ή που μπήκε στην καθημερινότητα των Ελλήνων η λέξη Μνημόνιο, η χώρας μας θα είχε κατακτήσει το “χρυσό βατόμουρο των υποβαθμίσεων”. Μέσα λοιπόν σε 12 μήνες έχουμε υποβαθμιστεί 5 φορές από... τους τρεις οίκους αξιολόγησης, και ίσως μαζί με μας υποβαθμίζεται και το Μνημόνιο, αφού αποτελεί την οικονομική μας πολιτική του προηγούμενου έτους και των επόμενων δύο.
Στις 24 Απριλίου του 2010, ο Γ. Παπανδρέου από το Καστελόριζο ανακοίνωσε την ένταξη της χώρας μας στο μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης, ενώ στις αρχές του Μαΐου υπογράφηκε το Μνημόνιο, το οποίο καθορίζει τις λεπτομέρειες της πολιτικής την επόμενη τριετία.
Πριν την ανακοίνωση της ένταξης του μηχανισμού, οι οίκοι αξιολόγησης πίεσαν τη χώρα μας, με υποβαθμίσεις. Στις 9 Απριλίου η Fitch υποβάθμισε σε ΒΒΒ- από ΒΒΒ+ την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας. Αφού μείωσε το βαθμό πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, ο οίκος ανακοίνωσε λίγες μέρες αργότερα ότι μειώνει την αξιολόγηση πέντε μεγάλων ελληνικών τραπεζών συνδυάζοντας αυτή τη μεταβολή με μία αρνητική προοπτική. Οι εν λόγω τράπεζες ήταν η Εθνική, η Alpha, η Eurobank, η Πειραιώς, η μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα των οποίων πέφτει από το BBB στο BBB-, ενώ της ATEBank πέφτει από το BBB- στο ΒΒ+.
Η ελληνική οικονομία δέχθηκε ένα ακόμη χτύπημα, τον Απρίλιο. Σε τριπλή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας προχώρησε ο διεθνής οίκος Standard & Poor's, ρίχνοντας την ελληνική οικονομία στην κατηγορία των "σκουπιδιών" (junk).
Παράλληλα, σε υποβάθμιση των αξιολογήσεων για την χρηματοοικονομική ισχύ, τις καταθέσεις και το χρέος εννέα ελληνικών τραπεζών είχε προχωρήσει ο οίκος αξιολόγησης Moody's, λόγω των επιπτώσεων που επιφέρουν οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες στη χώρα. Οι τράπεζες που επηρεάστηκαν ήταν η Εθνική, η EFG Eurobank, η Alpha Bank, η Πειραιώς, η Emporiki, η ATEbank, η Geniki Bank, η Marfin Egnatia και η Attica Bank. Επίσης, ο οίκος Moody's προειδοποίησε ότι η εξειδίκευση του μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει απομακρύνει την πιθανότητα υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Οι υποβαθμίσεις ήρθαν και μετά την υπογραφή του μνημονίου. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody's στις 14 Ιουνίου προχώρησε σε τετραπλή υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην κατηγορία "Ba1", τοποθετώντας την ελληνική οικονομία στη λίστα των "σκουπιδιών". Η Moody's είναι ο δεύτερος από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, που βαθμολόγησε την Ελλάδα με τέτοιο τρόπο. Μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής κυβέρνησης, ο οίκος υποβάθμισε την Εθνική Τράπεζα σε Ba1/Not-Prime από Baa2/Prime-2), την EFG Eurobank Ergasias SA σε Ba1/Not-Prime από Baa3/Prime-3, την Alpha Bank AE σε Ba1/Not-Prime από Baa3/Prime-3), την Αγροτική Τράπεζα σε Ba2/Not-Prime από Baa3/Prime-3, την Emporiki Bank σε Baa3/Prime-3 από Baa2/Prime-2 και την Γενική Τράπεζα σε Baa3/Prime-3 από Baa2/Prime-2.
Από τον Ιούνιο του 2010, μέχρι και τον περασμένο Δεκέμβριο η Ελλάδα βρίσκεται στο μικροσκόπιο των οίκων. Ενώ παρακολουθούσαν στενά τα τεκταινόμενα, αποφάσισαν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου ένα εξάμηνο μετά την εφαρμογή του Μνημονίου, και όταν τα πράγματα φαίνονταν ότι δε θα έβαιναν σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Αν και στα τέλη του 2010, η Ελλάδα είχε πάρει το πράσινο φως για την εκταμίευση της 3ης δόσης, το πρώτο τρίμηνο του 2011, προμηνυόταν κρίσιμο.
Μόλις δύο μήνες μετά τις προειδοποιήσεις, στις 7 Μαρτίου του 2011 η Moody's υποβάθμισε σε B1 από Ba1 κατά 3 βαθμίδες την Ελλάδα, ενώ έχει αρχίσει σοβαρά να ανησυχεί και για αθέτηση πληρωμών... Στις 29 Μαρτίου ο οίκος Standard & Poor's υποβαθμίζει σε ΒΒ- από ΒΒ+ προηγουμένως την πιστοληπτική ικανότητα. Παράλληλα υποβάθμισε και τις τράπεζες, τις Εθνική , Eurobank, Alpha Bank και Πειραιώς, τις οποίες "έστειλε" στη βαθμίδα B+ και αύξησε την κατηγορία κινδύνου για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του. Κατέστησε δε σαφές ότι έρχεται και συνέχεια...
