Η αποφυγή της χρεοκοπίας ήταν ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση συμφώνησε με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ στη λήψη δανείου ύψους 110 δισ. ευρώ με αντάλλαγμα τον δραστικό περιορισμό του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, με ενδιάμεσο στόχο την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές πριν από την άνοιξη του 2012.
- Η χρεοκοπία είναι ομολογία αποτυχίας για μια χώρα και δύσκολα θα μπορούσε κανείς να διαφωνήσει σε αυτό.
Η απόφαση της 21ης Ιουλίου, που προέβλεπε ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των μελλοντικών δανείων από τον μηχανισμό EFSF και την υποτιθέμενη εθελοντική συμμετοχή ιδιωτών (PSI) στην αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους μέχρι το 2020, συνιστά μια μορφή αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Είναι όμως σαφές από τα λεγόμενα της γερμανικής πλευράς ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που έχει γίνει ή επρόκειτο να γίνει δεν κρίνεται ικανοποιητική με δεδομένη την προβλεπόμενη δυναμική του ελληνικού χρέους.
Η αγορά έχει ήδη εκφέρει την άποψή της επ' αυτού, τιμολογώντας τα ελληνικά ομόλογα στο 50% της αξίας τους.
Αν η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί έχουν λάβει σοβαρά υπόψη τους αυτήν τη φορά το μήνυμα της αγοράς θα φανεί μέχρι τα τέλη του μήνα, όπου δεσμεύθηκαν να παρουσιάσουν το συνολικό πακέτο αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού.
Είναι προφανές ότι το νέο πακέτο θα περιλαμβάνει μεγαλύτερη ανακούφιση της Ελλάδας από το βάρος του χρέους, αν και παραμένει ερώτημα σε ποιον βαθμό θα ανέλθει και με ποιον τρόπο θα υλοποιηθεί.
Το 50% είναι ασφαλώς σημείο αναφοράς είτε πρόκειται περί «κουρέματος» της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων είτε πρόκειται περί μείωσης της τρέχουσας παρούσας αξίας των νέων ομολόγων στα πρότυπα του PSI.
Το 50% θα μπορούσε να ανέλθει σε υψηλότερα επίπεδα ανάλογα με τον στόχο για το δημόσιο χρέος που θα τεθεί και το εύρος συμμετοχής των πιστωτών.
Χονδρικά, κάπου 200 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών και κάπου 31 δισ. ευρώ επιπλέον είναι υπό τη μορφή έντοκων και διεθνών ομολόγων. Το υπόλοιπο δημόσιο χρέος βρίσκεται σε χέρια θεσμικών πιστωτών.
Όμως, η Ελλάδα θα χρειαστεί χρηματοδότηση για το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, το οποίο δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες για τόκους, ακόμη κι αν το δημόσιο χρέος μειωθεί στο μισό.
Ακόμη, θα χρειαστεί επιπρόσθετη χρηματοδότηση για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ώστε να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, ενώ ερώτημα παραμένει πώς θα καλυφθούν οι απώλειες των ταμείων από την απομείωση των ομολόγων.
Τα ανωτέρω οδηγούν σε δύο συμπεράσματα:
Πρώτον, το «κούρεμα» θα είναι βαθύτερο, άρα και οι απώλειες μεγαλύτερες για τους κατόχους ελληνικού χρέους απ’ ό,τι θα ήταν διαφορετικά για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του χρέους λόγω των αναγκών για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και ίσως των ταμείων αν, όπως αναμένεται, η Ε.Ε. προβλέπει τη χρηματοδότησή τους.
Δεύτερον, η χώρα θα αναγκαστεί να προχωρήσει είτε σε απότομη προσγείωση των δαπανών στα επίπεδα των όποιων εσόδων, που θα βυθίσει την ελληνική οικονομία σε βαθύτερη ύφεση, είτε θα αποδεχθεί τους όρους της .Ε.Ε για τη χρηματοδότηση του πρωτογενούς ελλείμματος τον επόμενο χρόνο.
Με άλλα λόγια, η σημαντική ελάφρυνση της χώρας από το δημόσιο χρέος για την οποία προϊδέασε η κ. Μέρκελ δεν πρόκειται να ανακουφίσει από τα μέτρα λιτότητας τα προσεχή χρόνια.
Τουναντίον, το «κούρεμα» θα επιταχύνει την εφαρμογή τους. Εκτός κι αν φυσικά το πολιτικό σύστημα αποφασίσει ότι τα οφέλη από μια έξοδο της χώρας από το ευρώ είναι μεγαλύτερα απ’ ό,τι τα κόστη σε αυτή την περίπτωση...
