Το «Μάρσαλ» είναι το χαϊδευτικό του ΕΣΠΑ...

Τα αδιάθετα εδώ και χρόνια 10 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ και υποσχέσεις για ευρωδάνεια και επενδυτικά ευρωομόλογα, που η ίδια η κυβέρνηση αδυνατεί να λάβει ελλείψει ώριμων έργων, συνθέτουν το περίφημο σχέδιο «Μάρσαλ».

Ο λόγος για το σχέδιο που ανάγει η κυβέρνηση σε βασικό όχημα επιστροφής στην ανάπτυξη (αναγκαία για τη μείωση ελλείμματος και χρέους) και για ένα από τα... βασικά επιτεύγματα της συμφωνίας της συνόδου κορυφής.

Ουσιαστικά δεν δίνονται νέα λεφτά. Αντιθέτως το ΕΣΠΑ περιορίζεται, άρα πολλά έργα δεν θα γίνουν ποτέ.

Απλά διευκολύνεται η απορρόφηση κονδυλίων, με αντάλλαγμα πολύ ισχυρή εποπτεία της τρόικας σε όλο το χώρο παραγωγής δημόσιων έργων, με στόχο να πάψουν οι καθυστερήσεις και οι ατασθαλίες του παρελθόντος.

Αν η Ελλάδα καταφέρει τους επόμενους μήνες να αλλάξει στάση και να προχωρήσει γρήγορα στην απεμπλοκή μεγάλων έργων, τότε θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί τα αδιάθετα (από το 2007) κονδύλια και τους άλλους 2 πυλώνες που... σιγοψήνουν για την Ελλάδα τα κοινοτικά όργανα:

1. Μέχρι σήμερα το ΕΣΠΑ (κοινοτικό πακέτο 2007 - 2013) έφτανε στα 25,9 δισ. ευρώ. Τα 20,2 δισ. ευρώ προέρχονταν από την Ε.Ε. που μετείχε με 73% και τα 5,7 δισ. ευρώ ήταν συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου που μετείχε με το υπόλοιπο 27%.

Με τη νέα συμφωνία για αύξηση της συγχρηματοδότησης στο 85%, το ποσό της Ε.Ε. παραμένει στα 20,2 δισ. ευρώ αλλά η ελληνική συμμετοχή μειώνεται σε 3,6 δισ. ευρώ. Δηλαδή περικόπτονται έργα αξίας 2,1 δισ. ευρώ στο βωμό της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Αν μάλιστα ευοδωθεί το νέο αίτημα του αρμόδιου υπουργού Ανάπτυξης Μ. Χρυσοχοΐδη για επιπλέον αύξηση της συγχρηματοδότησης στο 95%, τότε η ελληνική συμμετοχή θα περιοριστεί σε 1,06 δισ. ευρώ και το συνολικό ΕΣΠΑ σε 21,26 δισ. ευρώ.

Από το ποσό αυτό η Ελλάδα θα μπορούσε (με βάση τις αποφάσεις του 2007) να λάβει έως το τέλος του χρόνου 15 δισ. ευρώ. Δυστυχώς μέχρι στιγμής έχει απορροφήσει μόνο τα 5 δισ. ευρώ περίπου. Δηλαδή 10 δισ. ευρώ είναι στο «ράφι», όχι γιατί το απαγόρευε κάποιος στις Βρυξέλλες ή διότι δεν υπήρχαν χρήματα. Ηταν στο ράφι διότι δεν υπήρχαν «ώριμα» έργα. Τα 10 δισ. ευρώ μαζί με τα υπόλοιπα λεφτά που θα είναι διαθέσιμα μετά το 2011 κάνουν το ποσό των 14 δισ. ευρώ που ανακοινώνει η κυβέρνηση. Είναι δηλαδή τα γνωστά λεφτά του ΕΣΠΑ.

Δεν υπάρχουν έργα

2. Από καιρό έχει προαναγγείλει ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος νέο δάνειο για επενδύσεις αξίας 5 δισ. ευρώ από την ΕΤΕπ. Ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες το θέμα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες.

Αρμόδια στελέχη της Ε.Ε. αναφέρουν ότι δεν υπάρχει επί της ουσίας αντίρρηση.

Απλά η ίδια η Ελλάδα δεν έχει έργα να προτείνει προς ένταξη. Υπενθυμίζουν ότι εδώ και ένα χρόνο η ΕΤΕπ έχει δώσει δάνειο με πολύ ευνοϊκούς όρους αξίας 2 δισ. ευρώ στην κυβέρνηση (δίδεται με κατανομή ποσών ανά συγκεκριμένο έργο). Αφορούσε τον ΟΣΕ και άλλες μεγάλες υποδομές.

Τελικά η Ελλάδα κατάφερε μέχρι στιγμής να εκταμιεύσει μόνο την προκαταβολή (500 εκατ. ευρώ) και δεν έχει πάρει ούτε μία δόση. «Γιατί λοιπόν να δώσουμε τώρα και άλλο δάνειο;» ερωτούν τα ίδια στελέχη.

3. Ο τρίτος και σε αξία μεγαλύτερος πυλώνας (μπορεί να φτάσει στα 20-30 δισ. ευρώ) είναι το ευρωομόλογο για επενδύσεις με αρωγό επίσης την ΕΤΕπ, που έχει προαναγγελθεί εδώ και μήνες από αξιωματούχους του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της Ε.Ε.

Και εδώ η κατάσταση είναι παρόμοια: Προ ημερών αρμόδιο στέλεχος δήλωσε ότι το σχέδιο υπάρχει και μπορεί να «τρέξει» μέχρι τον Δεκέμβριο (αντί για το 2013 που αρχικά υπολόγιζαν).

Ωστόσο και πάλι το πρόβλημα είναι τα έργα που δεν υπάρχουν. Οι κοινοτικοί ζητούν λίστα με επενδύσεις που μπορούν τώρα να τρέξουν (υπάρχουν δηλαδή προκηρύξεις, συμβάσεις, μελέτες) για να ληφθούν αποφάσεις παροχής των ομολόγων, τα οποία θα καλύψουν το κόστος χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.