Η νέα διαιρεμένη Ευρώπη.

Τι υποστηρίζει ο κ.Marko Papic, αναλυτής του εγκυρότερου γεωστρατηγικού think tank των ΗΠΑ Stratfor για την κρίση στην Ευρωζώνη και το μέλλον της Ελλάδας και των υπολοίπων μελών της ΕΕ.

H ανησυχία για τη χρεοκοπία της Ελλάδας και το ενδεχόμενο να επεκταθεί η κρίση σε ολόκληρη την ευρωζώνη βρίσκονται τον τελευταίο καιρό στο επίκεντρο των αγορών και του διεθνούς Τύπου.
Αλλά η... ανησυχία αυτή δεν δικαιολογείται από τα οικονομικά δεδομένα, καθώς η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόνο το 2,5% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ οι δημοσιονομικοί δείκτες στο σύνολο της ευρωζώνης είναι πολύ καλύτεροι από τους αντίστοιχους των ΗΠΑ, όπου το έλλειμμα έφτασε το 2010 στο 10,6% του ΑΕΠ.


Σύμφωνα με τον κ. Marko Papic, αναλυτή του γεωστρατηγικού think tank των ΗΠΑ Stratfor, η ανησυχία γύρω από την Ελλάδα και την ευρωζώνη δεν οφείλεται στην οικονομική κατάσταση των ευρωπαϊκών χωρών, αλλά στην αρχιτεκτονική της Ε.Ε. και στις αμφιβολίες για την πρόοδο της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Αυτό που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα είναι το ίδιο το μέλλον του ευρωπαϊκού υπερεθνικού οικοδομήματος και η προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και όχι τα ελλείμματα των ευρωπαϊκών χωρών.


Η Ε.Ε. είναι μια ομοσπονδία εθνών - κρατών στην οποία όλα τα μείζονος σημασίας ζητήματα, όπως η εξωτερική πολιτική, η φορολογία και η άμυνα, καθορίζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις. Κάθε σημαντική απόφαση προϋποθέτει διακρατικές συναντήσεις και συμφωνίες, που καθυστερούν πολύ τη διαμόρφωση μιας ενιαίας πολιτικής και δεν επιφέρουν πάντα τα βέλτιστα αποτελέσματα.


Σε πρόσφατο άρθρο του ο κ. Papic εκτιμά ότι, παρόλο που η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Ε.Ε. και η κατεύθυνση προς ένα "ομοσπονδιακό" κράτος με ισχυρή κεντρική εξουσία αποτελεί την καλύτερη λύση στη σημερινή κρίση, οι δομικές αδυναμίες της Ε.Ε. καθιστούν τη λύση αυτή εξαιρετικά αμφίβολη.


Η Ευρώπη είναι η ήπειρος με τα πιο πολλά ανεξάρτητα έθνη - κράτη ανά τετραγωνικό μέτρο, τα περισσότερα από τα οποία μάλιστα είναι ιδιαίτερα εύπορα και ισχυρά. Για ιστορικούς και γεωγραφικούς λόγους, καμία ενιαία πολιτική οντότητα δεν κατάφερε να αποκτήσει τον έλεγχο της ηπείρου.


Ακόμα και η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, σημειώνει η Stratfor, δημιουργήθηκαν με την ενθάρρυνση των ΗΠΑ ως ανάχωμα στην τότε κραταιά Σοβιετική Ένωση. Αλλά σήμερα η Ρωσία αποτελεί θεωρητική, έστω, απειλή μόνο για τα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που μπήκαν μόλις πρόσφατα στην Ε.Ε., ενώ η Γαλλία και η Γερμανία την αντιμετωπίζουν ως επιχειρηματικό συνεταίρο και πρόθυμο αγοραστή των οπλικών συστημάτων της στρατιωτικής βιομηχανίας τους.


Τα κράτη του πρώην ανατολικού μπλοκ, από την πλευρά τους, έχουν αρχίσει να αναζητούν άλλες εναλλακτικές για τη χάραξη της αμυντικής τους πολιτικής. Τα τέσσερα κράτη της συμμαχίας του Visegrad, η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία, προσανατολίζονται στη συγκρότηση μιας ανεξάρτητης αμυντικής συμμαχίας.


Όμως, σύμφωνα με τη Stratfor, υπάρχουν και άλλα σημάδια που καταδεικνύουν ότι στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας υπάρχει διάσπαση στο εσωτερικό της Ε.Ε.


Οι βαλτικές χώρες, αντιμέτωπες με την αναγέννηση της Ρωσίας, αποσκοπούν σε διεύρυνση της στρατιωτικής και αμυντικής συνεργασίας με τις σκανδιναβικές χώρες, και η Λιθουανία είναι έτοιμη να συμμετάσχει στη Νορβηγική Ομάδα Κρούσης, της οποίας η Εσθονία είναι ήδη μέλος. Η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, από την πλευρά τους, έχουν αποφασίσει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με μια εκτεταμένη στρατιωτική συμφωνία στο τέλος του 2010.


"Η αμυντική περιφερειοποίηση της Ευρώπης δεν είναι καλό σημάδι για το μέλλον της ευρωζώνης. Μια νομισματική ένωση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς ενιαία αμυντική πολιτική, ειδικά αν απάντηση στην κρίση της ευρωζώνης αποτελέσει η βαθύτερη ενοποίηση" τονίζει η Stratfor.


Ακόμη, προβλέπει ότι αν η Γερμανία δεν αποφασίσει να αναλάβει περισσότερο ηγετικό ρόλο, οι τάσεις αυτές θα οδηγήσουν στην περιφερειοποίηση της Ευρώπης σε τέσσερα διαφορετικά μπλοκ κρατών, υπονομεύοντας τη δημιουργία ενιαίας πολιτικής οντότητας.


Το πρώτο μπλοκ θα αποτελείται από τη Γερμανία και τα κράτη που βρίσκονται στη σφαίρα επιρροής της, δηλαδή την Αυστρία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Τσεχία, την Ουγγαρία, την Κροατία, την Ελβετία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία και τη Φινλανδία. Τα κράτη αυτά δεν ζημιώνονται από την ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και δεν απειλούνται από τη σύσφιγξη των σχέσεων της τελευταίας με τη Ρωσία.


Το δεύτερο μπλοκ θα αποτελείται από τα σκανδιναβικά κράτη και τα κράτη της Βαλτικής. Τα κράτη αυτά έχουν ανταγωνιστικές σχέσεις με τη Γερμανία και δεν βλέπουν με καλό μάτι την ανάδυση της "νέας" Ρωσίας.


Στο τρίτο μπλοκ θα μετέχουν τα κράτη της συμμαχίας του Visergrad, δηλαδή η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία, μαζί με τη Ρουμανία, ενδεχομένως και τη Βουλγαρία. Τα κράτη αυτά επιθυμούν να αποκτήσουν πιο στενή αμυντική συνεργασία, υπό τη σκιά της Ρωσίας.


Το τέταρτο μπλοκ θα περιλαμβάνει τα κράτη της Μεσογείου. Τα κράτη αυτά αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα ασφάλειας, καθώς είναι εκτεθειμένα στη μετανάστευση από την Ασία και την Αφρική. Επίσης, οι οικονομίες τους δεν είναι τόσο ανταγωνιστικές όσο αυτές των κρατών της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης.


Τέλος, υποστηρίζει η Stratfor, υπάρχουν και οι περιπτώσεις της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας, οι οποίες στην ουσία δεν ανήκουν σε κανένα μπλοκ.


H M. Βρετανία διαχωρίζει παραδοσιακά τη θέση της από την υπόλοιπη "ηπειρωτική" Ευρώπη, ενώ η Γαλλία, παρά τη στενή σχέση της με τη Γερμανία, παραμένει πάντοτε μια μεσογειακή χώρα.


Έτσι, η Γαλλία, εφόσον αποφασίσει να εγκαταλείψει τη συνεργασία με τη Γερμανία για την ηγεσία της Ε.Ε., θα αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο μεσογειακό μπλοκ, πιθανότατα με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας...