Το στέλεχος της Goldman Sachs Φραντζέσκο Γκαρτζαρέλι εκτιμά ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει το PSI και θα παραμείνει στην ευρωζώνη..
Αναδημοσίευση από το "Βήμα της Κυριακής":
"Περπατώντας στα γραφεία της Goldman Sachs στο Λονδίνο περιµένει κανείς να συναντήσει ανθρώπους πολύ απασχοληµένους µε την προώθηση συνωµοσιών κατά των κρατών. Γρήγορα αντιλαµβάνεται ότι τα πράγµατα µπορεί να είναι... απλούστερα. Ο κ. Φραντσέσκο Γκαρτζαρέλι, επικεφαλής του διεθνούς και του ευρωπαϊκού τµήµατος Μακροοικονοµικών Ερευνών της Goldman, είναι ένας ευγενικός και διαβασµένος οικονοµολόγος. Η ιταλική καταγωγή του τού επιτρέπει να µιλάει για τις τραγωδίες της ευρωζώνης χωρίς να θυµίζει ροµπότ, όπως άλλοι. Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήµα της Κυριακής» εκτιµά ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει το PSI και θα παραµείνει στην ευρωζώνη, ότι η ευρωζώνη θα σταθεροποιηθεί σύντοµα και ότι κάθε σκέψη για αποχώρηση χώρας ή εισαγωγή διπλού νοµίσµατος δεν πρόκειται να πραγµατοποιηθεί.
Μιλώντας στο Ετήσιο Παγκόσμιο Συνέδριο Στρατηγικής της Goldman Sachs (9 Ιανουαρίου στο Λονδίνο) αναφέρατε ότι η ευρωζώνη είναι τόσο ισχυρή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της, δηλαδή η Ελλάδα. Ουσιαστικά αυτό που μας είπατε είναι ότι η ευρωζώνη είναι πάρα πολύ αδύναμη. Σωστά;
«Σωστά, αλλά η συστηµική σηµασία του αδύναµου κρίκου, δηλαδή της Ελλάδας, θα καταστεί ουδέτερη µετά το PSI και το νέο πακέτο στήριξης. Ως το 2014 ένα σηµαντικό τµήµα του ελληνικού χρέους θα ανήκει στον επίσηµο τοµέα, δηλαδή στους θεσµούς της ευρωζώνης, και όχι στον ιδιωτικό χρηµατοπιστωτικό τοµέα. Ταυτόχρονα θα ισχύει το λεγόµενο “δηµοσιονοµικό σύµφωνο” για να ρυθµίζει και να επιβάλλει σε όλες τις χώρες κοινούς κανόνες στη δηµιουργία νέου χρέους».
Αρκεί ο κεντρικός έλεγχος στη δημιουργία νέου χρέους;
«Το δηµοσιονοµικό σύµφωνο θα εφαρµοστεί όχι µόνο για να δηµιουργείται µε ασφάλεια νέο κρατικό χρέος στην Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα για να προχωρήσει η µετατροπή του παλαιών κρατικών χρεών – ελληνικών, ιταλικών ή ισπανικών – σε αµοιβαίο χρέος του συνόλου της ευρωζώνης». Και τι θα κερδίσουμε; «Με αυτόν τον τρόπο η ισχύς του συνόλου δεν θα ταυτίζεται µε την ισχύ του αδύναµου κρίκου. Η ευρωζώνη θα σταθεροποιηθεί. Ο κίνδυνος του αδύναµου κρίκου δεν θα απειλεί τους υπόλοιπους. Τα κράτη της ευρωζώνης θα αποκτήσουν έναν µέσο όρο διακινδύνευσης. Και αυτό θα συµβεί γιατί η δηµοσιονοµική θέση της ευρωζώνης συνολικά είναι πολύ ισχυρότερη εκείνης των ΗΠΑ ή της Ιαπωνίας».
Ολα αυτά θα γίνουν με το ευρωομόλογο που υποστηρίζουν οι κκ. Παπαδήμος και Μόντι;
«Οι καιροί δεν είναι πολιτικά ώριµοι για το ευρωοµόλογο. Εκείνο που θα γίνει είναι ότι µετά τον συντονισµό των δηµοσιονοµικών πολιτικών ένα τµήµα των υπαρχόντων οµολόγων της Ιταλίας ή της Ισπανίας θα αποµακρυνθεί από τον ιδιωτικό τοµέα και θα τοποθετηθεί σε ένα ειδικό όχηµα. Το όχηµα αυτό µπορεί να είναι ο Μόνιµος Μηχανισµός (ESM)».
Για να επιτευχθεί ο συντονισμός των δημοσιονομικών πολιτικών θα πρέπει να περιοριστεί η εθνική ανεξαρτησία. Θα συμφωνήσει σε αυτό μια χώρα όπως η Γαλλία;
«Πράγµατι η Γαλλία είναι δύσκολο να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόκειται για µια κρίσιµη πολιτική µετάβαση και οι προεδρικές εκλογές του Μαΐου περιπλέκουν τα πράγµατα. Ωστόσο πιστεύουµε ότι θα επιτευχθεί συµφωνία, αφού κάτι τέτοιο θα είναι προς το συµφέρον και των Γάλλων». Ο Νουριέλ Ρουμπινί υποστήριξε με πρόσφατο άρθρο του στους «Financial Times» ότι μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα πρέπει να ακολουθήσει η αναδιάρθρωση του ιταλικού χρέους κατά 50%. Συμφωνείτε;
«Οχι. Εκτιµώ ότι δεν θα γίνει αναδιάρθρωση του ιταλικού χρέους. Το ιταλικό χρέος είναι πολύ µεγάλο, αλλά εξακολουθεί να είναι βιώσιµο. Η επίδραση µιας ιταλικής αναδιάρθρωσης στον χρηµατοπιστωτικό τοµέα της Ευρώπης ενδέχεται να είναι πολύ µεγάλη για να µπορέσει κανείς να τη χειριστεί. Κατά συνέπεια οι ευρωπαϊκές Αρχές είναι πιθανό να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την αναχρηµατοδότηση του ιταλικού χρέους. Τέλος, καθώς η Γερµανία επιχειρεί να αναζωογονήσει την οικονοµία της και το ευρώ γίνεται περισσότερο αδύναµο, οι πιέσεις στην ανταγωνιστικότητα του Νότου αναµένεται να µειωθούν».
Μια που η Ιταλία δεν είναι ακόμη έτοιμη να επιστρέψει στη λιρέτα, πιστεύετε ότι μπορεί να αναλάβει την πρωτοβουλία η Ελλάδα και να επιστρέψει εκείνη πρώτη στη δραχμή; «∆εν µπορώ να καταλάβω πού θα βρεθεί µια Ελλάδα µε το δικό της νόµισµα στον οικονοµικό χάρτη του κόσµου. Το πρόβληµα µε το χρέος δεν πρέπει να συγχέεται µε τη σηµερινή εικόνα των πληρωµών για την εξυπηρέτησή του. Με ένα µικρότερο δηµόσιο χρέος, ισχυρότερους δηµοσιονοµικούς θεσµούς και διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις, ειλικρινά δεν µπορώ να καταλάβω γιατί το µέλλον µε το ευρώ θα είναι χειρότερο από µια µακρά περίοδο χρηµατοοικονοµικής και µακροοικονοµικής αστάθειας που θα ακολουθήσει έπειτα από µια αποχώρηση από την ευρωζώνη».
Η τρόικα θα επιβάλει ακόμη περισσότερη λιτότητα και θα χειροτερέψει τα πράγματα. Για πόσο καιρό η ελληνική κοινή γνώμη θα συνεχίσει να υποστηρίζει την παραμονή στην ευρωζώνη όταν χάνονται εισοδήματα και θέσεις εργασίας με ταχύτατους ρυθμούς;
«Το πρώτο πρόγραµµα σταθεροποίησης δεν λειτούργησε γιατί οι όροι ήταν πολύ αυστηροί για µια µικρή κλειστή οικονοµία µε σταθερή συναλλαγµατική ισοτιµία. Επιπλέον, ο χρόνος που δόθηκε για να επιτευχθεί η σταθεροποίηση ήταν πολύ περιορισµένος. Ωστόσο θα απελευθερωθούν πόροι µόλις τακτοποιηθεί το θέµα του χρέους. Πιστεύω πάντως ότι η κύρια πρόκληση για την Ελλάδα και ως έναν βαθµό για την Ιταλία είναι να καλυφθεί το έλλειµµα αξιοπιστίας».
Εχετε ακούσει για κάποιο μυστικό σχέδιο της Bundesbank να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα δύο νομίσματα ταυτόχρονα, το ευρώ και η δραχμή; «Πολλά συζητούνται, αλλά δεν θεωρώ ότι το συγκεκριµένο σχέδιο είναι εφικτό. Και δεν µπορώ να καταλάβω πώς ένα τέτοιο σχέδιο µπορεί να αλλάξει τη διάρθρωση της ελληνικής οικονοµίας. Για µία ακόµη φορά θέλω να διαχωρίσω το πρόβληµα του χρέους, που πρέπει δραστικά να µειωθεί, από το ερώτηµα σχετικά µε το ποιο είναι το καλύτερο κοινωνικό και οικονοµικό περιβάλλον µέσα στο οποίο οι σηµερινές και οι µελλοντικές γενιές Ελλήνων µπορούν να προστατεύσουν τις περιουσίες τους και να δηµιουργήσουν νέα εισοδήµατα». Αν η Ελλάδα αποκτήσει διπλό νόμισμα, θα αρχίσει να συζητείται το διπλό νόμισμα και για άλλα κράτη της ευρωζώνης;
«Ακριβώς. Αν η Ελλάδα αποκτήσει παράλληλο νόµισµα ή αποφασίσει να εγκαταλείψει την ευρωζώνη, πολλοί θα προεξοφλήσουν ότι παρόµοιες αποφάσεις θα λάβουν και άλλα κράτη-µέλη. Και γι’ αυτό δεν πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι θα ενθαρρύνουν οποιαδήποτε σκέψη αυτού του είδους».
ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΗΣ
Το ευρώ και οι «καλοπροαίρετοι δικτάτορες»
Η Ιστορία διδάσκει ότι κάποτε έρχεται για όλα τα κράτη η στιγμή που πρέπει να πιουν το πικρό ποτήρι της πτώχευσης και να ξαναρχίσουν από το μηδέν. uni0394εν υπάρχει προηγούμενο να παραμένουν δεμένα το ένα με το άλλο, όπως γίνεται σήμερα στην ευρωζώνη, και ουσιαστικά να χρεοκοπούν χωρίς να μπορούν να ξαναρχίσουν από την αρχή. «Και στην Ιταλία κάποιοι λένε ότι είσαι καλύτερα µε το δικό σου νόµισµα. Αλλά δεν νοµίζω ότι η Ιταλία µπορεί να ανταγωνιστεί την Κίνα αν µείνει µόνη της». Μπορεί οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα να ανταγωνιστεί την Κίνα με τους μισθούς που προσφέρει στους πολίτες της και τον τρόπο διακυβέρνησης που επιβάλλει;
«Ναι, µπορούµε να ανταγωνιστούµε την Κίνα σε τρίτες αγορές και µπορούµε να εξάγουµε στην Κίνα. Αλλά µπορούµε να το πετύχουµε µόνο ως ένα ενιαίο βιοµηχανικό σύστηµα».
Και όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν με μη εκλεγμένες κυβερνήσεις, όπως η κυβέρνηση Παπαδήμου στην Αθήνα και η κυβέρνηση Μόντι στη Ρώμη;
«Κάποιοι αποκαλούν τους κκ. Παπαδήµο και Μόντι “καλοπροαίρετους δικτάτορες” επειδή δεν διαθέτουν δηµοκρατική νοµιµοποίηση. Αλλοι ανταπαντούν ότι οι κυβερνήσεις τους αποτελούν θρίαµβο για τη ∆ηµοκρατία µε την αυθεντική έννοια της ∆ηµοκρατίας όπως εφαρµόστηκε στην αρχαία Αθήνα».
