Δεν θα έχει πλέον και τόσο μεγάλη σημασία το αν και το πότε θα γίνουν πρόωρες εκλογές αν η γερμανογαλλική πρόταση για τη μείωση του δημοσίου χρέους, η οποία θα συνοδεύεται πιθανόν από επιπλέον σκληρούς όρους που θα περιορίζουν ακόμη περισσότερο την εθνική κυριαρχία, έχει τον χαρακτήρα τελεσίγραφου..
Αν οι επαΐοντες έχουν δίκιο, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου θα ήθελε να ξεκαθαρίσει το θέμα του «κουρέματος» στα ελληνικά ομόλογα το ταχύτερο δυνατό, για να πάει σε πρόωρες εκλογές.
Αν όμως άλλοι insiders έχουν δίκιο, ο πρωθυπουργός... δεν προτίθεται να κάνει μια τέτοια κίνηση πριν από το φθινόπωρο του 2012 το νωρίτερο, όταν θα ξαναδεί το θέμα των πρόωρων εκλογών με βάση το γενικότερο πολιτικό και οικονομικό τοπίο εκείνης της εποχής.
Δεν γνωρίζουμε ποιοι έχουν δίκιο και ποιοι όχι.
Είναι όμως σαφές ότι δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία πότε θα γίνουν πρόωρες εκλογές αν η γερμανογαλλική πρόταση για τη μείωση του δημοσίου χρέους, η οποία θα συνοδεύεται πιθανόν από επιπλέον σκληρούς όρους που θα περιορίζουν ακόμη περισσότερο την εθνική κυριαρχία, έχει τον χαρακτήρα τελεσίγραφου.
Κοινώς, take it or leave it, όπως θα έλεγαν οι Αγγλοσάξονες.
Αν η εναλλακτική λύση είναι η έξοδος από την ευρωζώνη, τα επονομαζόμενα αστικά κόμματα φρονούμε ότι δεν θα την υιοθετήσουν και επομένως θα πρέπει να αποδεχθούν την προσφερόμενη λύση όσο κι αν δεν τους αρέσει.
Δυστυχώς, ο χρόνος όπου η χώρα θα μπορούσε να προχωρήσει σε επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας με την τρόικα έχει παρέλθει προ πολλού, όπως διαπίστωσε ο αντιπρόεδρος Ευάγγ. Βενιζέλος στις αρχές Σεπτεμβρίου, με την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό ως επικεφαλής να έχουν την ευθύνη γι’ αυτό.
Όμως, ο γέγονε γέγονε, που έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.
Το ερώτημα είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα.
Όπως πολλοί έχουν επισημάνει, με προεξάρχοντα τον αρχηγό της Ν.Δ. Αντ. Σαμαρά, η οικονομία της χώρας θα πρέπει να ξαναμπεί σε αναπτυξιακή τροχιά.
Όμως, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο όταν η χώρα εφαρμόζει μια αυστηρή πολιτική λιτότητας για να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα, τομείς της οικονομίας βρίσκονται αντιμέτωποι με πιστωτική ασφυξία και ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην οικονομία της ευρωζώνης επιβραδύνεται.
Αν κι όλα είναι αλληλένδετα, η αλλαγή του μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής με μεγαλύτερη έμφαση στη μείωση των δαπανών αντί της αύξησης των φόρων που έχει εξαγγελθεί θα ήταν μια καλή αρχή.
Εξαίρεση θα έπρεπε να αποτελέσουν οι δαπάνες του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ιδέα της πληρωμής μέρους των ετήσιων δαπανών της γενικής κυβέρνησης, π.χ. 10 δισ. ευρώ, μέσω ομολόγων αντί ρευστού, με στόχο τη βελτίωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε ταμειακή βάση, θα έπρεπε επίσης να εξεταστεί.
Η προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων με τη δημιουργία ενός πιο φιλικού και σταθερού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Όμως, σχεδόν κανένας, Έλληνας ή ξένος, δεν πρόκειται να ρισκάρει τα λεφτά του αν δεν γνωρίζει ποιος είναι ο κίνδυνος χώρας που αναλαμβάνει.
Υπό αυτήν την έννοια, η Ελλάδα θα έπρεπε να επιδιώξει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του δημοσίου χρέους ώστε να μην τεθεί εκ νέου θέμα μελλοντικής αναδιάρθρωσης από τις αγορές και να καταστεί το ρίσκο της χώρας μετρήσιμο για τους επενδυτές.
Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος του τραπεζικού κλάδου θα πρέπει να περάσει σε κρατικό έλεγχο για ένα διάστημα, αφού θα χρειαστεί σημαντικά κεφάλαια μετά την αναγνώριση των ζημιών από ομόλογα και δάνεια κι αφού δεν βρει άλλους στρατηγικούς επενδυτές εκτός Ελλάδος για να συμμετάσχουν.
Όμως, το ίδιο συνέβη με τις τράπεζες σε άλλες χώρες και θεωρείται απαραίτητη συνθήκη για να αρχίσουν ξανά τα πιστωτικά ιδρύματα να δίνουν δάνεια για να ανασάνει η οικονομία.
Φυσικά, η αύξηση των επενδύσεων ώστε να αντισταθμιστεί η περαιτέρω συμπίεση της κατανάλωσης θα έρθει αφού βεβαιωθούν οι υποψήφιοι επενδυτές ότι η δημοσιονομική προσαρμογή προχωρά μαζί με τις μεταρρυθμίσεις σε πολλούς κλάδους και επαγγέλματα, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μεσομακροπρόθεσμα.
Η εκκίνηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων είναι επίσης αναγκαία για να βγει η οικονομία από τον βάλτο, γιατί οδηγεί σε βελτίωση της κατανομής των πόρων στην οικονομία και επιπλέον μπορεί να φέρει νέες άμεσες επενδύσεις.
Λογικά, ο εξωτερικός τομέας θα συνεχίσει να λειτουργεί υποστηρικτικά στην εθνική οικονομία όπως συμβαίνει φέτος, αλλά πιθανόν η συμβολή του να είναι μικρότερη του χρόνου αν οι προβλέψεις για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο επιβεβαιωθούν.
Όμως, ο εξωτερικός τομέας είναι σχετικά μικρός για να τραβήξει το κάρο της ελληνικής οικονομίας χωρίς στήριξη και αυτή θα μπορούσε να προέλθει μόνο από τις επενδύσεις, αφού η λιτότητα θα πλήξει περισσότερο την ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση το 2012.
Για να είμαστε ρεαλιστές, θα χρειαστούν αρκετοί μήνες ακόμη για να μπορέσουν οι εγχώριοι και οι ξένοι επενδυτές να είναι πιο σίγουροι για το ελληνικό ρίσκο, να λειτουργούν οι τράπεζες υπό τη νέα μορφή τους και να έχουν γίνει περισσότερα βήματα στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής σταθερότητας.
Αυτό σημαίνει ότι η ύφεση θα βαθύνει και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα πριν αρχίσουν να βελτιώνονται.
Παρά την κόπωση που έχουν δημιουργήσει η παρατεταμένη ύφεση και η υπερβολική και ανισόρροπη δόση λιτότητας που τιμωρεί κυρίως τον ιδιωτικό τομέα, χρειάζεται κι άλλη υπομονή, όμως τουλάχιστον θα φανεί φως στο βάθος του τούνελ, κατά την εκτίμησή μας.
Είτε γίνουν πρόωρες εκλογές, είτε δεν γίνουν, η επιλογή είναι δεδομένη και η διαδρομή γνωστή για όσους θέλουν η χώρα να παραμείνει στην ευρωζώνη.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται η νομιμοποίηση της λαϊκής εντολής για την υλοποίηση της ανωτέρω επιλογής από τη στιγμή όπου η σημερινή κυβέρνηση εξελέγη με διαφορετική πολιτική πλατφόρμα.
Όμως, σε αυτήν εναπόκειται να αποφασίσει από τη στιγμή όπου η θητεία της λήγει το φθινόπωρο του 2013.
Dr. Money
