Συμπληρώνουμε αισίως(;) τον πρώτο χρόνο υπό το ζυγό του Μνημονίου.
Όπως και πέρσι, περίπου την ίδια εποχή, είχαν αρχίσει τα σενάρια περί ένταξης της Ελλάδας στο μηχανισμό, έτσι και ένα χρόνο μετά, πλέον τα σενάρια κινούνται στη σφαίρα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους..
Η ένταση των διαρροών ξεκίνησε και πάλι από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία στις αρχές του Απριλίου μίλησαν για... “απαίτηση” του ΔΝΤ να προχωρήσει η διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους για την Ελλάδα, ενώ μετά από λίγες μέρες έγινε γνωστή, αν και διαψεύστηκε αργότερα, η “μυστική” σύνοδος ορισμένων Ευρωπαίων Υπουργών Οικονομίας για να σχεδιάσουν την επόμενη μέρα.
Για ακόμη μία φορά από τη μία μεριά, αυτή δηλαδή που θέλει την Ελλάδα να τα καταφέρνει οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και λιγοστοί αναλυτές, και από την άλλη μεριά, αυτή δηλαδή που προτρέπει για αναδιάρθρωση, ξένα μέσα ενημέρωσης και αναλυτές – επενδυτές. Αφορμή στάθηκε η ανοδική αναθεώρηση του ελλείμματος που αναμένεται για το 2010, και το οποίο όπως όλα δείχνουν θα ξεπεράσει το 10%. Προσωρινές προβλέψεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας εκτιμούν ότι διαμορφώθηκε στο 10,6% του ΑΕΠ, αντί του αρχικού στόχου του 8,1%.
Το δάνειο των 110 δισ. ευρώ αντιμετωπίζεται πλέον από το Economist, την Pimco, το Ifo, το Peterson Institute for International Economics και άλλους αναλυτές, ως ένα μέσο καθυστέρησης της αναδιάρθρωσης του χρέους, με τις αμφιβολίες κατά πόσο η χώρα μπορεί να γυρίσει στις αγορές το 2012 να είναι πολλές. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι δανειακές ανάγκες το 2011 αναμένονται στα 58 δισ. ευρώ, τα οποία καλύπτονται από τις δόσεις του δανείου των 110 δισ. ευρώ και από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Ωστόσο, το 2012 οι δανειακές ανάγκες θα φτάσουν τα 66 δισ ευρώ, εκ των οποίων τα 24 δισ. ευρώ θα καλυφθούν από το πρόγραμμα του ΔΝΤ και της ΕΕ, 2 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις, 13 δισ. ευρώ από τα έντοκα, και 27 δισ. ευρώ υποθετικά από την πρωτογενή αγορά ομολόγων. Σ' αυτό το σημείο βλέπουν πολύ δύσκολη την άντληση τέτοιου ποσού από τις αγορές οι αναλυτές, με αποτέλεσμα να ζητήσουν την ένταξη στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης (ESM), η ισχύς του οποίου θα ξεκινήσει στα μέσα του 2013.
Παράλληλα, στο προσκήνιο έρχονται και οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της λιτότητας. Πριν από ένα χρόνο την προβλεπόταν συρρίκνωση του ΑΕΠ 4% το 2010 και 2,5% το 2011. Αντίθετα, μειώθηκε κατά 4,5% πέρυσι και προβλέπει ότι θα μειωθεί κατά 3,2% το 2011. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε από 9% στα μέσα του 2009 σε 14,2% κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2010, και αναμένεται να μέσο όρο 15,5% το τρέχον έτος. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού για το 2009 αναθεωρήθηκε από% 13,6% σε 15,4 του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από 115% έως 127% του ΑΕΠ.
Δεδομένων των εκτιμήσεων για το ύψος του χρέους στο 154% το 2011 και στο 163% το 2012, και τη χώρα στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης, είναι πλέον πολύ πιθανό η Ελλάδα να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους με τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών, όπως άλλωστε προβλέπει και ο μηχανισμός. Μόνο αν η κυβέρνηση καταφέρει να σημειώσει πρωτογενή πλεονάσματα και με ένα haircut ή επιμήκυνση του χρέους τότε μπορεί να καταστεί βιώσιμο, εκτιμούν οι αναλυτές.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η έξοδος είναι στον ορίζοντα και υποστηρίζει το πρόγραμμα που εφαρμόζει. Ο κ. Παπακωνσταντίνου βλέπει μάλιστα κάποια ενθαρρυντικά σημάδια: την ταχεία αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά τους τελευταίους μήνες, τη σημαντική μείωση του κόστους εργασίας και ενδείξεις για το ότι ο τουρισμός θα ενισχυθεί αργότερα αυτό το έτος.
Παράλληλα, ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι, η Κριστιν Λαγκάρντ και ο Όλι Ρεν, πιστεύουν ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει την σύγκλιση στα δημοσιονομικά της ελλείμματα και το χρέος, αρκεί να τηρηθούν πιστά τρεις κανόνες: Πρώτον, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα εξυγίανσης και τις μεταρρυθμίσεις. Σε αυτό δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Ούτε οι αγορές, αλλά ούτε και οι Ευρωπαίοι εταίροι θα χρηματοδοτούσαν τη συνέχιση των ελλειμμάτων. Η ευρωβοήθεια δίνει στην Ελλάδα χρόνο για να προσαρμοστεί στα δεδομένα.
Δεύτερον, οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν μπορεί παρά να καλύψουν τις επιβαρύνσεις των επιτοκίων. Όσο δε το ύψος τους ξεπερνά εκείνο των επιτοκίων των γερμανικών ομολόγων, η ΕΕ δεν κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένωση μεταφοράς κεφαλαίων.
Τρίτον, η δύναμη της αυτοΐασης που διαθέτει η οικονομία θα βοηθήσει στην αναζωογόνηση της ονομαστικής ανάπτυξης αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η εξυγίανση.
