της κυβέρνησης.
Για το φάσμα συχνοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του "ψηφιακού μερίσματος", προωθείται η αξιοποίηση μέσω συμβάσεων παραχώρησης στον ιδιωτικό τομέα. Η αξιοποίηση του φάσματος συχνοτήτων για την εκπομπή ψηφιακού σήματος δίδει νέες δυνατότητες ανάπτυξης προϊόντων στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις αμυντικές βιομηχανίες, Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ) και Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), για τις δύο τελευταίες προωθείται η πώληση του 65%, χωρίς ωστόσο αυτό να φαίνεται εφικτό σύντομα.

Τα "φιλέτα" του Δημοσίου

Οπως αναφέραμε και στην αρχή, η ενεργοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα δώσει το έναυσμα για την αξιοποίηση της τεράστιας ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, που υπολογίζεται σε επίπεδα μεταξύ 270 και 300 δισ. ευρώ. Σχετικά με τον τρόπο αξιοποίησής της, κάποια σενάρια μιλούν για σύσταση εταιρειών κυριότητας ακινήτων, ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου των οποίων θα πωληθεί στη συνέχεια σε ιδιώτες, άλλα και για δημιουργία εταιρειών χαρτοφυλακίου στις οποίες θα δίνεται το δικαίωμα αξιοποίησης των ακινήτων σε συνεργασίες με ιδιώτες υπό τη μορφή των συμβάσεων παραχώρησης ή θα εισαχθούν στο Χ.Α. Ενώ πρόσφατα ο υπουργός Επικρατείας κ. Παμπούκης έκανε λόγο περί του θεσμού της επιφάνειας, που θα προβλέπει την αξιοποίηση δημόσιας γης για ορισμένο χρονικά διάστημα, ίσως τα 49 έτη, με το Δημόσιο να κρατά τη γη και τον ιδιώτη να εκμεταλλεύεται την επιφάνεια.

Η λίστα της ΚΕΔ

Προ ημερών η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου ανακοίνωσε ένα "καλάθι" με τα 20 ακίνητα του Δημοσίου που πρότεινε προς αξιοποίηση ο Σύμβουλος Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΤΕ, PLANET, SAVILLS και CSF) και ενέκρινε το Δ.Σ. της ΚΕΔ. Στη λίστα περιλαμβάνονται εκτάσεις στο Βαθύ Σάμου (940 στρέμματα για οικιστικές και τουριστικές αναπτύξεις), στη Μίκρα Θεσσαλονίκης (600 στρέμματα, διάφορα δημόσια ακίνητα), στο Αντίρριο, στο Αφάντου Ρόδου, στην Ξάνθη, στην Ερμιόνη, στο Λαύριο (30 στρέμματα), στη Λίνδο Ρόδου (105 στρέμματα), στον Αρχάγγελο Ρόδου (410 στρέμματα), στην Καβάλα (44 στρέμματα παραθαλάσσια, καθώς και άλλα 500 στρέμματα στην περιοχή Ορφανός), στην Κέρκυρα (Κασσωπαίων Κέρκυρας, περίπου 500 στρέμματα), αλλά και ακίνητα σε Λ. Κύμης, Νεραντζιώτισσα, Λ. Κηφισίας, σε Χαλκίδα, Θέρμη Θεσσαλονίκης, Κυκλάδες, Μεγάλη Βρύση Φθιώτιδας, Αχαΐα, Μέθανα.
Οπως έχει αναδείξει η "Α" από καιρό, εκτάσεις όπως το Ελληνικό (υπάρχει μια έκταση 5.500 στρεμμάτων, στην οποία δύνανται να αναπτυχθούν διαφόρων ειδών χρήσεις όπως εμπορικές, τουριστικές, οικιστικές, θεματικό πάρκο, τεχνολογικό κέντρο, αθλητικό κέντρο, πολιτιστικό κέντρο, αστικό πράσινο κ.λπ.), η λίμνη Βεγορίτιδα (για ναυταθλητικές δραστηριότητες αναψυχής) μαζί με την περιοχή Βόρρας στο όρος Καϊμακτσαλάν, το Πρασονήσι (80.000 τ.μ.), οι Γούρνες Ηρακλείου (για χρήσεις τουριστικές, αναψυχής, εμπορικές, και είναι συνολικής έκτασης 738 στρεμμάτων), το παλιό εργοτάξιο της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου (270 στρέμματα, με προοπτικές ανάπτυξης μεικτής επιχειρηματικής ζώνης, για οικιστικές χρήσεις αλλά και για χρήσεις τουρισμού και αναψυχής), το Αφάντου Ρόδου (1.800 στρέμματα, βασικός στόχος είναι κι η αξιοποίηση με τη δημιουργία γηπέδων γκολφ 18 οπών, σε έκταση 550 και πλέον στρεμμάτων, η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων κ.λπ), εμπεριέχονται στην ευρύτερη προς αξιοποίηση λίστα.
Επίσης, οι Αλυκές Αναβύσσου (έκταση 1.450 στρεμμάτων, όπου στα σχέδια αξιοποίησης είναι να δημιουργηθούν ξενοδοχεία, συνεδριακά όπως και αθλητικά κέντρα, γήπεδα γκολφ), μαζί με εκτάσεις στη Μαγνησία (ακίνητο 150.000 τ.μ. για τουριστικές χρήσεις στην περιοχή Καλών Νερών), στην Ερμιόνη (έκταση 153 στρεμμάτων, απέναντι από τη νησίδα Δοκός, που διαθέτει δυνατότητες ανάπτυξης τόσο παραθεριστικής κατοικίας όσο και ξενοδοχειακών μονάδων), στη Χαλκιδική (ακίνητο 94.000 τ.μ. αλλά και ακίνητο 76.000 τ.μ., στη Σιθωνία, για χρήσεις τουριστικές, καθώς και παραθεριστικής κατοικίας), στην Ξάνθη (σε παραθαλάσσια έκταση 7.990 στρεμμάτων στο Δέλτα του ποταμού Νέστου, που όμως ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000), όπως και η αξιοποίηση της μαρίνας Βουλιαγμένης (η χερσαία ζώνη καλύπτει έκταση 47.165 τ.μ. περίπου και η θαλάσσια ζώνη 115.970 τ.μ.) και της έκτασης στη Σκοτίνα Πιερίας (πρόκειται για παραθαλάσσιο κτήμα εκτάσεως 427.215 τ.μ. και ακτογραμμής μήκους 750 μέτρων) θεωρούνται ως "φιλέτα" τα οποία θα προσελκύσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον εγχώριων και ξένων επιχειρηματικών σχημάτων και κεφαλαίων. ΑΞΙΑ