Το χειρότερο από όλα είναι πως κανένας Έλληνας σήμερα δεν αισθάνεται ότι έχει προοπτικές...

Οι επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις, δεν μπορούν να επιδράσουν ούτε κατ’ ελάχιστο στη συλλογική ψυχολογία.
Επιβεβαιώνονται συνήθως τα αρνητικά σενάρια και οι πολίτες ακούνε από το πρωί μέχρι το βράδυ, για τους νέους φόρους που έρχονται αλλά και για την επικείμενη αναδιάρθρωση του χρέους και τα δεινά που θα την συνοδεύσουν..

Η χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Ο ρυθμός ανάπτυξης ενδεχομένως το 2011 να σημειώσει κάμψη μεγαλύτερη από 3%, ενώ αρνητικές είναι οι προβλέψεις για τις επενδύσεις.
Η ανεργία έχει... φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, πλήττει σοβαρά τον κοινωνικό ιστό και επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις για το μέλλον. Ο υπουργός Οικονομικών είναι φανερό ότι, σε συνεργασία με τους εμπνευστές του μνημονίου, απέτυχε να σταθεροποιήσει την οικονομία.

Ύφεση στην υπό σταθεροποίηση οικονομία θα ερχόταν αναμφίβολα. Θα μπορούσε όμως η ύφεση να ήταν μικρότερη και, το κυριότερο, θα ήταν δυνατό να φανεί ένα αμυδρό φώς εξόδου ή, στη χειρότερη περίπτωση, να υπάρχει ένα πιστευτό σχέδιο εξόδου από την κρίση.

Τα βασικά εργαλεία (άμεσης απόδοσης) του μνημονίου ήταν οι περικοπές μισθών και συντάξεων, οι περικοπές στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και τα τρία ή τέσσερα από τότε φορολογικά γιουρούσια. Αυτά επιλέχθηκαν γιατί δεν μπορούσαν να κοπούν αποτελεσματικά οι κρατικές σπατάλες, αλλά ούτε και να πληγεί η φοροδιαφυγή, που ζει και βασιλεύει.

Πολύ γρήγορα στην υπόθεση αυτή προστέθηκε και το μποϊκοτάζ (λευκή απεργία ή οτιδήποτε άλλο) των εργαζόμενων στο κράτος, που στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς αποδείχτηκε ολέθριο.

Στην όλη υπόθεση κομβικό ρόλο παίζουν οι διαρθρωτικές αλλαγές. Όλα τα άλλα μεταρρυθμιστικά, ακόμα κι αν γίνουν στην εντέλεια (ούτως ή άλλως αυτό δεν συμβαίνει) θέλουν χρόνο για να αποδώσουν. Όσον αφορά μάλιστα τις αποκρατικοποιήσεις, μετά από ένα χρόνο μνημονίου, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα και η αποτυχία στον συγκεκριμένο τομέα είναι εκκωφαντική.

Τα φορολογικά μέτρα, σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων και του ΠΔΕ, ήταν ένα ισχυρό χτύπημα στην οικονομία. Η κατανάλωση βυθίστηκε, το κράτος σταμάτησε να επενδύει και να πληρώνει, δίνοντας τη χαριστική βολή σε ένα σύστημα, με το οποίο μέχρι τότε ήταν σε πολύ στενή συνάφεια.

Η αγορά σήμερα είναι παγωμένη, οι καταναλωτές (που δυνητικά μπορούν να καταναλώσουν) υπό το κράτος του φόβου, προτιμούν να μην καταναλώνουν και να κρατούν ρευστό για τις δύσκολες ημέρες που ακολουθούν.

Η κατάσταση αυτή επηρεάζει και τις επιχειρήσεις (μικρές και μεγάλες) που αρχικά απολύουν το προσωπικό τους και κατόπιν κατεβάζουν ρολά. Στο σκηνικό αυτό προσθέστε και την αποσταθεροποίηση των καταθέσεων, που πηγαίνουν είτε στο εξωτερικό είτε στην κατανάλωση.

Το χειρότερο και πιο λυπηρό από όλα είναι ότι κανένας Έλληνας σήμερα δεν αισθάνεται να έχει προοπτικές. Οι επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις, δεν μπορούν να επιδράσουν ούτε κατ’ ελάχιστο στη συλλογική ψυχολογία. Επιβεβαιώνονται συνήθως τα αρνητικά σενάρια και οι πολίτες ακούνε από το πρωί μέχρι το βράδυ, για τους νέους φόρους που έρχονται αλλά και για την επικείμενη αναδιάρθρωση του χρέους και τα δεινά που θα την συνοδεύσουν.

Είναι ξεκάθαρο ότι στη χώρα αυτή σήμερα κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει όραμα που να γίνει πιστευτό από την κοινωνία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τόσο την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση να πέφτουν στις προτιμήσεις των πολιτών, που δείχνουν να έχουν απογοητευτεί βαθιά από το μεταπολιτευτικό σκηνικό.
Δ.Γ.Παπαδοκωστόπουλος