Καθώς η οικονομική πολιτική δεν αποδίδει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, εντείνονται οι συζητήσεις σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις του ελληνικού οικονομικού προβλήματος.
Η ποικιλία των απόψεων παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά μερικές φορές οι προτεινόμενες λύσεις είναι μάλλον ουτοπικές ή και..καταστροφικές.
Ετσι, η έκδοση ευρωομολόγων, προκειμένου να μοιραστεί το κόστος του δανεισμού μεταξύ ισχυρών και αδύναμων χωρών της ευρωζώνης, φαίνεται στις σημερινές συνθήκες μια σοβαρή αλλά μάλλον ουτοπική πρόταση. Παρομοίως, η έκδοση αναπτυξιακών ευρωομολόγων, για να δοθεί αναπτυξιακή ώθηση στην ελληνική οικονομία ώστε να «ξεκολλήσει» από την ύφεση, μοιάζει μια εξαιρετική αλλά όχι ρεαλιστική ιδέα σήμερα.
Επίσης, η αλλαγή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε να αγοράζει κρατικά ομόλογα απευθείας για να μειωθεί το κόστος του δανεισμού της χώρας μας από τις διεθνείς αγορές, δείχνει περισσότερο να ανήκει στη σφαίρα του ονείρου, με δεδομένες τις κρατούσες γερμανικές απόψεις για τον ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας.
Μια περισσότερο αποτελεσματική, αλλά τώρα απραγματοποίητη, λύση, και πιθανώς επιζήμια για τις ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία, είναι μια γενναία αναδιάρθρωση (κούρεμα) του ελληνικού χρέους με τη συναίνεση των δανειστών και την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παρομοίως, η δανειοδότηση της χώρας μας από την Ε.Ε. με χαμηλότοκο δάνειο για επαναγορά των υποτιμημένων ελληνικών ομολόγων μοιάζει να απομακρύνεται.
Η μοναδική λύση που φαίνεται σήμερα να έχει σοβαρές πιθανότητες εφαρμογής είναι η επιμήκυνση μέρους ή του συνόλου των δανείων μας και η μείωση του επιτοκίου, χωρίς καμιά μείωση της συνολικής αξίας των δανείων ή, έστω, η εθελοντική διακράτηση ομολόγων από ιδιώτες. Στη λύση αυτή αντιδρά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ η Ε.Ε. θεωρεί ότι θα μπορούσε να συζητηθεί, εφόσον η χώρα μας εφαρμόσει στο ακέραιο όλα όσα έχουν συζητηθεί στο μνημόνιο ή θα συμφωνηθούν τώρα, δηλαδή νέα αύξηση φορολογίας, νέα μείωση δημοσίων δαπανών με περικοπές μισθών και συντάξεων, αποκρατικοποιήσεις, συγχωνεύσεις οργανισμών, αξιοποίηση περιουσίας κ.λπ. Σ' αυτή την περίπτωση πιθανολογείται και νέο δάνειο από την τρόικα για το 2012-2013 ύψους περίπου 60 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η τρόικα, ωστόσο, αμφιβάλλει και πάλι αν θα τηρηθούν οι δεσμεύσεις μας και ζητάει εγγυήσεις καθώς και την πολιτική συμφωνία της αντιπολίτευσης για την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής, θεωρώντας ότι τα προηγούμενα εισπρακτικά μέτρα δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, επειδή δεν εφαρμόσθηκαν σωστά και όχι επειδή δεν ταίριαζαν στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας.
Ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια αρχίζει να αυξάνεται και να εκδηλώνεται με αυθόρμητους τρόπους, αρχίζουν να προβάλλονται επικίνδυνες λύσεις του οικονομικού προβλήματος της χώρας μας, όπως η μονομερής παύση πληρωμών των δανείων μας ή ακόμη και η επιστροφή στη δραχμή.
Παρά το προφανές καταστροφικό αποτέλεσμα αυτών των λύσεων, φαντάζουν ευχάριστες γιατί υπόσχονται να γλιτώσουν τους πολίτες από τη σημερινή εισοδηματική αφαίμαξη. Ταυτόχρονα ζωντανεύουν πατριωτικά αισθήματα μπροστά στον έλεγχο της οικονομικής πολιτικής της χώρας μας από την τρόικα, πράγμα που δυστυχώς αποτελεί αναγκαίο κακό προκειμένου να συνεχισθεί η τροφοδότηση της χώρας μας με ευρωπαϊκά δάνεια, τα οποία δεν μπορούν να αντληθούν από τις διεθνείς αγορές, λόγω του δυσθεώρητου ύψους του επιτοκίου (17% περίπου).
Δυστυχώς, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει ακόμη πολύ περιορισμένα όρια και το κοινωνικό τίμημα των εσφαλμένων επιλογών του ελληνικού πολιτικού συστήματος είναι πολύ βαρύ για να θελήσουν να το μοιραστούν περισσότερο γενναιόδωρα μαζί με την Ελλάδα οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.Ν.Μαραβέγιας,Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.
