Χοντρά παιχνίδια με τη ζάχαρη

Σοβαρή έλλειψη ζάχαρης παρατηρείται στη χώρα μας τους τελευταίους μήνες. Οι έμποροι αδυνατούν να καλύψουν τη ζήτηση, ενώ τα ανά την Ελλάδα αποθηκευτικά κέντρα της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης Α.Ε. (ΕΒΖ) κλείνουν σταδιακά. Παράλληλα διαρκής είναι και η αύξηση στην τιμή της.

Το θέμα έφεραν στη... Βουλή βουλευτές από τα αποθηκευτικά σημεία της χώρας που έκλεισαν (Κρήτη, Λευκάδα, Πέλλα, Καβάλα, Ναύπλιο κ.α.) αφού πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αδυνατώντας να εισαγάγουν ζάχαρη και λόγω περιορισμού της παραγωγής, οδηγούνται στη διακοπή της λειτουργίας τους.

Η ιστορία της έλλειψης της ζάχαρης είναι βαθιά πολιτική. Είναι απότοκος της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, γνωστής ως ΚΑΠ, και ταυτόχρονα εξελίσσεται σε ένα παιχνίδι για γερά νεύρα και γερές τσέπες.

Ας πάρουμε το νήμα από την αρχή. Μάρτιο του 2011 σε έγγραφο της Κομισιόν αναφέρεται ότι λείπουν από την κοινοτική αγορά 1.000.000.000 τόνοι ζάχαρη.

Κρίθηκε η αναγκαιότητα της εισαγωγής από τρίτες χώρες (όπως Κούβα, Σερβία κ.λπ.). Ο βασικός δασμός για την εισαγωγή ζάχαρης από τρίτες χώρες ανέρχεται στο ποσό των 41,90 ευρώ ανά εκατό κιλά. Και υπάρχει και ένας πρόσθετος δασμός της τάξης των 3-7 ευρώ ανά 100 κιλά. Δηλαδή, κάθε κιλό ζάχαρης που εισάγεται από τρίτη χώρα επιβαρύνεται με δασμό 0,45 ευρώ. Επ' αυτού επιβάλλεται και ΦΠΑ. Τελικά ο καταναλωτής επιβαρύνεται με τουλάχιστον μισό ευρώ ανά κιλό στη ζάχαρη που καταναλώνει και η οποία εισάγεται από τρίτες χώρες.

Τότε, ο Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο υπέγραψε τον κανονισμό ΕΚ 302/2011 για να «ανακουφίσει» τους κοινοτικούς καταναλωτές. Με τον κανονισμό αυτόν αποφασίστηκε να εισαχθούν από τρίτες χώρες σε όλη την κοινότητα 300.000 τόνοι ζάχαρης χωρίς δασμό από 1.4.2011 μέχρι 30.9.2011. Και οι κοινοτικοί καταναλωτές θα πλήρωναν κατά 50 λεπτά φτηνότερα τη ζάχαρη.

Ο κανονισμός 302/11 εκδόθηκε στις 28.3.2011 και δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. την επόμενη ημέρα, με ημερομηνία ισχύος από 1.4.2011. Στα τελωνεία στην Ελλάδα κοινοποιήθηκε στις 9 Μαΐου με έγγραφο του υπ. Οικονομικών που έφερε ημερομηνία 19.4.2011. Συνεπώς ένας Ελληνας εισαγωγέας ή μεταποιητής-εισαγωγέας θα μπορούσε φυσιολογικά να ενημερωθεί για την ποσόστωση μετά τις 20-4-2011. Την ημερομηνία αυτή όμως δημοσιεύτηκε και άλλος κανονισμός (ΕΚ 393/19.4.2011 και L 104/20-4-2011), βάσει του οποίου αναστέλλεται έως το τέλος της περιόδου εμπορίας (Σεπτέμβριος/2011) η κατάθεση αιτήσεων για χορήγηση ποσόστωσης, με το αιτιολογικό ότι οι αιτήσεις που κατατέθηκαν στις αρμόδιες αρχές από 1-7.4.2011 υπερβαίνουν τη διαθέσιμη ποσότητα εισαγωγής χωρίς δασμό. Δηλαδή, με λίγα λόγια, όποιος γνώριζε... πρόλαβε την ποσόστωση μέχρι 7-4-2011 πριν από την έκδοση του κοινοτικού κανονισμού.

Κερδισμένοι οι εισαγωγείς

Βάσει των παραπάνω τη διαφορά του δασμού θα την καρπωθούν μόνο οι εισαγωγείς και όχι οι καταναλωτές, αφού θα εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη στην κοινοτική αγορά 700.000 τόνων ζάχαρης.

Στις 12.6.2011, σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο, η τιμή της ζάχαρης εκτοξεύτηκε στα ράφια των σούπερ μάρκετ - από 0,70 σε 1,10 ― έως 1,15 ―.

Η υπόθεση, τέλη Μαΐου αρχές Ιουνίου, έφτασε μέχρι την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ο πρόεδρός της, Δημήτριος Κυριτσάκης, διαβίβασε ανάλογο έγγραφο στη Βουλή. Εκεί τη σκυτάλη πήραν οι βουλευτές Κώστας Μουσουρούλης και Γιώργος Κασαπίδης (Ν.Δ.), Λευτέρης Αυγενάκης (Δημοκρατική Συμμαχία-Κρήτη), Κατερίνα Περλεπέ-Σηφουνάκη (ΠΑΣΟΚ).

Ακολούθως η Επιτροπή Ανταγωνισμού με έγγραφό της αρχικά ενημέρωσε τον τότε υφυπουργό Οικονομίας Ντίνος Ρόβλια, επικαλούμενη επίσημες καταγγελίες της Διεύθυνσης Ελέγχων της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς. Ακόμα, ζήτησε παρέμβαση από τον αρμόδιο υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Μ. Χρυσοχοΐδη, ζητώντας του να επιληφθεί της κατάστασης και να λάβει συγκεκριμένα μέτρα που θα εξασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της... αγοράς.

Στις 2 Ιουλίου αποτέλεσε είδηση στα τοπικά ΜΜΕ ότι στην Κρήτη, στην Εύβοια και στη Λευκάδα «ξέμειναν από ζάχαρη ακόμα και τα καφέ»!

Αιτία της έλλειψης, η μη υπογραφή σύμβασης με τη Σερβία και τη Γερμανία για την προμήθεια ζάχαρης. Το πρόβλημα προβλεπόταν να γίνει ακόμη πιο έντονο αφού η υπογραφή της σύμβασης προσδιοριζόταν προς το τέλος Ιουλίου.

Ετσι η κ. Περλεπέ-Σηφουνάκη επανήλθε στις 21/7 με ερώτησή της στη Βουλή για προβλήματα ανταγωνιστικότητας και τιμών στην αγορά ζάχαρης.

«Σύμφωνα με επώνυμες καταγγελίες, το τελευταίο διάστημα έχει προκύψει σοβαρότατο ζήτημα που αφορά έλλειψη επάρκειας ζάχαρης στην αγορά.

»Επί δεκαετίες -τόνιζε- η προμήθεια ζάχαρης γινόταν για τις χονδρικές ποσότητες από την "Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης Α.Ε." και τα εργοστάσια παρασκευής της στη Λάρισα, στο Πλατύ και στις Σέρρες, καθώς και τα αποθηκευτικά κέντρα που διατηρούσε σε όλη την Ελλάδα.

»Στην νοτιοκεντρική Ελλάδα τέτοια αποθηκευτικά κέντρα υπήρχαν στη Χαλκίδα, στη Λαμία, στου Ρέντη και στα Οινόφυτα, που εξυπηρετούσαν τη βιομηχανική κατανάλωση με ταχύτατο χρόνο προμήθειάς της, αλλά και με χαμηλό κόστος.

»Πριν από λίγα χρόνια τα αποθηκευτικά κέντρα της ΕΒΖ ανά την Ελλάδα άρχισαν να κλείνουν σταδιακά. Και όσοι ήθελαν να προμηθευτούν ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες απευθύνονταν στο λιανικό εμπόριο. Ομως, το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρείται έλλειψη επάρκειας αυτού του προϊόντος και οι διάφοροι έμποροι αδυνατούν να καλύψουν τη ζήτηση. Λόγω της ανεπάρκειας ζάχαρης στην αγορά παρατηρήθηκε και μια διαρκής αύξηση στην τιμή της, που συνεχίζεται. Από την κατάσταση αυτή ζημιώνονται κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες, αδυνατώντας να στραφούν σε εισαγωγή, θα κινδυνεύσουν να διακόψουν τη λειτουργία τους αφ' ενός λόγω περιορισμού της παραγωγής και αφ' ετέρου λόγω του υψηλού κόστους στα προϊόντα τους από την ακρίβεια της ζάχαρης. Τα προϊόντα αυτά κατά συνέπεια θα καταστούν μη ανταγωνιστικά με αρκετές συνέπειες, όχι μόνο για τις επιχειρήσεις που τα παράγουν και τους εργαζομένους σ' αυτές, αλλά και συνολικά για την ελληνική οικονομία», κατέληγε η βουλευτής.

Η έλλειψη οξύνθηκε τόσο πολύ ώστε η Ομοσπονδία Επαγγελματοβιοτεχνών Ζαχαροπλαστών Ελλάδας στις 13.7.2011 απέστειλε επιστολή στον αν. υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Σωκ. Ξυνίδη, που τον πληροφορεί για τις ελλείψεις. Η Ομοσπονδία αναφέρει στον υπουργό ότι οι λόγοι της έλλειψης είναι κερδοσκοπικοί. Και του ζητεί να παρέμβει.

Με ανάλογη ερώτηση επανήλθε στη Βουλή ο βουλευτής Κρήτης Λευτέρης Αυγενάκης (ΔΗ.ΣΥΜ.) στις 21/7 προς τον κ. Χρυσοχοΐδη. Και τον ερωτά «σε ποιους παράγοντες οφείλεται η μεγάλη αύξηση της τιμής της ζάχαρης», όπως και εάν «έχουν πραγματοποιηθεί σχετικοί έλεγχοι». Η απάντηση αναμένεται μέχρι τις 11/8.

Το ζήτημα σχετίζεται άμεσα τόσο με την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) όσο και με το μέλλον της ΕΒΖ.

Η Ελλάδα βάσει της ΚΑΠ μπορεί να παράγει ετησίως περίπου 160.000 τόνους ζάχαρης, ενώ τις επιπλέον ανάγκες της, που φτάνουν τους 320 τόνους, τις καλύπτει από εισαγωγές. Φέτος είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να βρει τις απαιτούμενες ποσότητες από τρίτες χώρες. Η παγκόσμια παραγωγή ζάχαρης είναι αισθητά μειωμένη διότι περιορίστηκε η πρώτη ύλη και ήδη η κρυστάλλινη, άσπρη, γλυκαντική ουσία είναι δυσεύρετη. Οι φυτείες με τα ζαχαροκάλαμα δεν ήταν αποδοτικές εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων στην Ινδία (ξηρασία), τη Βραζιλία (όξινη βροχή) και την Αυστραλία (μεγάλες πλημμύρες), χώρες που έχουν τεράστιο μερίδιο στην παγκόσμια παραγωγή.

Ενδεικτική της παγκόσμιας κατάστασης είναι η πρόταση που έκαναν οι Βρετανοί στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης να τους μεταπωλήσει μερικές δεκάδες τόνους ζάχαρης που εισαγάγαμε από τη χώρα τους και μάλιστα σε τιμή πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που αγόρασε η ΕΒΖ ανά τόνο.

Αυτό σημαίνει ότι όταν θα αναζητήσουμε ζάχαρη στις ξένες αγορές, θα την πληρώσουμε σε πολύ πιο τσουχτερές τιμές.
πηγή Ελευθεροτυπία