Το 2009, από το βήμα της Διεθνούς Eκθεσης Θεσσαλονίκης, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε υποσχεθεί στους Eλληνες πολίτες που έτυχε να τον ακούσουν ότι φιλοδοξεί να κάνει την Ελλάδα τη Δανία της Μεσογείου.
Όσοι νώριζαν την ιδιαίτερη συμπάθεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στο σκανδιναβικό μοντέλο, δεν.. εξεπλάγησαν. Πίστεψαν ότι ως μετέπειτα πρωθυπουργός θα επιδίωκε να το εφαρμόσει και στην Ελλάδα.
Eνα μήνα μετά, ο Γιώργος Παπανδρέου κατακτούσε την εξουσία, συντρίβοντας τον αντίπαλό του Κώστα Καραμανλή. Ασφαλώς, η υπόσχεση να μετατρέψει την Ελλάδα, μια μεσογειακή χώρα, σε σκανδιναβική δεν ήταν αυτή που έδωσε... αέρα στα πανιά του. Hταν όμως μια αίσθηση νεοτερισμού που απέπνεε το εγχείρημα της διακυβέρνησής του, αλλά και μιας ελπίδας ότι επιτέλους η Ελλάδα θα ακολουθούσε το συγκεκριμένο πρότυπο ανάπτυξης και κράτους δικαίου που όμοιό του σπανίως συναντάται σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Σε κάθε περίπτωση, ο πήχης έμπαινε ψηλά! Στην πορεία η κυβέρνηση πέρασε από κάτω. Εκείνη η φράση του πρωθυπουργού –παρ' όλη την εντύπωση που προκάλεσε– σαν να παραγράφηκε. Πλην όμως, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν ο Γιώργος Παπανδρέου διέγραψε από το μυαλό του, ως ανεφάρμοστο ή αχρείαστο, το σκανδιναβικό μοντέλο, ή απλά η συγκυρία τον οδήγησε να ...αναθεωρήσει την προτίμησή του.
O,τι κι αν συνέβη, η υπενθύμιση εκείνης της αναφοράς έχει πολιτική σημασία, αν δει κανείς, ως παράγωγο και παράδειγμα προς μίμηση του σκανδιναβικού μοντέλου, τη νορβηγική Statoil – έναν κολοσσό στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων που σε ποσοστό 67% ανήκει στο νορβηγικό κράτος! Σε μια στιγμή που η κυβέρνηση εξαναγκάζεται σε μαζικές αποκρατικοποιήσεις –πέραν όλων των άλλων μέτρων που επιβάλλονται στην ελληνική κοινωνία...– σε μια στιγμή που επιχειρείται συστηματικά η απαξίωση των άλλοτε κραταιών κρατικών επιχειρήσεων, που η διακυβέρνηση Σημίτη διακήρυττε ως "εθνικούς πρωταθλητές", η Statoil συνιστά άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σκανδιναβικής, κρατικής εταιρίας με ηγετική θέση στον χώρο όπου δραστηριοποιείται, με πρωτοποριακή τεχνογνωσία στην παραγωγή, επεξεργασία και διάθεση συμβατικών και μη υδρογονανθράκων, με αξιοσημείωτες διεθνείς συνεργασίες, με ογκώδη κύκλο εργασιών και ασφαλώς με μεγάλη κερδοφορία.
Κερδοφορία όμως που συμβάλλει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου των Νορβηγών και της ευμάρειας της χώρας, καθώς τα κέρδη αποταμιεύονται και επενδύονται σε έργα σε όλο τον κόσμο μέσω ενός κρατικού ταμείου!
Δύο χρόνια μετά την αναφορά Παπανδρέου στη "Δανία της Μεσογείου", η προτροπή "κάντο όπως οι Σκανδιναβοί" είναι εκ νέου επίκαιρη σε μια χώρα που βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης, αν και διαθέτει αξιοζήλευτο φυσικό και ορυκτό πλούτο...
Π.Κ. Μαυρίδης
