Μέσω αυξήσεων κεφαλαίου, με κοινές άνευ ψήφου μετοχές, φαίνεται ότι θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι ελληνικές τράπεζες, σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τραπεζικές πηγές, αξιωματούχους του Υπουργείου Οικονομικών και το ΤΧΣ.Η ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με κοινές άνευ ψήφου μετοχές, σημαίνει ότι...αναβάλλεται για το μέλλον η κρατικοποίηση. Ίσως η παράμετρος αυτή να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το τραπεζικό σύστημα χρηματιστηριακά καταγράφει υπερκέρδη.
Ακόμη δεν υπάρχει οριστική απόφαση, αλλά η πρόταση που φαίνεται να εξετάζει θετικά ο πρωθυπουργός Λ. Παπαδήμος είναι η ανακεφαλαιοποίηση να υλοποιηθεί μέσω κοινών άνευ ψήφου μετοχών.
Να σημειωθεί ότι οι προνομιούχες μετοχές ήταν μια λύση που διευκόλυνε τις τράπεζες, αλλά προσέκρουε σε ένα βασικό εμπόδιο. Σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, όταν δεν υφίστανται αποθεματικά ή οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σοβαρά κεφαλαιακά ζητήματα, τότε δεν υποχρεώνονται να πληρώσουν τόκους για προνομιούχους τίτλους που κατέχουν. Επειδή, το 2011, το ελληνικό κράτος δεν έλαβε τόκους από τις προνομιούχες μετοχές, λόγω των κεφαλαιακών ζητημάτων των τραπεζών, είναι προφανές ότι ούτε το 2012 θα λάβει τόκους.
Έτσι, λοιπόν, λόγω αυτής της παραμέτρου, στο τραπέζι έχει πέσει η εξής πρόταση, η οποία με ρεαλιστικά κριτήρια είναι αντικειμενική. Οι αυξήσεις κεφαλαίου, που υποχρεωτικά θα χρειαστούν οι τράπεζες, θα πρέπει να γίνουν με ίδια συμμετοχή, στον βαθμό του δυνατού, καθώς και με κεφάλαια του ΤΧΣ. Αλλά οι αυξήσεις κεφαλαίου να υλοποιηθούν με κοινές άνευ ψήφου μετοχές.
Όμως οι αμκ με κοινές άνευ ψήφου θα αφορούν μόνο το σκέλος της ζημιάς που προέρχεται από το PSI+. Π.χ., αν μια τράπεζα χρειάζεται 1 δισ. ευρώ και τα 800 εκατ. αφορούν το PSI+, τότε οι κοινές άνευ ψήφου θα αφορούν τα 800 εκατ. Για τα υπόλοιπα 200 εκατ. ευρώ, αν δεν μπορούν να αντληθούν με ίδια μέσα, θα υλοποιηθεί αύξηση κεφαλαίου με κοινές μετά ψήφου μετοχές.
Οι κοινές άνευ ψήφου μετοχές είναι κάτι σαν τις προνομιούχες αλλά χωρίς τόκο. Π.χ., οι προνομιούχες περιλαμβάνουν ετήσιο μεικτό τόκο 10%, ενώ οι κοινές άνευ ψήφου δεν περιλαμβάνουν ετήσιο τόκο. Οι κοινές άνευ ψήφου περιλαμβάνουν 3 σκέλη όσον αφορά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα επενδύσει 16 με 18 δισ. ευρώ στις τράπεζες.
1. Έλεγχο των τραπεζών. Το ΤΧΣ, είτε με κοινές είτε με προνομιούχες, θα ασκεί διαχειριστικό έλεγχο και θα προβαίνει σε veto όταν χρειάζεται. Ούτως ή άλλως, το ΤΧΣ, μέσα από το σχέδιο αναδιάρθρωσης, θα μπορεί να ασκεί πλήρη έλεγχο στις τράπεζες.
2. Οι κοινές άνευ ψήφου θα έχουν μεταβατικό χαρακτήρα δύο ή τρία χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μετά την πάροδο αυτού του χρονικού διαστήματος, οι βασικοί και υφιστάμενοι μέτοχοι θα έχουν τη δυνατότητα option. Δηλαδή, δικαιώματος να αγοράσουν τις κοινές άνευ ψήφου. Αν δεν εκδηλώσουν ενδιαφέρον, τότε αυτομάτως οι κοινές άνευ ψήφου θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου.
3. Οι κοινές άνευ ψήφου μετοχές ίσως να έχουν ποσοτικά κριτήρια, ως προς το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο κατά τα πρότυπα των προνομιούχων. Π.χ., οι προνομιούχες μετοχές δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 50% του μετοχικού κεφαλαίου μιας τράπεζας. Για τις κοινές άνευ ψήφου, ίσως αυτό το όριο οριοθετηθεί υψηλότερα, π.χ. 60%.
Το συμπέρασμα
Αν η ανακεφαλαιοποίηση υλοποιηθεί με κοινές άνευ ψήφου, ειδικά για το σκέλος των ζημιών που θα αφορούν το PSI+, θα είναι μια ορθολογική λύση. Οι τράπεζες δεν θα πληρώσουν τόκους 2-3 χρόνια, ενώ οι μέτοχοι, και κυρίως οι βασικοί, θα έχουν τη δυνατότητα μέσω options να αγοράσουν αυτές τις κοινές άνευ ψήφου. Αν οι βασικοί μέτοχοι δεν εκδηλώσουν ενδιαφέρον μετά την πάροδο διετίας ή τριετίας, τότε αυτομάτως οι κοινές άνευ ψήφου θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου, και η τράπεζα με συνοπτικές διαδικασίες θα κρατικοποιείται...Π.Λεωτσάκος
Ακόμη δεν υπάρχει οριστική απόφαση, αλλά η πρόταση που φαίνεται να εξετάζει θετικά ο πρωθυπουργός Λ. Παπαδήμος είναι η ανακεφαλαιοποίηση να υλοποιηθεί μέσω κοινών άνευ ψήφου μετοχών.
Να σημειωθεί ότι οι προνομιούχες μετοχές ήταν μια λύση που διευκόλυνε τις τράπεζες, αλλά προσέκρουε σε ένα βασικό εμπόδιο. Σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, όταν δεν υφίστανται αποθεματικά ή οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σοβαρά κεφαλαιακά ζητήματα, τότε δεν υποχρεώνονται να πληρώσουν τόκους για προνομιούχους τίτλους που κατέχουν. Επειδή, το 2011, το ελληνικό κράτος δεν έλαβε τόκους από τις προνομιούχες μετοχές, λόγω των κεφαλαιακών ζητημάτων των τραπεζών, είναι προφανές ότι ούτε το 2012 θα λάβει τόκους.
Έτσι, λοιπόν, λόγω αυτής της παραμέτρου, στο τραπέζι έχει πέσει η εξής πρόταση, η οποία με ρεαλιστικά κριτήρια είναι αντικειμενική. Οι αυξήσεις κεφαλαίου, που υποχρεωτικά θα χρειαστούν οι τράπεζες, θα πρέπει να γίνουν με ίδια συμμετοχή, στον βαθμό του δυνατού, καθώς και με κεφάλαια του ΤΧΣ. Αλλά οι αυξήσεις κεφαλαίου να υλοποιηθούν με κοινές άνευ ψήφου μετοχές.
Όμως οι αμκ με κοινές άνευ ψήφου θα αφορούν μόνο το σκέλος της ζημιάς που προέρχεται από το PSI+. Π.χ., αν μια τράπεζα χρειάζεται 1 δισ. ευρώ και τα 800 εκατ. αφορούν το PSI+, τότε οι κοινές άνευ ψήφου θα αφορούν τα 800 εκατ. Για τα υπόλοιπα 200 εκατ. ευρώ, αν δεν μπορούν να αντληθούν με ίδια μέσα, θα υλοποιηθεί αύξηση κεφαλαίου με κοινές μετά ψήφου μετοχές.
Οι κοινές άνευ ψήφου μετοχές είναι κάτι σαν τις προνομιούχες αλλά χωρίς τόκο. Π.χ., οι προνομιούχες περιλαμβάνουν ετήσιο μεικτό τόκο 10%, ενώ οι κοινές άνευ ψήφου δεν περιλαμβάνουν ετήσιο τόκο. Οι κοινές άνευ ψήφου περιλαμβάνουν 3 σκέλη όσον αφορά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα επενδύσει 16 με 18 δισ. ευρώ στις τράπεζες.
1. Έλεγχο των τραπεζών. Το ΤΧΣ, είτε με κοινές είτε με προνομιούχες, θα ασκεί διαχειριστικό έλεγχο και θα προβαίνει σε veto όταν χρειάζεται. Ούτως ή άλλως, το ΤΧΣ, μέσα από το σχέδιο αναδιάρθρωσης, θα μπορεί να ασκεί πλήρη έλεγχο στις τράπεζες.
2. Οι κοινές άνευ ψήφου θα έχουν μεταβατικό χαρακτήρα δύο ή τρία χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μετά την πάροδο αυτού του χρονικού διαστήματος, οι βασικοί και υφιστάμενοι μέτοχοι θα έχουν τη δυνατότητα option. Δηλαδή, δικαιώματος να αγοράσουν τις κοινές άνευ ψήφου. Αν δεν εκδηλώσουν ενδιαφέρον, τότε αυτομάτως οι κοινές άνευ ψήφου θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου.
3. Οι κοινές άνευ ψήφου μετοχές ίσως να έχουν ποσοτικά κριτήρια, ως προς το συνολικό μετοχικό κεφάλαιο κατά τα πρότυπα των προνομιούχων. Π.χ., οι προνομιούχες μετοχές δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 50% του μετοχικού κεφαλαίου μιας τράπεζας. Για τις κοινές άνευ ψήφου, ίσως αυτό το όριο οριοθετηθεί υψηλότερα, π.χ. 60%.
Το συμπέρασμα
Αν η ανακεφαλαιοποίηση υλοποιηθεί με κοινές άνευ ψήφου, ειδικά για το σκέλος των ζημιών που θα αφορούν το PSI+, θα είναι μια ορθολογική λύση. Οι τράπεζες δεν θα πληρώσουν τόκους 2-3 χρόνια, ενώ οι μέτοχοι, και κυρίως οι βασικοί, θα έχουν τη δυνατότητα μέσω options να αγοράσουν αυτές τις κοινές άνευ ψήφου. Αν οι βασικοί μέτοχοι δεν εκδηλώσουν ενδιαφέρον μετά την πάροδο διετίας ή τριετίας, τότε αυτομάτως οι κοινές άνευ ψήφου θα μετατρέπονται σε κοινές μετά ψήφου, και η τράπεζα με συνοπτικές διαδικασίες θα κρατικοποιείται...Π.Λεωτσάκος
