Υποβαθμίζεται διπλωματικά η Θεσσαλονίκη.- Τι αναφέρουν στην έκθεσή τους οι επιθεωρητές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επικαλούμενοι αυξημένο λειτουργικό κόστος.
- Θα μεταφερθούν οι δραστηριότητες στα Σκόπια;
Σε σχετική ερώτηση ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Daniel Bennett Smith δηλώνει αντίθετος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ η γενική πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Catherine Cay αρκέστηκε να σημειώσει ότι οριστική απόφαση θα ληφθεί μετά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του State Department. Θέλοντας να μειώσουν τις συνέπειες του ενδεχόμενου κλεισίματος του προξενείου, αμερικανοί διπλωμάτες υπενθύμιζαν ότι οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια περιορίζουν ολοένα και περισσότερο τις δραστηριότητές τους σε πολλές χώρες του κόσμου.
Το πιθανολογούμενο κλείσιμο του αμερικανικού προξενείου της Θεσσαλονίκης θορύβησε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, που έλαβε πρωτοβουλίες σε διπλωματικό επίπεδο, για να αποτραπεί το ενδεχόμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως αρνητικότατη εξέλιξη για τη χώρα και ειδικότερα για τη Θεσσαλονίκη.
Την ίδια ώρα οι πληροφορίες της “Θ” επιμένουν ότι “η απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη Θεσσαλονίκη είναι ειλημμένη και υπαγορεύεται από γεωστρατηγικούς λόγους”. Τα επιχειρήματα περί υψηλού λειτουργικού κόστους “είναι προφάσεις, για να κρατηθούν τα προσχήματα”, τόνισε στη “Θ” γνώστης της υπόθεσης, που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του.
Μετά τη σημερινή αποκάλυψη της “Θ” για την έκθεση του State Department αναμένεται να σημάνει συναγερμός στις αρχές της Θεσσαλονίκης, καθώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο συνιστά υποβάθμιση της πόλης. Ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την προοπτική της μεταφοράς των δραστηριοτήτων του προξενείου στα Σκόπια, τα οποία φιλοδοξούν να καταστούν το κέντρο της διπλωματικής παρουσίας των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή. “Δεν μπορεί να θεωρείται σημαντική μία πόλη, όταν δεν υπάρχουν σε αυτήν διπλωματικές υπηρεσίες πολλών χωρών”, υπογράμμισε χαρακτηριστικά έλληνας διπλωμάτης, εκφράζοντας το φόβο ότι “μία επιλογή αποχώρησης της διπλωματικής αποστολής των ΗΠΑ δεν αποκλείεται να συμπαρασύρει και άλλες χώρες των οποίων προξενικές αρχές λειτουργούν εδώ και χρόνια στη Θεσσαλονίκη”.
Προξενείο χαμηλής απόδοσης.
“Το γενικό προξενείο της Θεσσαλονίκης δεν συνεισφέρει ικανοποιητικά στα περαιτέρω συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ελλάδα και πρέπει να κλείσει”. (“Consulate General Thessaloniki does not contribute significantly to furthering U.S. interests in Greece and should be closed”). Αυτό είναι το συμπέρασμα της υπ’ αριθμόν ISP-I-11-15A έκθεσης που συνέταξε η υπηρεσία OIG (Office of Inspector General) στο τέλος Φεβρουαρίου και δημοσιοποιήθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής. Στην έκθεση εκφράζεται η εκτίμηση ότι το γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη έχει μικρή σημασία για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, και εφόσον οι περισσότερες ενέργειες μπορούν να πραγματοποιούνται από την πρεσβεία στην Αθήνα, συνιστάται το κλείσιμό του.
Η επιθεώρηση στο προξενείο της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε από τις 12 έως τις 15 Οκτωβρίου 2010, ενώ στην πρεσβεία στην Αθήνα από τις 5 έως τις 29 Οκτωβρίου. Ένας από τους στόχους των επιθεωρητών ήταν να διαπιστώσουν εάν το μέγεθος και η σύνθεση της διπλωματικής αποστολής στην Ελλάδα ανταποκρίνονται στις συνθήκες.
Στην έκθεση τονίζεται η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα, με έμφαση στη διαπίστωση ότι οι παρούσες συνθήκες επηρεάζουν τις ενέργειες της πρεσβείας με πολλούς τρόπους: από την ανασφάλεια στην εργασία μέχρι καθυστερήσεις σε εμπορικές συναλλαγές.Γίνεται μνεία επίσης στο γεγονός ότι εκτιμάται πως το 80% των λαθρομεταναστών στην Ε.Ε. εισέρχεται από την Ελλάδα αλλά και στον αντιαμερικανισμό, ο οποίος κατά την έκθεση λόγω της κατάργησης της βίζας και της ένταξης της χώρας μας στο πρόγραμμα visa waiver βαίνει μειούμενος.
Πρέσβης: όχι στο κλείσιμο.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Daniel Bennett Smith, ο οποίος τοποθετήθηκε στη θέση μόλις το Σεπτέμβριο του 2010, δηλαδή λίγο πριν από την έναρξη της επιθεώρησης, εμφανίζεται αντίθετος στο κλείσιμο του προξενείου της Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρεται στο κείμενο της έκθεσης, “διάφοροι αξιωματούχοι της πρεσβείας, συμπεριλαμβανομένου και του πρέσβη, διαφώνησαν με την εκτίμηση ότι το προξενείο της Θεσσαλονίκης είναι υπερτιμημένο. Τόσο ο πρέσβης όσο και άλλοι είπαν στην ομάδα ότι η Βόρεια Ελλάδα έχει ουσιώδεις διαφορές από την Αθήνα και ότι είναι σημαντικό να υπάρχει εκεί η επίσημη παρουσία των ΗΠΑ. Υποστήριξαν ότι η Θεσσαλονίκη εξυπηρετεί σαν πλατφόρμα επιβολής νόμου, προώθησης εξαγωγών, ενώ υπάρχουν και άλλες λειτουργίες και η δυναμική να γίνει (η Θεσσαλονίκη) κομβικό σημείο για την περιοχή των Βαλκανίων”.
Σύμφωνα με κύκλους του προξενείου “πρόκειται για σύσταση και όχι για απόφαση να κλείσει το προξενείο. Η απόφαση θα ληφθεί από ψηλά”, τονίζουν με νόημα.
Γιατί όμως ξαφνικά οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα;
Στην έκθεση τονίζεται ότι η Ελλάδα, όπως και η Πορτογαλία, είναι από τις μικρότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπου διατηρείται αποστολή. Μάλιστα ο ετήσιος προϋπολογισμός του προξενείου ανέρχεται σε 2.200.000 δολάρια, ποσό που επιβαρύνεται και από υποστήριξη κάποιων υπηρεσιών από την Αθήνα κατά -τουλάχιστον- 600.000 δολάρια. Οι επιθεωρητές συνεκτίμησαν “τη χαμηλή απόδοση εκθέσεων και αναλύσεων, την περιορισμένη προξενική και δημόσια δραστηριότητα και την ευκολία πρόσβασης από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, εφόσον το γενικό προξενείο Θεσσαλονίκης προσθέτει απλώς μία διάσταση στις δραστηριότητες της πρεσβείας, δεν είναι ουσιώδες για τα αμερικανικά ενδιαφέροντα στην Ελλάδα”…
Ελάχιστο εμπορικό ενδιαφέρον
Οι διπλωματικές δραστηριότητες των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη χρονολογούνται από το 1830, χρονιά κατά την οποία εγκαταστάθηκε μία μικρή αντιπροσωπεία στην πόλη της -τότε- Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προκειμένου να προωθούνται τα συμφέροντα της αμερικανικής ναυτιλίας στο Αιγαίο. Το 1870 εγκαταστάθηκε ο πρώτος επίτιμος πρόξενος Παντελής Χατζηλαζάρου, ενώ το 1908 η αντιπροσωπεία αναβαθμίστηκε σε προξενικό καθεστώς.
Σήμερα οι εκτιμήσεις δεν είναι ευοίωνες για την εμπορική σημασία των συναλλαγών των δύο χωρών. “Το ενδιαφέρον της Θεσσαλονίκης για τις ΗΠΑ από εμπορικής απόψεως είναι περισσότερο μία πιθανότητα παρά πραγματικότητα. Οι πρόσφατες αλλαγές στο νόμο για το cabotage θα μπορούσαν να αυξήσουν τον αριθμό των αμερικανικών κρουαζιερόπλοιων και των επισκεπτών ανάμεσα στα λιμάνια της Ελλάδας. Η αναβάθμιση του λιμανιού θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα στην τεχνική δραστηριότητα αλλά και ευκαιρίες πωλήσεων για αμερικανικές εταιρείες. Μία νέα ζώνη καινοτομίας θα μπορούσε να κάνει την πόλη περισσότερο ελκυστική σε επενδυτές από τις ΗΠΑ, πολλοί από τους οποίους δεν μετέχουν πλέον στην ετήσια έκθεση της πόλης”.
Μία από τις συστάσεις της έκθεσης επίσης είναι να διατηρηθεί μόνο μία εμπορική αντιπροσωπεία στη Θεσσαλονίκη, κατά τα πρότυπα του Μόσταρ στην Κροατία.
Περιορισμένες δραστηριότητες
Από διπλωματικούς κύκλους εκφράζεται ανησυχία ότι το πιθανό κλείσιμο του προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη μπορεί να οδηγήσει σε κλείσιμο και των προξενείων άλλων χωρών.
Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές “μία πόλη που θέλει να έχει υπόσταση και φιλοδοξεί να παίξει ρόλο σε μία περιοχή όπως τα Βαλκάνια δεν είναι δυνατό να μη διαθέτει διπλωματικές αποστολές. Οι δραστηριότητες και άλλων προξενείων έχουν περιοριστεί”. Διπλωμάτες από ξένες αποστολές στη Θεσσαλονίκη αποφεύγουν να σχολιάσουν την έκθεση, καθώς τίποτε ακόμη δεν είναι επιβεβαιωμένο.
Η οριστική απόφαση αναμένεται να ληφθεί σύντομα, ενώ η διαδικασία σε περίπτωση κλεισίματος ενδέχεται να διαρκέσει έως και τρία χρόνια. Για τους υπαλλήλους του προξενείου πάντως έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο απορρόφησής τους στην πρεσβεία στην Αθήνα, εφόσον η σύσταση μετατραπεί σε απόφαση.
Ρεπορτάζ: Χριστίνα Ταχιάου
Πηγή: Eφημερίδα "Θεσσαλονίκη"
